کاهش وزن و تغذیه سالم؛ موثرترین درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

ایرنا/ دکتر فرناز فاطمی، جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری افزود: مطالعات مختلفی براساس این فرضیه که اکسیداتیو استرس در بروز این بیماری نقش دارد، انجام شده و از انواع مختلف آنتی اکسیدان ها از جمله ویتامین E، ویتامین C، کروم، سلنیوم، روی و ... نیز برای بهبود علائم بیماری استفاده شده است.

وی ادامه داد: همچنین، در مطالعه ای که در مرکز درمان ناباروری ابن سینا انجام گرفت، مشاهده شد سطح آنتی اکسیدان ها در سرم و مایع فولیکولی این بیماران پایین تر است و بر این اساس، آنتی اکسیدان ها می توانند در درمان این سندرم مؤثر باشند.

فاطمی بیان داشت: سندرم تخمدان پلی کیستیک یک اختلال هورمونی شایع در سنین باروری در زنان است. در این سندرم، فولیکول های ریز زیاد که در حاشیه تخمدان ها وجود دارند، مانع تخمک گذاری منظم می شوند و با اختلالات هورمونی و متابولیکی همراه است. علت این سندرم نامشخص است، ولی مجموعه ای از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی می توانند باعث بروز آن شوند.

این متخصص درباره علایم این سندرم، توضیح داد: علایم سندرم تخمدان پلی کیستیک در افراد مختلف، متفاوت است، ولی به طور کلی، در صورت وجود 2 علامت از علایم زیر، تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک مطرح می شود. شایع ترین علامت این بیماری پریودهای نامنظم و بالا بودن سطح آندروژن (هورمون های مردانه) است.

فاطمی عوارض این سندرم را متعدد دانست و افزود: این سندرم می تواند با عوارضی مثل ناباروری، دیابت نوع 2، چربی بالا، فشار خون بالا و کبد چرب همراه باشد که این موارد فرد را مستعد ابتلا به بیماری های قلبی عروقی می کند. همچنین، عوارض دوران بارداری مثل دیابت بارداری، فشار خون بارداری، سقط یا زایمان زودرس در این بیماران بیشتر است. 80 درصد مبتلایان به این سندرم چاق هستند و اختلالات خواب، تغذیه و افسردگی نیز در این افراد بیشتر است.

وی درباره عارضه مقاومت به انسولین در مبتلایان به این بیماری گفت: درصد زیادی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاومت به انسولین دارند. هورمون انسولین از پانکراس ترشح می شود و نقش آن کمک به سلول ها برای مصرف گلوکز است. در این بیماران، انسولین فعالیت خود را به درستی انجام نمی دهد و گلوکز توسط سلول ها مصرف نمی شود. بنابراین سطح گلوکز در خون زیاد می شود که مجدداً باعث ترشح انسولین بیشتر می شود و این سیکل معیوب ادامه دارد.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا ادامه داد: این افزایش انسولین، باعث افزایش ترشح آندروژن ها یا هورمون های مردانه و افزایش علائم بیماری می شود. دارویی که برای بهبود مقاومت به انسولین و در نتیجه، کنترل علائم ناشی از آن در مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک استفاده می شود، متفورمین است. اما در مجموع، هرچه این بیماری زودتر تشخیص داده شود و وزن بیمار کنترل شود، عوارض طولانی مدت آن کمتر می شود.

فلوشیپ ناباروری درباره درمان این سندرم توضیح داد: در زمینه تخمدان پلی کیستیک و درمان آن تحقیقات زیادی صورت گرفته است، ولی هنوز درمان قطعی برای آن وجود ندارد و درمان های موجود فقط بر پایه کنترل علایم است و هر بیمار بر اساس علامت خود، درمان می شود.

وی افزود: مثلاً اختلالات قاعدگی با مصرف قرص های پروژسترون یا ترکیب استروژن و پروژسترون درمان می شوند یا برای درمان موهای زائد، ابتدا از قرص های هورمونی ترکیبی استفاده می شود. اگر بعد از 6 ماه برطرف نشود، قرص های ضدآندروژنی مثل اسپیرونولاکتون اضافه می شود و قدم بعدی، استفاده از لیزر موهای زائد است. برای درمان ناباروری از روش های درمانی مختلف مثل استفاده از داروهای تحریک تخمک گذاری، iui, ivf و ... بر اساس شرایط زوجین استفاده می شود.

این متخصص زنان در پایان یادآور شد: درصد زیادی از مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک کمبود ویتامین دی دارند و از سوی دیگر، فاکتورهای التهابی در این افراد بالاتر است و کمبود ویتامین دی وضعیت التهابی را تشدید می کند. بنابراین، اصلاح سطح ویتامین دی در مبتلایان، به بهبود علایم این بیماری کمک می کند.