اگر هنگام عصبانیت، دندان درد می شوید بخوانید

هفته نامه سلامت/ «دکتر! وقتی عصبی می شوم دندان هایم درد می گیرد…» این جمله، شرح حال برخی از بیماران دندان پزشکی است که به ما مراجعه می کنند. دندان پزشکان اغلب با کمی تردید در مورد صحت ارتباط استرس و درد دندان اظهارنظر می کنند زیرا در بیشتر موارد علت دندان درد، قابل تشخیص و درمان است و استرس در بسیاری از اوقات «علت» دندان درد نیست، اما در این مطلب سعی خواهیم کرد به این سوال جواب بدهیم که آیا اصلا دندان درد عصبی وجود دارد یا نه؟

درد ماهیتی پیچیده دارد. درد فقط یک بعد فیزیکی ندارد و یک انتقال پیام ساده از مبدا (محل درد) به محل تفسیر درد (مغز) نیست. در مسیر انتقال درد و احساس درد، اتفاقات زیادی می افتد. حتی در مواردی ممکن است که درد در مبدا، مسیر انتقال یا در محل های تفسیر دستخوش تغییر و تحول شود.

درد و اعصاب

استرس می تواند با روش های مختلف روی احساس درد ما تاثیر بگذارد. احتمالا در استرس عوامل التهابی بیشتری ترشح می شوند. با ترشح این عوامل تفسیر درد دچار تغییر می شود بنابراین در دوره های استرس ممکن است درجه شدت درد را متفاوت احساس کنیم. دردهای دندانی که علت دندانی واضح دارند، ممکن است در دوره های پراسترس، حس درد متفاوتی را نسبت به دوره های بدون استرس نشان دهند. نتیجه اینکه درد دندان حین عصبی شدن ممکن است در مقیاس محدود تا حدودی صحت داشته باشد ولی بالطبع عصبی شدن در این موارد علت دندان درد نیست و فقط یک عامل مشارکت کننده در تفسیر شدت درد است. در همه افراد پاسخ به استرس در احساس درد تاثیر یکسان ندارد و شاید حتی برخی افراد در دوره های پراسترس درد کمتری را هم احساس کنند. استرس همچنین باعث افزایش حرکات سایشی دندان ها و فشار دندان ها روی همدیگر می شود. به این ترتیب، به طور مستقیم ممکن است با سایش دندان ها روی هم، درد احساس شود. انقباض عضلات فک و مشکلات مفصل فک که با استرس تشدید می شود هم روی احساس درد در ناحیه فک و صورت و دندان ها تاثیر مستقیم دارد.

استرس و خرابی دندان ها

استرس با روش های مختلف می تواند یکی از عوامل خرابی دندان ها باشد. استرس باعث بیماری های لثه می شود. خشکی دهان که به خاطر استرس به وجود می آید هم عامل پوسیدگی است، بالاخره اینکه با استرس تمایل به مصرف قند افزایش می یابد و استرس باعث ترس از مراجعه به دندان پزشک و خرابی بیشتر دندان ها می شود.

درد غیردندانی و دندان درد عصبی

گاهی دردهای ناحیه فک و صورت که به صورت دندان درد احساس می شوند واقعا به مشکل خود دندان مربوط نمی شوند. این دردها را دردهای غیردندانی می نامیم. دردهای غیردندانی که به شکل دندان درد احساس می شوند، اشکال متنوعی دارند و بسیاری از آنها با استرس تشدید می شوند. مثلا میگرن یکی از بزرگ ترین مقلدان درد دندان یا آنژین صدری که می تواند به صورت درد دندان در فک پایین احساس شود، با استرس ممکن است شروع یا تشدید شوند. دردهای نوروپاتیک و سایکولوژیک هم اگرچه از خانواده های مجزا هستند ولی ممکن است با استرس رابطه مستقیمی داشته باشند و در حضور استرس تشدید شوند.

درمان دندان درد عصبی

تقریبا در اکثر موارد، علت دندان درد شما مربوط به یک (وگاهی بیش از یک) دندان است. با رفع علت درد و درمان دندان عامل درد، مشکل درد شما برطرف می شود. اینکه دندان درد شما با استرس کم و زیاد می شود یا اینکه در حضور استرس احساس درد بیشتری می کنید، الزاما به معنی عصبی بودن علت درد دندان نیست، بنابراین در مرحله اول به دندان پزشک عمومی یا متخصص درمان ریشه برای تشخیص دندان عامل درد و درمان آن مراجعه کنید.

با درمان های معمول دندان پزشکی، بیشتر دندان دردهای عصبی برطرف می شوند اما در مراحل بعدی در صورتی که دندان عامل پیدا نشود، ممکن است گزینه دندان درد با عامل غیردندانی برای شما مطرح شود که تشخیص دقیق و درمان آن، روند پیچیده تر و بین رشته ای دارد و در موارد زیادی از حیطه صرف دندان پزشکی خارج است.