قابلیت کارخانه آرد ماشین چیان برای تبدیل شدن به موزه صنعتی

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، قابلیت کارخانه آرد ماشین چیان برای تبدیل شدن به موزه صنعتی مشاهده می گردد.

داستان چیست؟

علی دل زنده ضمن اشاره به اهمیت این میراث صنعتی تصریح کرد: کارخانه آرد ماشین چیان با توجه به تاریخچه اش این پتانسیل را دارد که بتوان بعنوان یک اثر در حوزه میراث صنعتی مطرح و تغییر کاربری داده شود، در این خصوص با دستگاه های اجرایی مرتبط مانند میراث فرهنگی و خانم محمدبیگی نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس شورای اسلامی مکاتباتی انجام شده است.

وی افزود: آنچه در این بنا باید بررسی شود شناسایی مالک فعلی اثر است، مالک این ملک در حال حاضر خاندان بهشتی هستند که می توانند برای تغییر کاربری آن سرمایه گذاری کنند یا برای این امر با نهادهای اجرایی مشارکت و همکاری داشته باشند، باید توجه کنیم که این کارخانه صرفاً یک اثر میراثی به جای مانده در تاریخ نیست بلکه یک میراث صنعتی گران بها است که از طرفی نشان دهنده ارزش های تاریخی، فرهنگی آن دوران و از طرفی نشان دهنده توانمندی علمی و دانش جامعه در حوزه تکنولوژی و فناوری است.

مدیر مرکز خدمات تخصصی هنر و معماری جهاد دانشگاهی قزوین اظهار کرد: در چند سال اخیر در کشور به مباحث علمی و دانش بنیان توجه ویژه ای شده است؛ در این موضوع باید مباحث تاریخی هم در نظر گرفته شود؛ مثلاً در گذشته که فناوری های نوین به معنای آنچه امروز داریم در کشور وجود نداشته، ساخت کارخانه آرد ماشین چیان کار منحصربه فردی بوده است.

وی تأکید کرد: بنای کارخانه آرد از نظر معماری و ساخت، یک اثر شاخص محسوب می شود و موضوع ارزشمند فراموش شده ای است که باید مورد توجه میراث صنعتی قرار بگیرد از این لحاظ که در آن زمان چه میزان به کار، اشتغال و تولید اهمیت می دادیم و توجه می کردیم.

دل زنده یادآور شد: سایت بنا بدلیل موقعیت، جایگاه کالبدی و محیطی که در آن قرار دارد می تواند به منطقه ای انحصاری و منحصربفرد تبدیل شود، این بنا در حاشیه شهر قزوین قرار دارد که اطراف آن کارگاه های کوچک مشغول به فعالیت هستند، همچنین در همان منطقه شاهد کاربری های مختلفی مانند مکانیکی ها، فروشگاه ها و مغازه های فروش ابزارآلات مربوط به خودرو هستیم، بنابراین می توانیم با ترکیبی از معماری مدرن و استفاده از بنای باقی مانده ظرفیت خوبی در حوزه تکنولوژی داشته باشیم.

وی عنوان کرد: در طول سالها پس از تعطیل شدن کارخانه آرد ماشین چیان، این بنا مورد توجه قرار نگرفته است در حالیکه بنایی شاخص در حوزه فناوری نوین آن دوران است، در کنار بافت تاریخی که قرار دارد می توان از آن به عنوان امضایی از تاریخ نام برد، آثار تاریخی در دوره های قاجار و صفویه عموماً با کاربری های مسجد، مدرسه و خانه های تاریخی بوده و آثار تاریخی با عنوان کارخانه به این شکل نداشتم.

مدیر مرکز خدمات تخصصی هنر و معماری جهاد دانشگاهی قزوین یادآور شد: این کارخانه میراث صنعتی است که می توانیم با تعریف کاربری جدید و با استفاده از ترکیب معماری مدرن و سنتی از این بنا بعنوان بافت فرهنگی صنعتی جدید استفاده کنیم، این امر علی رغم اینکه می تواند مفید باشد در جذب گردشگر کمک شایانی می کند و بعنوان یک میراث صنعتی منحصربفرد در کشور مطرح می شود.

وی یادآور شد: در تهران مشابه این کار انجام شده و یک کارخانه قدیمی را به کارخانه فناوری تبدیل کردند، ما نیز می توانیم برای این میراث صنعتی کاربری جدید تعریف کنیم و با همکاری جهاد دانشگاهی، پارک علم و فناوری و سازمان صمت، کارخانه نوآوری ایجاد کنیم که رویداد مهم علمی و فناوری در این مکان برگزار شود.

دل زنده خاطرنشان کرد: همچنین این میراث صنعتی می تواند به موزه ای در حوزه صنعت و فناوری تبدیل شود و هر آنچه از گذشته تا امروز داریم در آنجا به نمایش گذاشته شود، برای این امر باید به صنایع استان های مختلف توجه کنیم؛ حتی این بنا می تواند به محلی برای بازدید تاجرها و بازرگانان کشورهای مختلف تبدیل شود تا آنها محصولات تولیدی را ببیند و حتی ممکن است اقدام به خرید کنند.

وی تأکید کرد: این بنا ظرفیت خوبی دارد و اگر تغییر کاربری آن اتفاق بیفتد می توانیم بنایی منحصربفرد با معماری خاص به منظور کار دانش بنیان داشته باشد، شهر قزوین قدمت صنعتی دارد و جز اولین شهرهای صنعتی کشور است که اگر دستگاه های متولی همکاری کنند می توانیم کار بزرگی در این حوزه رقم بزنیم.

در دوره پهلوی اول، 2 کارخانه آرد بسیار مهم و بزرگ در قزوین تأسیس شد. اولین کارخانه در سال 1311 خورشیدی به وسیله حاج صادق ماشین چیان در بیرون دروازه رشت و ابتدای مسیر قزوین به همدان در یک بنای سه طبقه که روزگاری جز بناهای بسیار معظم و باشکوه قزوین بشمار می آمد، ساخته شد.

انبارهای بزرگی در کنار این کارخانه پیش بینی کرده بودند که حدود 20 هزار خروار گندم گنجایش داشت که اگر هر خروار را تقریباً 300 کیلو محاسبه بکنیم به رقم تقریباً 6 میلیون کیلویی می رسیم؛ موتور این آسیاب یک ماشین آلمانی بود که تقریباً 150 اسب بخار قدرت داشت و در نوع خودش کارخانه بسیار معظمی بشمار می آمد. تولید اولیه این کارخانه در روز حدود 100 خروار بود و 2 نوع آرد تولید می کرد.

محمدعلی حضرتی، مدیرکل سابق میراث فرهنگی استان قزوین پیش از این در دو مقطع نیمه نخست دهه هشتاد و سال 95 پیشنهادی مبنی بر تغییر کاربری این اثر تاریخی ارائه کرده و گفته بود: با توجه به ارزش معماری، موقعیت و فضای متعلق به آثار باقی مانده از کارخانه آرد ماشین چیان و ابزارهای ارزشمند موجود در آن و همچنین جایگاه صنعتی قزوین در سده های پیشین و روزگار معاصر، با مشارکت صمت، شرکت شهرک های صنعتی، استانداری و میراث فرهنگی این مجموعه با کاربری «موزه صنعت قزوین» مرمت و احیا شود.