گردشگری معدن؛ راهی برای رونق بخشیدن به اقتصاد
در دورانی که گردشگری تبدیل به یک صنعت پول ساز شده و سالانه گردشگران فراوانی به مقاصد مختلف می روند تا از دیدن جاذبه های گردشگری لذت ببرند، ایجاد جذابیتهای جدید رونق فراوانی یافته است. در کنار ایجاد هتلهای لوکس یا مراکز خرید و همچنین رونق بخشیدن به اماکنی که دارای تاریخ یا افسانه ای خاص هستند، معدنهای قدیمی و به جا مانده از زمانهای نه چندان دور که غیر فعال شده اند، تبدیل به یکی از جاذبه های گردشگری پرطرفدار شده و توریستهای فراوانی را به سمت خود می کشانند. اینجاست که مفهومی تازه تحت عنوان گردشگری معدن ظهور می کند. با ما در این مقاله همراه شوید تا شما را با اهمیت گردشگری در حوزه معدن و همچنین گردشگری معدن در ایران آشنا کنیم.
معادن، جاذبه های گردشگری دنیای مدرن
چرا معدنها اینچنین مورد استقبال قرار گرفته و چه جذابیتهایی برای توریستها دارند؟ آیا میل انسان به دیدنی های جدید و تنوع طلبی بالای این موجود دو پا باعث شده که این تونلهای زیرزمینی جذابیت پیدا کنند؟ رونق این گردشگری جدید دارای ابعاد اجتماعی و روانشناسی خاصی است که در ادامه مطلب گردشگری معدن قصد داریم به آنها بپردازیم.
چرا معدنها برای گردشگران جذاب و دیدنی هستند؟
در کنار کارشناسان و اشخاصی که علاقه خاصی به دیدن مناطق جدید و عجیب دارند، گردشگر و توریستهای فراوانی هم هستند که به معدنهای قدیمی به چشم جاذبه های گردشگری بی نظیر نگاه می کنند. گردشگری معدن که در چند سال اخیر رونق بسیاری یافته است، کشورها را مجاب کرده تا با ایجاد لوازم رفاهی، توریستهای بیشتری را به سمت معدنهای قدیمی خود بکشانند. به نظر می رسد انسانها به مکانهای بسته و غیر فعال علاقه فراوانی دارند و در این بین، معدنها همانند یک سازه اسرارآمیز و گاهی محیطی معنوی دارای جذابیت بیشتری هستند. داستان و رمانهای فراوانی هم از وضعیت اسفبار معدنچیان در دوران صنعتی اروپا نوشته شده که گردشگران کنجکاو بیشتری را برای دیدن این مناطق جذب می کنند.
تاثیر بر اقتصاد
معدنهایی که روزگاری منبع سرشاری از درآمد برای کشورهای خود بودند، بعد از استخراج و تخلیه کامل، تبدیل به اماکن متروکه ای شده که شبیه مکانی پر راز و رمز در زیرزمین هستند. اما، به سبب اهمیت گردشگری در حوزه معدن و علاقه وافر گردشگران به دیدن اعماق زمین و تماشای ابزارآلات استخراج، این معادن خالی از مواد معدنی تبدیل به محلی برای درآمد شده اند. امروزه، این تونلهای زیرزمینی یکی از جذابیتهای گردشگری جهان بوده که سود فراوانی برای گردش اقتصادی کشور مقصد دارند.
معادن دیدنی جهان
معدن نمکی روستای سولوت وینو در اوکراین
برای ترغیب توریستها به دیدن این معدن نمکی واقع در عمق 300 متری اشاره به این نکته کافی بود که هوای راهروهای مرطوب و باریک این تونل زیرزمینی آغشته به نمک دریایی است که خاصیت ضد احتقان دارد و برای درمان بیماری هایی چون آسم، انسدادهای برونشتی و در کل بیماری های تنفسی مفید هست.
معادن متروکه طلا در آمریکا
وجود طلا و استخراج این فلز گرانبها در آمریکا، روزگاری باعث هجوم اقوام و ملل مختلف به این سرزمین تازه کشف شده گشت. امروزه، این معادن متروکه برای این کشور منبعی سرشار از پول شده که توسط گردشگران عاشق معادن و توریستها تامین می گردد. کاسه های طلاشویی و پلاسرهای رودخانه ای طلا دار از مهمترین جاذبه های گردشگری این منطقه هستند.
معادن جنوب و غرب استرالیا
کشور استرالیا هم از قافله جذب گردشگران تونلهای زیرزمینی عقب نمانده و با داشتن معادن متروکه در شهر کارگورلی سوپر پیت در غرب و شهر کوبرپتی در جنوب، از آنها بعنوان جاذبه های گردشگری و دیدنی خود کسب درآمد می کند.
تئوری های هنینگ برای فهم بهتر جذابیتهای معادن
جامعه شناس آلمانی، کریستف هنینگ دارای یک تئوری است که براساس آن می توان به دلایل جذب گردشگران به معدنها پی برد و بسیاری از دلایل علاقه انسانها به سفر و گردشگری را با همین نظریات تحلیل کرد. در ادامه به توضیح مختصر شش نظریه و تئوری مهم هنینگ پیرامون اهمیت گردشگری در حوزه معدن خواهیم پرداخت.
-نظریه زیارت: گردشگر و زائر در این تئوری یک معنا دارد و معادن بخصوص معدنهای عتیقه، در نظر بسیاری از مردم همانند زیارتگاه های مقدس هستند.
-نظریه فرار: تغییر محیط و ورود به فضایی جدید همواره باعث ایجاد نوعی آسودگی خیال در ذهن شده و انسانها را از دل مشغولی های روزمره فراری می دهد.
-نظریه دنیاهای خیالی: دیدن دنیا و مکانهایی که بیشتر شبیه محیطهای خیالی و دور از ذهن هستند، همیشه مورد استقبال بوده و در صورت وجود، به حتم می توانستند یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری باشند. شباهت معدنها به دنیاهای خیالی باعث استقبال گردشگران سراسر جهان از این مکانها شده است.
-نظریه بازآفرینی: آرامش روح و احیای قدرت جسمانی یکی از آرزوهای دیرینه بشر بوده و رفتن به زیارتگاه ها و انجام اعمال ریاضت گونه، نشان دهنده این روحیه انسانی است. معدن و فضاهایی چون غارها همیشه احساسی از آرامش را به همراه داشته که می تواند از دلایل جذب توریستها به این اماکن خاص باشد.
-نظریه اصلاح طلبانه: توجه انسانها به مد، خودنمایی و مصرف گرایی یکی از مهمترین دلایل برای دیدن مناطق و جاذبه های گردشگری است. گرفتن عکس یادگاری در یک معدن متروکه با تاریخچه ای قابل قبول می تواند این حس را به بهترین نحو ارضا کند.
-نظریه غرایز: نیاز به اکتشاف، سفر و همچنین کنجکاوی، از مشخصات انسان ناطق است که باعث شده تا به اکتشافات و اختراعات فراوانی دست یابد. دیدن معادن متروکه و ورود به تونل و راهروهای زیرزمینی می تواند نیازهایی چون کنجکاوی، اکتشاف و همچنین سفر را برطرف سازد.
معدن در ایران
ایران کشوری است مملو از معدنهای فراوان و با ثروت بسیار که بسیاری از آنها هنوز هم فعال هستند. معادن فعال و متروکه ایران دارای تنوع فراوانی بوده و گردشگری معدن در ایران می تواند منبعی برای کسب درآمد باشد.
روز صنعت و معدن
صنعت و معدن بعنوان یکی از مهمترین عوامل گردش چرخ اقتصادی ایران از دیرباز بوده است. به همین منظور، روز 10 تیر بعنوان روز صنعت و معدن در تقویم ایران ثبت شده تا بیانگر اهمیت این صنعت در کشور باشد. امیدواریم که با بهره گیری از جذابیتهای جدید معادن متروکه، بتوانیم گردشگران را برای دیدن این مناطق به سمت سرزمین خود جذب کنیم.
معادن متروکه و دیدنی ایران
در ادامه مقاله گردشگری معدن در ایران قصد داریم به معرفی 3 معدن مهم ایران بپردازیم که توانایی جذب توریستهای بین المللی فراوانی را دارند و می توانند به جاذبه های گردشگری مهم ایران بدل شوند. قبل از معرفی آنها، شاید لازم باشد بدانید که معدن سنگ داش کسن در استان زنجان از ابتدای قرن هشتم فعالیت داشته و گنبد سلطانیه با سنگهای این معدن ساخته شد.
معدن فیروزه نیشابور
کهن ترین معدن فعال جهان برای استخراج سنگ فیرزوه، معدن فیروزه نیشابور بوده که بیش از 2000 سال از فعالیت آن می گذرد. قرار گرفتن این مکان بین نیشابور و مشهد، می تواند آن را به یکی از بی بدیل ترین جاذبه های گردشگری ایران کند و گردشگران فراوانی را به سمت خود جذب کند. وجود سنگهای قیمتی استخراج شده از این معدن در موزه سلطنتی لندن، به شهرت آن کمکی دوچندان کرده است.
معادن روی و سرب در بخش نخلک انارک
وجود ابزار و تکنیکهای استخراج از 2000 سال پیش در معدن سرب نخلک، خود گواهی است برای اهمیت گردشگری معدن در ایران. این بخش که از سال 1389 هجری شمسی فعالیت مجدد خود را شروع کرده، می توانند یکی از ارکان مهم جذب گردشگران باشند.
معدن پتاس در خور و بیابانک
دهکده خور با داشتن زیرساختهای اقامتی، حمام نمکی، استخر شنا، داشتن آسمانی صاف در کویر برای ستاره شناسی و تپه های ماسه ای در کنار معدن پلاس به تنهایی می تواند یک مجموعه بی نظیر گردشگری برای گردشگران باشد.