تدابیر اتخاذ شده برای توسعه بوم گردی اصفهان

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، تدابیر اتخاذ شده برای توسعه بوم گردی اصفهان بچشم می خورند.

داستان چیست؟

بومگردی به عنوان شاخه ای از گردشگری به عقیده متخصصان این بخش، حتی در دورترین روستاهای کشور موجب تحول شده بگونه ای که برخی روستاها با تکیه بر این ظرفیت توانسته اند بیکاری را ریشه کن کنند و به دهکده ای فراتر از مرزهای کشور تبدیل شوند.

توسعه اقامتگاههای بومگردی به گفته مسئولان در سال 97 چشمگیر بود بطوریکه از 200 اقامتگاه در ابتدای سال به 2 هزار واحد تا پایان سال رسید.

به گفته معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور، 10 برابر شدن واحدهای بومگردی در یک سال گذشته توسعه پایدار روستاها را بدنبال داشته است، از این رو دولت از محل صندوق توسعه ملی که 1.5 میلیون دلارآن برای توسعه و اشتغال روستایی بود، 15 درصد معادل 18 هزار میلیارد تومان آن را به توسعه گردشگری اختصاص داد، همچنین منابع خوب دیگری علاوه بر صندوق ملی از محل صندوق کارآفرینان امید و بانک سینا برای توسعه روستایی و اشتغالزایی از طریق طرح های مختلف مانند بومگردی در نظر گرفته شد.

در زمان حاضر به گفته مسئولان، هزار و 467 اقامتگاه بومگردی در کشور پروانه فعالیت دارند که براساس هدف گذاری های انجام گرفته قرار است تا آخر دوره فعالیت دولت دوازدهم، این تعداد به 2 هزار اقامتگاه افزایش یابد.

نخستین بار در کشور، صنعت بومگردی در روستای گرمه از توابع شهرستان خور و بیابانک اصفهان شکل گرفت.

اصفهان با برخورداری از جاذبه های طبیعی و گردشگری به ویژه در مناطق شرق و غرب از جمله استانهای پیشرو و رتبه نخست کشوری در رویکرد بومگردی محسوب می شود بگونه ای که تعداد اقامتگاه های این استان در سال 92 از 50 باب به 444 اقامتگاه در سال 98 رسیده که 230 واحد دارای پروانه بهره برداری و سایر آنها در حال مرمت و گذراندن مراحل تاییدیه هستند.

این واحدها تاکنون برای حدود 2 هزار و 500 نفر اشتغالزایی کردند که از میان آنها 263 واحد در روستاهاست.

پیش از این نیز که تعداد اقامتگاه های بومگردی این استان از سال 92 تا سال 96 یعنی همزمان با دولت یازدهم چهار برابر افزایش یافت و از50 باب به 208 اقامتگاه رسید.

نزدیک به 2 هزار روستا در پهنه نصف جهان وجود دارد که برخورداری از تنوع قومی، فرهنگی، اقلیمی و آیینی به همراه جاذبه های طبیعی و گردشگری آنها بویژه در مناطق شرق و غرب افق وسیعی را در بخش بومگردی این استان پدیدار کرده است.

پراکندگی بومگردی در پهنه نصف جهان

بیشتر واحدهای بوم گردی اصفهان در شرق استان در خور و بیابانک، نایین، اردستان، کاشان، آران و بیدگل و اصفهان است. در این میان خورو بیابانک با 75 اقامتگاه، بیشترین تعداد واحدهای بومگردی استان را در خود دارد.

در طی سالهای اخیر موازی با برنامه ریزی های دولت، بومگردی در غرب اصفهان بویژه در روستاها به گفته مدیرکل میراث فرهنگی این استان توسعه پیدا کرد.

فریدون اللهیاری اظهار کرد: ظرفیت های عظیم منطقه غرب استان در بخش میراث فرهنگی و گردشگری طی سالهای متمادی مغفول مانده بود اما با برنامه ریزی و اقدامات صورت گرفته در سه سال گذشته این بخش در غرب استان درخشید، بطوریکه موج گردشگران تابستانه و زمستانه را روانه این خطه کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اصفهان پیرامون تدابیر اتخاذ شده برای توسعه بوم گردی اصفهان افزود: در گذشته بیشتر اقامتگاه های بومگردی بدلیل ظرفیت کویر که در شرق اصفهان وجود داشت، در منطقه ورزنه، تودشک، نایین، انارک و خور و بیابانک بود اما از سال 96 با برگزاری جلسه و همایش در شهرستانهای غرب استان به چشم انداز مورد نظر یعنی پراکندگی واحدهای بومگردی در پهنه استان رسیدیم بطوریکه اکنون در 24 شهرستان اصفهان اقامتگاه های بومگردی به بهره برداری رسیده یا در حال تکمیل برای بهره برداری هستند.

در سال 96، 208 اقامتگاه بومگردی در 17 شهرستان استان اصفهان در حال فعالیت بوده است. تشکیل شبکه 'خوشه سار بومگردی گروهی' در روستاهای هدف گردشگری استان اصفهان در همان سال نیز در رونق بومگردی موثر بود.

شبکه خوشه سار بومگردی، متشکل از فعالان گردشگری بومی ایران است که تجربه زندگی بومی را در میان اقوام مختلف برای گردشگران پدید می آورند. این گروه با یک هدف مشترک دور هم جمع شده و با اقامت در مکان هایی که معماری آن با محیط سازگار است، نوشیدنی ها، خوردنی های سنتی، محلی و صنایع دستی همان روستاها را به گردشگران معرفی و به فروش می رسانند.

به گفته اللهیاری بعد از شرق استان، شمال اصفهان شامل شهرستان های کاشان و آران و بیدگل رتبه دوم اقامتگاه های گردشگری در استان را دارند که بیشتر مخاطبان آنها گردشگران خارجی و بین المللی هستند و بعد از آن در جنوب و غرب استان اقامتگاه تاسیس شده است.

مدیر کل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان پیرامون تدابیر اتخاذ شده برای توسعه بومگردی اصفهان افزود: اقامتگاه های بومگردی در راستای توسعه پایدار گردشگری در شهرستانهای استان و حتی در روستاها برای بهره مندی فرهنگی و اقتصادی مردم محلی و گردشگران از خرده فرهنگ ها ایجاد شده است، بطوریکه هم اکنون در دور افتاده ترین نقاط استان نیز فعالان گردشگری بویژه جوانان خوش فکر و فعال در قالب این اقامتگاه ها در حال خدمات رسانی به گردشگران هستند.

اللهیاری پیرامون تدابیر اتخاذ شده برای توسعه بوم گردی اصفهان افزود: اقامتگاه های بومگردی با سرمایه ای نه چندان زیاد تاسیس می شود و در عین حال نقش مهمی در توسعه اقتصاد محلی ایفا می کنند.

رشد آمار گردشگر

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان اضافه کرد: این اقامتگاه ها بیشتر در شهرستان های استان اصفهان احداث شده اند که افزایش آنها همراه با سایر ظرفیت های اقامتی موجب جذب توریست و گردشگر شده است.

الهیاری از افزایش جذب توریست خارجی از 60 هزار گردشگر در سال 91 به بیش از300 هزار نفر در سال 98 خبر داد و افزود: میزان بازدید از آثار تاریخی این استان در سال گذشته به بیش از سه میلیون نفر رسیده و این در حالی است که در اوایل فعالیت دولت تدبیر و امید این آمار کمتر از یک میلیون نفر بوده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان همچنین به رشد سرمایه گذاری در بخش گردشگری اصفهان اشاره و بیان کرد: استمرار این رویه در چند ماه اخیر تحت تاثیر کرونا قرار گرفت که البته برای جبران آن تصمیم ها و برنامه هایی در نظر گرفته شد همچنین اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان برآورد خسارت وارده بر صنعت گردشگری را روزانه به وزارت مربوطه و مدیریت استان گزارش می دهد.

به گفته وی صنایع دستی، تأسیسات گردشگری و دفاتر مسافرتی در میان ده رسته شغلی قرار گرفتند که با آسیب هنگفتی از شیوع بیماری کرونا مواجه شدند.

خراش کرونا بر رخسار بومگردی

مدیر کل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان با بیان اینکه از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا، شاهد کاهش چشمگیر گردشگران بویژه از کشور چین بودیم، افزود: بدنبال شیوع کرونا در ایران، بسیاری از تاسیسات گردشگری در ایام نوروز و پس از آن تعطیل و همه رویدادها و برنامه های گردشگری لغو شد و تا اکنون نیز هنوز تاریخ دقیقی برای بازگشایی مراکز گردشگری اعلام نشده است.

براساس تازه ترین خبرها، بدنبال شیوع کرونا و رخداد رکود و وقفه در بخش گردشگری، پیشنهاداتی همچون پیش بینی تعطیلاتی پس از شکست کرونا با هدف رونق دوباره گردشگری داخلی، مساعدت در خصوص مالیات و بیمه مشاغل مربوط به گردشگری و ارائه تسهیلات حمایتی از سوی وزیر میراث فرهنگی به هیئت دولت رسیده که در دست بررسی است.

در این میان، بیشتر فعالان این بخش که بر این باورند در شرایط بحرانی هیچ وقت نگاه جدی به جامعه بومی و اقامتگاه های بومگردی نشده است، از دولت انتظار دارند که برای جبران خسارتها برای همه بخشهای گردشگری نسخه یکسان ارائه ندهد و به بومگردی به عنوان شاخه ای مستقل بیشتر توجه کند، چرا که آنها با بنیان های فکری و فرهنگی جوامع سر و کار دارند.

مسئول یک اقامتگاه بومگردی اصفهان گفت: اینکه مالیات ها حذف می شوند و وام ها را تعویق می اندازیم یا کمک های تسهیلات بانکی را بیشتر می کنیم بیشتر مسائلی است که باعث می شود خیلی از کسانی که در حوزه گردشگری قدرتمندتر هستند طمعشان بیشتر شود.

سلیمانی افزود: بعضی از اقامتگاه ها به صورت خانوادگی اداره می شوند و مشکلی ندارند، ولی اقامتگاه هایی که در سطح وسیعتری فعالیت می کردند کارگر دارند و حالا با مشکل بیمه و حقوق مواجه اند و اگر حق آنها را ندهند کارکنان در اقامتگاه ها نمی مانند و بسیاری از فعالان به خاطر نگرانی از پرداخت بیمه و مالیات در این شرایط به فکر فروش اقامتگاهشان افتاده اند.

اگرچه ظهور کرونا بر بومگردی نیز سایه انداخت و چشم انداز مورد انتظار این بخش را قدری تحت تاثیر قرار داد اما، بسیاری از کارشناسان بر این باورند همچنان می توان با ارائه سیاست های جایگزین و خلاقانه خسارت وارده به این بخش را جبران کرد.

ضرورت حرکت به سمت الگوهای جدید گردشگری

عضو هیات علمی دانشکده پژوهش های عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان گفت: حرکت به سمت الگوی"گردشگری سفارشی" (customize tourism) در دوران شیوع بیماری کرونا برای حفظ صنعت گردشگری ضروری است.

محمدتقی طغرایی افزود: گردشگری سفارشی یا "سفارش پذیر شده"، الگوی جدیدی در صنعت گردشگری و مبتنی بر نیاز، تقاضا و خواسته های گردشگر است که در آن، گردشگر همه موارد مدنظر خود را پیش از سفر مطرح می کند و محیط مناسب برای استقرار و سفر وی با رعایت همه دستورهای بهداشتی فراهم می شود.

وی با بیان اینکه در دوران شیوع بیماری کرونا لازم است که گردشگری از حالت انبوه به سمت سفارش پذیر شده حرکت کند، اظهارداشت: در این حالت، گردشگر همه سفارش های خود برای گردشگری مانند شرایط آب و هوایی، مکان اسکان و پذیرایی را قبل از شروع سفر به صورت الکترونیکی و مجازی اعلام می کند و براساس این سفارش و متناسب با شرایط مقصد گردشگری، مجوزهای لازم صادر می شود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه گردشگری سفارشی، بحث جدیدی در بخش گردشگری با حاشیه سود بالاست، اضافه کرد: در این نوع گردشگری، تعداد گردشگران کاهش می یابد اما درآمدهای آن بیشتر می شود.

وی ادامه داد: گردشگری سفارشی همچنین باعث توزیع بهتر گردشگران در مناطق هدف گردشگری مختلف و با رعایت هرچه بهتر دستورهای بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی می شود.

این استاد کارآفرینی یکی از بخشهایی که نیاز به متناسب سازی با دوران شیوع کرونا دارد را صنعت گردشگری خواند و گفت: سیاستگذاران و فعالان این صنعت نباید در برابر بیماری کرونا، مقاومت نشان دهند بلکه باید با شناسایی فرصت های موجود، آستانه پذیرش کسب و کارها را بالا ببرند. طغرایی با تاکید بر اینکه با توجه به شواهد و اطلاعات موجود، بیماری کرونا تا مدت طولانی باقی خواهد ماند و بزودی از بین نمی رود، افزود: با توجه به شرایط موجود لازم است که روشهای کسب و کار نیز متناسب با آن تغییر کرده و پذیرش در برابر تغییرات و محدودیت های جدید، افزایش یابد.

طغرایی با اشاره به اینکه 2 مفهوم جدید در حوزه گردشگری توسط استادان دانشگاه و با همکاری اتاق بازرگانی اصفهان تعریف شده است، آنها را گردشگری "سفارش پذیر شده " و "میزبان پذیری "خواند و گفت: بخش گردشگری در چنین شرایطی نیاز به نوآوری همراه با حفظ نشاط و روحیه اجتماعی دارد تا بتواند خود را از خطر نابودی نجات دهد.

وی درباره مفهوم میزبان پذیری نیز توضیح داد: پیش از این در مباحث گردشگری مفهمومی به نام " مهمان نوازی" داشتیم که جامعه میزبان باید بگونه ای باشد تا منجر به رضایتمندی حداکثری گردشگر شود اما در دوران شیوع کرونا نیاز است که به مفهوم میزبان پذیری یا میزبان نوازی نیز توجه شود بدین معنی که جامعه میزبان نیز نیاز به کمک مهمان یا همان گردشگر دارد تا بتواند فضای گردشگری را با سلامت و حفظ هرچه بیشتر ضوابط و دستورهای بهداشتی ایجاد و حفظ کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در مفهوم میزبان پذیری، گردشگران باید حفظ سلامتی میزبان را نیز مورد توجه قرار دهند، افزود: در دورانی مانند شیوع بیماری کرونا باید همه مفاهیم بصورت تعاملی باشد تا بتوان از این شرایط پیچیده عبور کرد.

به گفته مسئولان، در شرایطی که کرونا گردشگری دنیا را تعطیل کرده است، افزون بر 395 میلیارد تومان خسارت نیز به گردشگری اصفهان وارد شد.