گلایه از ناهماهنگی پایگاه میراث میبد در زمینه طرح های مشارکتی

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای واصله، گلایه از ناهماهنگی پایگاه میراث میبد در زمینه طرح های مشارکتی صورت گرفت.

جدال بر سر ناهماهنگی؛ شهرداری یا پایگاه میراث فرهنگی میبد؟

علیرضا نقوی، شهردار میبد ضمن ابراز نگرانی از تداوم فعالیت های مشترک شهرداری و میراث فرهنگی در میبد اظهار می کند: کهن شهر باستانی میبد و میراث تاریخی ارزشمندش، این روزها حال و روز خوشی ندارد و متاسفانه مدام قربانی تصمیم گیری ها و اقداماتی غیرتخصصی و غیرکارشناسانه می شود.

وی پیرامون گلایه از ناهماهنگی پایگاه میراث میبد در زمینه طرح های مشارکتی می گوید: پایگاه پژوهشی میبد از اولین مجموعه های پژوهش محور ثبت شده در کشور بشمار می رود که متاسفانه روندی برخلاف عرف در پیش گرفته، در حالی که روزگاری میبد محل حضور کارشناسان خبره محلی و ملی بوده است.

شهردار میبد توجه نکردن به بافت های تاریخی محلات از سوی متولیان را برای بقای این داشته های فرهنگی و ارزشمند مخاطره آمیز اعلام می کند و می گوید: بافتهای تاریخی میبد در این سالها صدماتی جدی دیده و با وسعتی حدود 700 هکتار در سطح شهر به صورت پراکنده قرار گرفته اند، اما بطور محدود و انحصاری به بافت تاریخی محور حد فاصل نارین قلعه تا کاروانسرای شاه عباسی رسیدگی می شود، گویا در میبد به جز این محور، سایر بافت ها فاقد ارزش تاریخی و فرهنگی هستند.

وی اضافه می کند: البته این در حالی است که کل باغ شهر میبد یک شاکله از سیر تحول و شکل گیری این منطقه باستانی و تاریخی ارزشمند است.

نقوی بی مهری متولیان را عامل دلسردی مجموعه های مرتبط مانند شهرداری می داند و می گوید: در چندماه گذشته، هر گاه اقدامی برای زیباسازی و بهسازی انجام شده با برخوردهایی خارج از قاعده و ناشایست مواجه شده ایم.

وی اضافه می کند: متاسفانه ارسال اطلاعات نادرست به امور پایگاه های میراث فرهنگی کشور و اداره کل میراث فرهنگی استان یزد در این مدت، اقدامی نادرست و در راستای نشان دادن چهره ای ناموجه از میراث میبد در سطح استان و کشور شده است.

فضاسازی نادرست پایگاه میراث فرهنگی

شهردار میبد به فضاسازی های نادرست در خصوص احیای دروازه تاریخی راسته بازار میبد اشاره و عنوان می کند: در جدیدترین موج از این فضاسازی های نادرست و گزارش های خلاف واقع، موضوع احیای دروازه تاریخی بازار میبد در مقابل میدان مهدیه و در ابتدای بازار و گذر تاریخی آل مظفر است.

وی اضافه می کند: این اثر تاریخی به واسطه احداث مهدیه و تحولات معماری نیم قرن گذشته دچار تخریب شده و تنها بازمانده این دروازه تاریخی و بخشی از یک برج به صورت کاملا گسسته و بریده شده باقی مانده است.

به گفته نقوی، مرمت این بنا در قالب طرحی مشارکتی در جلسه ای با اعضای شورای شهر و هیات امنا با هدف بازآفرینی راسته بازار در سال گذشته منعقد شد.

وی ادامه می دهد: با مشاور ذی صلاح در مورد این طرح هماهنگی انجام و برای اولین بار جهت اجرای عملیات بازآفرینی طرحی تدوین و آماده شد.

این مسئول در مورد جزئیاتی این طرح توضیحاتی را ارئه می کند و می گوید: در ابتدای امر مباحث پژوهشی و مطالعاتی اولیه شامل بازبینی عکس های هوایی سال 1335 و تحقیقات میدانی و مصاحبه با باشندگان محلی این اثر در دستور کار قرار گرفت.

این مسئول از مداخلات این پایگاه در فاز اجرایی و سد اندازی به جای تسهیل گلایه می کند و می گوید: البته با رفع مداخله و جانمایی دقیق از محدوده دروازه، فعالیت اجرایی را آغاز کردیم.

وی با بیان اینکه ابتدا در محدوده برج باقی مانده متصل به مهدیه کار فعالیت بازآفرینی آغاز شد، می گوید: بواسطه اینکه ارتفاع برج ها باید نزدیک به 10 متر باشد و مضاف بر آن باید بارکش و بدنه برج ها متحمل پاکار برای اجرای تویزه فضای میانجی دو برج باشد، بحث مقاوم سازی و استحکام بخشی آن از اهمیت ویژه ای برخوردار بود.

وی اضافه می کند: لذا در محدوده برج باقی مانده، ترانشه ای با ابعاد تقریبی 50 سانتیمتر در دو متر با عمق تقریبی 80 سانتیمتر انجام شد.

نقوی هدف از انجام این ترانشه را پیدا کردن بقایایی از فونداسیون و پایه احتمالی برج عنوان می کند و می گوید: نتیجه حفر این ترانشه، شناسایی دو لایه آسفالت و نهایتاً بافت زمین شناسی طبیعی منطقه بود، البته این محدوده بخشی از تراس و پایانه رسی بارجین _ بیده میبد است که تمام اصول شهرسازی و شکل گیری باغ شهر میبد بر مبنای آن تعریف شد.

وی ضمن ارائه اطلاعات تخصصی در مورد مرمت و بازآفرینی این بنا اظهار می کند: در ادامه شهردار میبد، گفت: در مرحله بعد چند سونداژ محدود و برداشتن لایه های سطحی بافت رسی طبیعی زمین منطقه که برج خشتی بر روی آن احداث شده، در دستور کار قرار گرفت.

شهردار میبد اضافه میکند: ارتفاع این بستر رسی طبیعی تقریباً دو و نیم متر بوده که استحکام آن برای وارد کردن بار حمال بازسازی برج و اجرای پاکار قوس از اهمیت ویژه ای برخودار است.

وی با بیان اینکه با برداشتن لایه های سطحی بدنه این توده رسی، بخش های وسیعی از پادامنه و بستر این توده، پوک و متخلخل است، می گوید: به هیچ طریقی امکان اجرای برج با ارتفاع دست کم 10 متری بر روی آن وجود ندارد، از سوی دیگر این دورازه یک نقش مهم در تردد ساکنان محلی بر عهده دارد و تنها یک بنای نمادین صرف نیست.

نقوی اضافه می کند: علاوه بر دعوت از کارشناسان محلی در حوزه های باستان شناسی، معماری و مرمت، بازدید مسئول اداره میراث فرهنگی شهرستان در محل به یک مشاوره برای امکان سنجی تقویت این بخش از پایه برج دست زدیم.

وی تصریح می کند: اجماع بر این حاصل شد که این توده طبیعی باید تقویت شود و راهکار مورد اجماع اجوار یک دیوار تقویتی به پهنای سه خشت در پای بست آن و تا راس این توده خشتی بود که بتوان با این استحکام بخشی، پاکار مناسبی برای اجرای قوس و تویزه میانجی بین دو برج را اجرا کرد.

وی با اعلام این نکته که شهرداری میبد عضو هیات امنا و شورای پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی میبد، اما با این وجود از اسفند 1397 تاکنون از این مجموعه برای شرکت در جلسه دعوت نشده، می گوید: براساس دستورالعمل و بخشنامه 30489 مورخ 26 خرداد 1399 معاون اول ریاست جمهوری مبنی بر اینکه رفع اختلاف ببن دستگاه های اجرایی باید از طریق داخلی حل و فصل و در صورت باقی ماندن اختلاف با مراجع دولت در استان هماهنگی انجام شود.

شهردار میبد خاطرنشان می کند: متاسفانه برخلاف همکاری برای درخواست های این پایگاه در کمک به برخی مسایل نارین قلعه و امثال آن بدون اطلاع و هماهنگی در جهت رفع مسائل با کشاندن پرونده هایی به محاکم قضایی باعث بروز مشکلات جدید و عدیده ای می شود.

اما در این باره سیما حشمت، مدیر پایگاه میراث فرهنگی میبد اظهار می کند: دروازه جنوبی شارستان که مهمترین دروازه قدیمی میبد بود، بدلیل مواد فرهنگی بدست آمده پیش از اسلام و همچنین ارتباط مستقیم به شاهراه ری به کرمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

وی با بیان اینکه تمام دروازه ها با برج و بارو و خندق به شماره 3699 در فهرست آثار ملی ثبت شده، می گوید: با این وجود شهرداری میبد قبل از تهیه طرح اجرایی و بدون هماهنگی پایگاه میراث فرهنگی شروع به عملیات تخریب و بازسازی نمود. قسمت های زیادی از این دروازه را تخریب کردند در حالیکه مجموعه شماره ثبتی نیز داشته است.

وی نیز از ناهماهنگی ها گلایه می کند و می گوید: روز گذشته باخبر شدیم، طرحی در شورای فنی استان مورد تصویب قرار گرفته که مدیر کل دفتر امور پایگاه ها طی نامه ای مصوبه هیات راهبردی پایگاه را برای این مورد ضروری دانسته و متاسفانه بنده و هیچکدام از اعضا مطلع در جلسه مذکور حضور نداشتند.

حشمت اضافه می کند: با توجه به مصوبه شورای فنی استان اعضای هیات راهبردی این مسئله را حق خود می دانند که نظر کارشناسی خود را همچنان اعلام کنند، چرا که با این رویه وجود پایگاه و هیات راهبردی که از معاونت میراث فرهنگی کشور حکم و مجوز دارند، بی فایده خواهد بود.

این مسئول با بیان اینکه عملیات شهرداری بدون پژوهش میدانی و اقدامات مربوطه انجام شده، می گوید: هیات راهبردی پایگاه میراث فرهنگی، جلسه اضطراری تشکیل داد و مقرر شد تا زمان تهیه طرح توسط هیات راهبردی عملیات اجرایی متوقف و پس از انجام مطالعات و تصویب و توسط مراجع ذی صلاح انجام شود.

استفاده از پیکور در بنایی تاریخی!

حشمت خاطرنشان می کند: استفاده از پیکور در بناهای تاریخی ممنوع است، اما شهرداری با استفاده از پیکور اقدام به تخریب قسمت های زیادی از باقیمانده برج دروازه جنوبی کرده است.

این مسئول با بیان اینکه براساس ابلاغیه باید تمام فعالیت های شهرداری برای مجموعه های تاریخی دارای طرح باشد، می گوید: اقدام بدون طرح و ایجاد سازه های الحاقی بدون طرح مصوب، تصنعی بوده و جعل تاریخی محسوب می شود.

وی در پاسخ به گلایه شهردرای میبد مبنی بر رسیدگی ناعادلانه به بافت تاریخی این شهر اظهار می کند: پایگاه میبد تنها از سه نیروی اجرایی برخوردار بوده که باید تمام مجموعه را رصد کند لذا براساس مطالعات به موارد اضطراری در سطح شهر رسیدگی می کند اما وسعت 700 هکتاری این بافت را نمی توان به راحتی مرمت کرد.

وی اضافه می کند: ما از مشارکت شهرداری زیر نظر نظارت میراث فرهنگی استقبال می کنیم در این راستا مرمت بدنه ها و کف فرش کوچه ها به جای آسفالت می تواند کمک شایانی به منظر فرهنگی بافت تاریخی کند، چرا که بافت تاریخی جزیی از شهر است و شهرداری ها وظیفه رسیدگی به بافتهای تاریخی به عنوان بخشی از شهر را دارند.

این مسئول با اشاره به مرمت ساباط فیروزآباد توسط شهرداری و فرو ریختن ساباط می گوید: این مورد که بدون هماهنگی انجام و با مرمت غیراصولی همراه بود در نبود نظارت فرو ریخت.

وی با بیان اینکه مجموعه پایگاه میراث فرهنگی در چارچوب ضوابط و قوانین اقدام کرده، می گوید: هیات راهبردی پایگاه از اساتید مجرب کشور تشکیل شده که همگی صاحب نظر هستند لذا در شورای پایگاه و شورای فنی میراث فرهنگی هر طرحی که مورد تصویب قرار گیرد مورد تایید است. البته، در جاهایی که حساسیت ویژه دارد مثلا همین نمونه دروازه جنوبی شارستان مصوبه هیات راهبردی پایگاه با توجه به دستور مدیر کل دفتر امور پایگاههای کشور ضروری است.

این مسئول در مورد ناهماهنگی و گلایه شهرداری در این زمینه تصریح می کند: زمانی که بدون هیچ نوع اطلاع و هماهنگی نسبت به عملیات عمرانی مشغول بودند توسط گزارش مردمی مطلع و به محل رفته و با معاونت میراث استان تماس گرفته که ایشان نیز مطلع نبودند. پس با نیروی انتظامی کار را متوقف کردیم و دو بار اخطار دادیم، اما همچنان فعالیت ادامه پیدا کرد. لذا، ناگزیر به توقف عملیات شدیم، چرا که سازه بسیار حساس بوده و کار مرمت یک کار علمی و تخصصی است و نباید اقدامی بدون هماهنگی انجام شود.

رئیس پایگاه میراث فرهنگی میبد اظهار می کند: تمام موارد فوق با اطلاع دفتر امور پایگاههای کشور بوده و ما ملزم به رعایت مقررات و ضوابط حاکم بر بافت برای نگهداشت میراث فرهنگی هستیم.