کرونا تبدیل به بیماری فصلی خواهد شد؟

ایرنا/ چیزهای زیادی می توانند بر انتشار ویروس کووید-19 اثرگذار بگذارند، از دمای هوا گرفته تا تغییراتی که در رفتار انسان ها به وجود می آید. این یعنی ویروس کرونا می تواند به یک ویروس فصلی تبدیل شود.

کرونا نام مجموعه ای از ویروس ها است که حداقل چهار نوع از آن ها تاکنون شناسایی شده اند. این ویروس ها همگی هم خانواده های آنفولانزا هستند که برخی از آن ها عملکرد فصلی دارند و برخی دیگر چنین عملکردی را نشان نمی دهند. همۀ ویروس های هم خانواده کرونا، در زمستان عملکرد شدیدتری نشان نمی دهند اما درمجموع ویروس هایی که بر عملکرد سیستم تنفسی اثر می گذارند در زمستان قدرت عفونی بیشتری دارند. یکی از دلایل آن رفتارهای ما در زمستان است. تمایل به ماندن در فضاهای بسته، کم شدن جریان هوا در محیط های بسته و درنتیجه وجود رطوبت بالاتر در این فضاها موجب می شود که فضا برای بقا و انتشار ویروس ها بیشتر شود.

با این اوصاف مجموعه ای از رفتاری انسانی و تغییرات دمایی اثری چشمگیر بر شیوه انتشار ویروس های تنفسی می گذارند. اینکه کدام عامل مهم تر است هنوز برای دانشمندان مشخص نشده است اما می توان به این نتیجه رسید که تغییرات دمایی و رفتاری می تواند بر عملکرد ویروس کووید-19 اثر بگذارد و نحوه انتشار آن را در فصل های مختلف تغییر دهد.

دانشمندان این فرض را مطرح کرده اند که عملکرد این ویروس می تواند در کشورهای که فصل زمستان در آن ها وجود دارد (مناطق غیرگرمسیری) به صورت فصلی درآید. درست است که مناطق گرمسیری هم از آمار ابتلای بالا به این ویروس رنج می برند اما عملکرد این ویروس در مناطق سردسیر و زمستانی شدیدتر و تهاجمی تر بوده است. بنابراین به نظر می رسد که مناطق سرد و خشک بیشتر مستعد انتقال و تشدید عملکرد ویروس باشند و احتمالاً عملکرد این ویروس در هوای گرم و مرطوب کندتر و خفیف تر شود.

سرما یا فاصله گذاری اجتماعی؟

در مقابل برخی مطالعات نشان می دهند که دمای هوا تأثیر چندانی بر الگوی عمل ویروس کرونا ندارد. مطالعه ای که روی 144 مکان جغرافیایی متفاوت انجام شد نشان داد که در اواخر زمستان این ویروس با شدت بسیاری زیادی در جهان گسترش پیدا کرد. بررسی الگوی گسترش ویروس از 17 اسفند تا 8 فروردین نشان داد که ویروس کووید-19 چندان تابع دمای هوا عمل نمی کند و الگوی انتشارش بیش از آنکه تابع دما باشد تابع رفتارهای انسان ها است. فاصلۀ اجتماعی اثر معناداری بر الگوی انتشار بیماری داشت تا دمای هوا.

تفاوت علائم آنفولانزا و کروناویروس

یکی از دلایل آن این است که بدن ما نسبت به این ویروس که برای اولین بار است منتشر می شود ایمنی ندارد بنابراین تا زمانی که ایمنی گله ای رخ ندهد این ویروس نمی تواند فصلی شود. بنابراین پیش بینی می شود که با واکسیناسیون گسترده و ابتلای بخش عمده ای از جمعیت زمانی که ایمنی گله ای اتفاق بیفتد عملکرد این ویروس نیز مانند سایر آنفولانزاها فصلی شود.

اما نباید فراموش کرد که همۀ این ها در سطح فرض باقی مانده اند چراکه درواقع عملکرد ویروس کووید-19 شبیه به هیچ یک از انواع ویروس های آنفولانزا و فصلی نبوده است بنابراین نمی توان با قطعیت در مورد عملکرد آیندۀ آن داوری کرد. بری مثال ابتلای مجدد برخی از افراد به این ویروس نشان می دهد که ایمنی گله ای هم می تواند فرضیه ای غلط از آب دربیاید. با توجه به اخباری که به گوش می رسد و دسترسی همگانی به واکسن را تا سال 2024 ناممکن می دانند به نظر می رسد که همچنان باید بر رفتارها و الگوی تماس های اجتماعی تمرکز کنیم چون رسیدن به ایمنی گله ای از طریق واکسن حداقل 4 سال زمان خواهد برد