با دیدنی های محله امامزاده یحیی تهران آشنا شویم

اجازه دهید این بار بدون هیچگونه مقدمه ای به اصل مطلب بپردازیم و بیشتر از اینکه بخواهیم در خصوص بنا و محله های قدیمی تهران و حس و حال ناب گشت و گذار در آنان برایتان صحبت کنیم، کمی بیشتر شما را با محله ای باستانی و دوست داشتنی یعنی محله امامزاده یحیی در تهران آشنا کنیم که در روزگاران پیشین، از جمله محلات اعیان نشین پایتخت بحساب می آمد و وجود بناهای باشکوه و عمارتهای قدیمی نیز خود گواه این ادعاست. پس، خود را برای سفری کوتاه به قلب یکی از تاریخی ترین محله های تهران آماده کنید و با ما همراه شوید تا در دل کوچه پس کوچه های خشتی، ساختمانهای آجری و بافتهای قدیمی محله امامزاده یحیی تهران نوستالژی بازی کنیم.

آشنایی

بد نیست پیش از پرداختن به جذابیتهای نهفته شده در محله امامزاده یحیی در تهران کمی در خصوص موقعیت مکانی این محله گران در قلب تهران برایتان بگوییم. امامزاده یحیی پیشترها جزیی از محله بزرگ عودلاجانی بود که توسط ناصرخسرو وسعت آن از تهران تا ری مشخص شد. البته، هنوز هم این محله قدیمی بخشی از عودلاجان است، منتها دیگر محله کهن عودلاجان از بزرگی گذشته برخوردار نیست! در نقشه تهران قدیم به محله امامزاده یحیی تهران، باغ پسته بیگ گفته می شد که میدان اصلی آن در داخل باغش هست.

مع الوصف، محله قدیمی امامزاده یحیی از بخش و نواحی جذاب و مشهوری همچون کوچه سرتخت یا محدوده میرزامحمود وزیر برخوردار بوده که حداقل چندین و چند اثر تلویزیونی یا سینمایی جذاب در آنها فیلمبرداری شده اند. امروزه مختصات مکانی محله امامزاده یحیی در تهران طوری شکل گرفته که از شمال به خیابان امیرکبیر، از جنوب به خیابان پانزده خرداد، از غرب به خیابان مصطفی خمینی و از شرق نیز به خیابان ری محدود می شود.

اگر تهرانی هستید و تاکنون به گشت و گذار دقیق و دلچسبی در این محله قدیمی و دوست داشتنی دست پیدا نکرده اید، در ادامه بخش بعد با ما همراه شوید تا ضمن انجام یک تهرانگردی جانانه، سری به جاذبه های گردشگری موجود در محله امامزاده یحیی بزنیم.

جاذبه های گردشگری و بناهای دیدنی محله

عمارت دبیرالملک

عمارت دبیرالملک نام یکی از عمارتهای دیدنی تهران و جاذبه های اصلی محله امامزاده یحیی تهران بوده که در تهران قدیم تحت اختیار میرزا محمدحسین خان فراهانی قرار داشته است. عمارت دبیرالملک در سال 1383 بنا به پیشینه تاریخی ارزشمند خود و همچنین معروفیتی که در میان عوام پیدا کرده بود، از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور بعنوان یکی از آثار برجسته ملی ایران به ثبت رسید.

دربهای این عمارت پس از یک دوره بازسازی کامل، مجددا بر روی عموم بازدید کنندگان گشوده شدند تا همگان بتوانند از شکوه ذاتی آن نهایت استفاده را بعمل آورند. بد نیست بدانید اکنون این بنا از یک اتاق فرار مخصوص بازی های معمایی و فکری در قسمت زیرزمین خود و همچنین اتاقهایی برای موسیقی، سینمای دو نفره، تنهایی برخوردار است. ناگفته نماند، اینک از فضای اصلی این عمارت برای خواندن نمایشنامه های مختلف استفاده می شود.

خانه موزه شهید مدرس

پیشنهاد می کنیم در تهرانگردی جانانه خود در محله امامزاده یحیی تهران حتما سری هم به خانه موزه شهید آیت الله مدرس از چهره های مردمی و سرشناس مبارزه با طاغوت بزنید و از نزدیک شاهد آثار به یادگار مانده از این عالم شهید باشید. خانه شهید مدرس تنها به لحاظ مسائل تاریخی و بافت کهن خود از جذابیت برخوردار نبوده و می توان در آن با مقالات و اسنادی اصل به علاوه دست نوشته های کسی که برای رهایی از ظلم و جور سالیان سال جنگید و پا پس نکشید، مواجه شد.

این خانه قدیمی که در سال 1393 به مدد و همت حاج محمد انصاری خریداری و به موزه این شهید گرانقدر بدل شد، امروزه یکی از اصلی ترین مراکز فرهنگی، اجتماعی و مذهبی در تهران بحساب آورده می شود.

عمارت کاظمی

پس از بازدیدتان از خانه موزه شهید مدرس، بهتر است وقت را غنیمت شمرده و به طرف سرای کاظمی که در حال حاضر از بنای آن بعنوان موزه ای برای نمایش آثار مربوط به تهران قدیم استفاده می شود، حرکت کنید. موزه تهران قدیم که در عمارت کاظمی واقع شده، می تواند شما را با خیلی از چیزهای خاطره انگیز روبرو سازد. پس، داشتن دوربین و گرفتن چند عکس در سفرتان به چنین مقصد جذابی می تواند تهرانگردی جانانه امروزتان را برایتان جاودان نماید.

بد نیست بدانید که این خانه قدیمی یکی از اصیل ترین سازه های ایرانی بوده که تاریخ تاسیس و تکمیل شدنش از اواخر دوره قاجار شروع و به پهلوی اول ختم می شود. عمارت کاظمی که اینک از آن تنها یک شاه نشین و طبقه زیرین برجای مانده، بخشی از یک عمارت بزرگتر بوده است.

حوزه علمیه معمارباشی

از دیگر جاهای دیدنی محله امامزاده یحیی که حتما در تهرانگردی جانانه خود باید به آن سری بزنید، مدرسه و مسجد معمار باشی بوده که کمی آن طرفتر از حمام نواب قرار گرفته است. قدمت این بنا نیز همچون اغلب بناهای موجود در محله امامزاده یحیی در تهران، مربوط به زمان قاجار می شود و موسس آن کسی نبود جز حاج ابوالحسن اصفهانی که در دوره حکومت قاجار ملقب به صنیع الملک بوده و از معماران زبردست تهران بحساب می آمد.

در خصوص این بنا جالب است بدانید که روزی روزگاری میرزا کوچک خان جنگلی نیز در آن به درس طلبگی مشغول بود. همچنین، اولین خون راه مشروطه خواهی نیز بر روی سکوی جلوی ساختمان مدرسه همین بنا ریخته شد که متعلق به طلبه ای جوان به نام سید عبدالحمید بود. این بنا اکنون با پیشنه تاریخی بالای 100 سال، در محله امامزاده یحیی تهران نفس می کشد.

خانه پدر سالار

پدر سالار نام یک سریال ماندگار با بازی هنرمندانه مرحوم استاد علی کشاورز است که در خانه ای معروف با نام مهرانگیز کامبیز ساخته شد. این سریال آنچنان از بافتی خوش ساخت برخوردار است که هنوز هم با گذشت سالیان سال از پروسه تولید و پخش آن، نسل جدید را وادار به تماشای خود می کند. علاقمندان به سریال پدر سالار می توانند با حضور در محله امامزاده یحیی از نزدیک با خانه ای که بعنوان لوکیشن اصلی این فیلم مورد استفاده قرار گرفت، بازدید نموده و حس و حال تهران قدیم را به خوبی برای خود تداعی نمایند.

این خانه قدیمی از قدمتی حدودا 83 ساله برخوردار است و به سبب مرمتی که در سال 1384 در آن صورت گرفت، کمی از اصالت و بافت قدیمی آن با برداشتن یکی دو تیغه دیوار و همچنین تعویض دربهای چوبی و فرسوده آن با دربهای آلومینینومی کاسته شده است.

قدیمی ترین چنار تهران

خیلی حیف است حال که سری به محله تاریخی و دیدنی امامزاده یحیی زده اید، از قدیمی ترین چنار پایتخت که از عمری 900 ساله برخوردار است، بازدید بعمل نیاورید. این چنار درست در ورودی درب بانوان بقعه امامزاده قرار گرفته و تا قبل از نابودی چنار قدیمی موجود در امامزاده صالح (ع)، از آن بعنوان دومین چنار کهن تهران یاد می شد. قطر تنه این چنار نزدیک به 7 متر بوده و از سال 1330 بواسطه اقدام به موقع وزارت فرهنگ، نامش در فهرست این وزارتخانه به ثبت رسید.

امامزاده یحیی (ع)

حال دیگر نوبت توجه به شناسنامه محل یعنی بازدید از امامزاده یحیی می رسد که در این مکان دو شخص بزرگ از خاندان ائمه اسلام همچون ابوالقاسم عزالدین یحیی (ع) و محمد (ع) به خاک سپرده شده اند که بواسطه 15 نسل به حضرت سجاد (ع) متصل می شوند.

به گواهی تاریخ، یحیی (ع) از چهره های نامی عهد سلجوقی بوده که که در جنگ میان طغرل سلجوقیان با سلطان محمد خوارزمشاه کشته شد و در همین مکان جنازه وی را به خاک سپردند و بعدها مردم دور مزار وی آرامگاهی را تشکیل دادند که امروز معروف به امامزاده یحیی هست. قدمت این بقعه چیزی نزدیک به 800 سال بوده و می توان در محیط دنج و آرامش برای چند ساعت هم که شده، از شلوغی و همهمه همیشگی تهران رهایی یافت.

حمام نواب

حمام نواب که مردم در روزگاران گذشته آن را به لطف شاهکار سینمایی مسعود کیمیایی یعنی فیلم قیصر با نام حمام قیصر می شناختند، یکی از مهمترین جاذبه هایی است که شما تهرانگردهای عزیز با حضور در این محله قدیمی بایستی حتما از آن بازدید کنید.

این حمام اگرچه امروزه از کاربری اصلی خود فاصله گرفته و در آن خانه هنر با امکان فروش محصولات و صنایع دستی دیگر استانهای ایران و همچنین یک رستوران تدارک دیده شده، اما هنوز هم به سبب فیلم قیصر کیمیایی از شهرت زیادی برخوردار است و در تمام طول قدمت 90 ساله خود، همواره مورد عشق و احترام تمام ساکنین محله قدیمی امامزاده یحیی قرار داشت.

کلام آخر

بعد از انجام یک تهرانگردی جانانه در محله قدیمی امامزاده یحیی، حتما خسته و حسابی گرسنه حال شده اید؛ البته در این خصوص هم اصلا نگران نباشید! درست به اندازه تمام جذابیتهایی که در طول این سفر کوتاه به قلب پایتخت ایران با آنها مواجه شدید، می توانید با غذاخوری و رستورانهای مختلف در این محله قدیمی روبرو شوید که بی اغراق یکی از بهترین آنان، سفره خانه نون و نمک است که در عمارتی قجری و با قدمتی بالغ بر 120 سال قرار دارد.

نام این خانه قدیمی، عمارت فخرالملوک بوده که در اصل، مالک اصلی آن میرزا محمود وزیری بود که بعدا با فوت مالکانش، خانمی به نام بهره مند این عمارت باستانی را از ورثه خریداری و با ثبت آن در فهرست آثار ملی ایران در سال 88، اقدام به بازسازی و راه اندازی یک سفره خانه جذاب در دل آن کرد. خوردن یک وعده غذای ایرانی در چنین سفره خانه دیدنی قطعا لذت تهرانگردی جانانه امروزتان را دوچندان خواهد نمود.

علاقمندان به بازدید از محله قدیمی و تاریخی امام زاده یحیی می توانند خود را از طریق دو ایستگاه 15 خرداد یا بهارستان به نزدیکی های این محله رسانده و سپس، با پیاده روی نزدیک به 10 دقیقه خود را وارد محله نمایند و از همان ابتدا، مدهوش بافت و اتمسفر کهنش شوند.