خطر ویروس کرونا برای آینده سفر در ایران

ایسنا/ براساس سخنان نایب رئیس جامعه تورگردانان ایران، خطر ویروس کرونا برای آینده سفر در ایران جدی هست.

داستان چیست؟

محمدعلی واقفی پیرامون خطر ویروس کرونا برای آینده سفر در ایران گفت: تا این لحظه 90 درصد تورهای ورودی 2020 کنسل شده است و امکان لغو 10 درصد باقی مانده، زیاد است. بیشتر آژانس های خارجی از حالا برای سفر در سال 2021 از آژانس های ایرانی قیمت می خواهند.

او که به اعلام آمادگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای پذیرش گردشگران بین المللی از یک ماه آینده اشاره ای داشت، اظهار کرد: لازمه پذیرش گردشگران از ماه آینده این است که کشور مقابل، اجازه سفر به ایران را بدهد. در بسیاری از وبسایت ها، ایران یا به رنگ قرمز (خطر سفر) است یا به گردشگران هشدار داده شد بعد از برگشت، قرنطینه می شوند.

تحلیل این تورگردان که تجربه بیش از 30 سال فعالیت در حوزه گردشگری ورودی را دارد، این است که با استمرار ویروس کرونا، نخست سفرهای داخلی برقرار می شود و بعد از آن، تردد گردشگران با وسیله نقلیه شخصی تشدید می شود. بسیاری از گردشگران ترجیح می دهند به جای هتل و مکان عمومی، در چادر و در طبیعت بمانند یا ویلای دربست بگیرند و آن را ضدعفونی کنند.

واقفی پیرامون خطر ویروس کرونا برای آینده سفر در ایران معتقد است: سفرهای برون مرزی نخست به کشورهای همسایه اتفاق می افتد و در گام بعدی راه سفر به کشورهای دورتر باز می شود.

این تورگردان با استناد به تحقیقات و بررسی هایی که انجام داده، گفت: با برقراری دوباره سفرها، صف های کنترل طولانی تر می شود. به لوازمی که توریست معمولا همراه دارد اضافه خواهد شد. مسافران خود را ملزم می دانند بیمه سفر دریافت کنند. تعداد بازدیدکنندگان و زمان بازدیدها در اماکن تاریخی و موزه ها، کمتر می شود و با مشاهده کوچکترین علامت بیماری، فرد از تور طرد می شود.

وی ادامه داد: از آنجا که 80 درصد گردشگران فرهنگی ایران، افراد مسن هستند، این احتمال می رود که تعداد آن ها در سفرهای ایران کم شود، چون احتیاط می کنند. درخواست برای سفرهای طبیعتگردی رشد می کند و سفرهای گروهی کمتر برگزار می شود، همین حالا شرکای گردشگری ما در کشورهای دیگر، برای گروه یک تا هشت نفره، قیمت درخواست کرده اند. در نتیجه رعایت پروتکل بهداشتی باعث می شود قیمت تمام شده خدمات سفر با احتساب بلیت هواپیما، بالا رود و سفر کالایی لوکس شود.

محمدابراهیم لاریجانی، مدیرکل بازاریابی و تبلیغات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با تایید این نکته که رعایت پروتکل های بهداشتی کرونا، هزینه تمام شده سفر در ایران را بالا می برد، گفت: نبود زنجیره تامین خدمات گردشگری مهمترین عامل این اتفاق است. هیچ یک از بخش های خدمات گردشگری با یکدیگر مشارکت ندارند، در نتیجه، تورهای داخلی و ورودی با قیمت بالا مواجه می شوند. از سوی دیگر کشورهای رقیب و همسایه چون زنجیره تامین دارند به شدت قیمت ها را کنترل می کنند، از طرفی بازارهای ایران را صاحب می شوند؛ گردشگر ایرانی به جای شیراز و کیش ترجیح می دهند به جایی مثل دبی سفر کند. با این رویه نه تنها بازارهای ورودی را از دست می دهیم که با خطر از دست رفتن بازار داخلی نیز مواجهیم.

او تاکید کرد: اگر شرکت های هواپیمایی، هتل ها، رستوران ها و موزه ها کمک نکنند، سفر ایران قیمت رقابتی نخواهد داشت.

محمدعلی واقفی در ادامه این بحث گفت: خلا زنجیره تامین خدمات گردشگری از تفکر جزیره ای عمل کردن در کشور ناشی می شود، مثلا در همین مجموعه وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یکدفعه بخشی پیشنهاد می دهد ورودی موزه ها و سایت های تاریخی از 15 هزار تومان به 100 هزار تومان برسد، اصلا با بخش گردشگری هماهنگی نمی کند و تحلیل و ارزیابی از گردشگری ندارد.

وی افزود: به هر حال شرکت های خارجی از ما پروتکل های بهداشتی را می خواهند، ما هم آن ها را آماده کرده ایم ولی قیمت ها بالا می رود، برای همین الان بیشتر از هر زمان دیگری به زنجیره تامین خدمات گردشگری نیاز داریم.

نایب رئیس جامعه تورگردانان ایران با اشاره به خسارت ویروس کرونا به صنعت گردشگری و فرصتی که در عین حال برای بازیابی توان و برطرف کردن مشکلات فراهم کرد، یادآور شد: گردشگری در جریان همه گیری ویروس کرونا، نخستین صنعتی بود که بیشترین آسیب را دید و در ادامه آخرین صنعتی خواهد بود که دوباره شروع به کار خواهد کرد. در کشور ما گردشگری در آبان ماه سال 1398 نخست تحت تاثیر اتفاقات داخلی قرار گرفت و بعد هم مسائل سیاسی و سرنگونی هواپیمای اوکراینی پیش آمد که باعث شد ایران از فهرست مقاصد بسیاری از آژانس های خارجی حذف شود. اما، ویروس کرونا باعث شد همه آن اتفاقات فراموش شود.

وی بیان کرد: همه آن اتفاقات به تنهایی می توانست گردشگری یک کشور را از پا درآورد. حالا شرایطی که کرونا برای ایران پیش آورده است، فرصت مناسبی است تا برخی ایرادها و مشکلات را برطرف کنیم.

واقفی با اشاره به برخی مشکلات که در این فرصت می توان برطرف کرد، گفت: تورهایی که وارد ایران می شوند، از طریق آژانس سفر می کنند و برنامه دارند و باید به چند جا پاسخگو باشند، ولی با توریستی که خودش می آید هیچکسی کاری ندارد، درحالیکه آژانس ها باید با وزارت خارجه برای ویزا، با اداره پلیس و اتباع نیروی انتظامی برای تردد خودروی گردشگری و اگر توریست از کشور خاصی باشد با دفتر بررسی و همکاری ها باید مکاتبه کنیم. اگر می شد در این فرصت، کانال واحدی برای دریافت اطلاعات ایجاد شود و هر کدام از این وزارتخانه و نهادها به اطلاعات گردشگر و آژانس نیاز داشت از همان کانال استخراج می کرد، کمک بزرگی بود.

او حمل و نقل گردشگران را معضل دیگر دانست و افزود: در کشور ما یک سیستم حمل و نقل بین شهری وجود دارد که تابع قوانین وزارت راه است و اتوبوس گردشگری باید از آن مجوز بگیرند که در این صورت آن وسیله نقلیه حق ورود به فضای شهری را ندارد، یکسری از وسایل نقلیه هم هستند که فقط مجازند در فضای شهری تردد کنند. گردشگر به وسلیه نقلیه ای نیاز دارد که هر دو مجوز را داشته باشد.

این تورگردان ادامه داد: برای حل این مشکل یک راه حل ارائه کرده اند که راننده اتوبوس گردشگری از ترمینال صورت حساب مسافر را بگیرد و برای داخل شهر هم با هماهنگی یک کارگزار، از نیروی انتظامی مجوز تردد داخل شهر را دریافت کند، شکل کار هم اینطور است که کارگزار مجوز نیروی انتظامی را می گیرد و به هتل محل اقامت گردشگران تحویل می دهد تا بدست راننده برسد، در این فاصله اگر پلیس وسلیه نقلیه گردشگران را متوقف و جریمه کرد دیگری کاری نمی توان انجام داد.

نائب رییس جامعه تورگردانان ایران به تغییر مجری غرفه ایران در نمایشگاه های بین المللی گردشگری اشاره کرد و گفت: اینکه وزارتخانه مسؤولیت نمایشگاه های گردشگری را به شرکت مادر تخصصی ایرانگردی و جهانگردی واگذار کند و آن شرکت، اجرای نمایشگاه ها را به حراج بگذارد که هر کسی پول بیشتر بدهد، مجری نمایشگاه باشد که نمی شود. بهتر است نمایشگاه های بین المللی را تشکل های صنفی برگزار کند، ذی نفعان که بهتر می دانند چه کنند. زمانی مسئول اجرای غرفه ایران در نمایشگاه های بین المللی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی بود که ما از کارش راضی بودیم، حالا از کانون گرفته اند به شرکت مادر تخصصی داده اند. این شرکت می خواهد پولش را در بیاورد، دو سال پیش در نمایشگاهی که برگزار کرد، روی سر در غرفه ایران، تابلوی صرافی نصب کرده بود، اصلا اسمی از ایران نبود. الان بهترین فرصت برای سامان دهی نمایشگاه های گردشگری است.

واقفی، اصلاح روش صدور مجوزها و یکپارچه کردن آن را خواستار شد و افزود: معاون وزیر بهداشت می گوید متولی گردشگری سلامت، وزارت بهداشت است، این وزارتخانه متولی درمان است، نه گردشگری. بهتر است صدور مجوزهای گردشگری یکپارچه و دیجیتالی شود.

او اشاره ای هم به نحوه صدور مجوزهای بومگردی داشت و گفت: اولویت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این است که آمار بدهند، کمیت برایشان مهم است، سایر مسائل مثل وام، گردشگرپذیری روستا و سایر مسائلی که بومگردی ها با آن درگیر هستند، در اولویت نیست. علاوه بر کمیت، کیفیت بومگردی را باید مد نظر قرار داد.

این تورگردان به موضوع مالیات ها اشاره کرد و افزود: مشکل مالیات بر ارزش افزوده هنوز حل نشده، دولت اعلام کرده است ارز را باید از طریق سامانه ارزی به کشور وارد کنیم، یعنی ارز باید به حساب صرافی که بانک مرکزی معرفی می کند، واریز شود. مگر می شود آژانس خارجی به حساب صراف پول واریز کند، باید به سیستم مالی کشورش پاسخ دهد که این پول را به حساب چه کسی و کجا می فرستد. یا قوانین نگهداری و جابه جایی ارز که انتقال و نگهداری بیشتر از10 هزار دلار را قاچاق اعلام کرده است. اگر بنا است راه ورود تورهای گردشگری به ایران باز شود با این قوانین امکان پذیر نیست، وزارتخانه باید مدافع صنعت گردشگری و پیگیر مساله باشد، این یکی از معضلات اساسی صنعت گردشگری است.

وی با تاکید بر ضرورت اصلاح زیرساخت ها در فرصتی که ویروس کرونا با توقف سفر گردشگران فراهم کرد، اظهار کرد: ساخت و تجهیز سرویس بهداشتی در سایت های تاریخی و موزه ها، تعریف مسیرهای بازدید، چیدمان جدید موزه ها، تبلیغات گردشگری در حوزه آنلاین، کمک به استارت آپ ها و کسب و کارهای نوین، آموزش وبازنگری دستورالعمل ها، حفظ و تقویت نیروی متخصص گردشگری که درحال حاضر بیکار است، از جمله اقدامت ضروری است که باید پیگیری کرد.

او با بیان اینکه ویروس کرونا یک بحران جهانی است و فقط ایران را دربر نگرفته، گفت: در سواحل اسپانیا، کروزها لنگر انداخته اند و روی آنها را پوشانده اند و ایرلاین های زیادی زمین گیر شده اند، ویروس کرونا بحرانی جهانی است باید برای آن سازوکاری اندیشید، مثلا دولت اسپانیا اعلام کرده مشروط به حفظ کارمندان و نیروی انسانی از سوی کارفرما، حداقل حقوق را پرداخت می کند. طبق گزارش سازمان های جهانی 75 میلیون شغل در آستانه از دست رفتن است و برآورد شده نزدیک به 2 تریلیون دلار ضرر اولیه به صنعت گردشگری وارد شود، در ایران آژانس ها و شرکت های که تور داخلی و خروجی داشتند مستأصل شده اند، ایرلاین ها پول بلیت های کنسل شده را نمی دهد، خیلی ها از خارج کشور خدمات پیش خرید کرده بودند و نتوانسته اند پولشان را پس بگیرند، از آن طرف در داخل کشور بخشنامه می کنند پول مشتری را بدهید. در اتحادیه اروپا حق را به آژانس های گردشگری دادند و قرار شد پول مسافر با عنوان اعتبار مشتری نزد آژانس حفظ شود، حداقل کاری که برای نجات از این شرایط می شد انجام داد.

واقفی افزود: دولت باید در این شرایط به داد صنعت گردشگری برسد. ما با یک بیمار در حال احتضار مواجیهم، مهم این است آن را زنده نگه داریم، مهمترین کاری که می توان انجام داد حفظ نیروها است. شاید نزدیک به چهار سال طول بکشد برای نیروها متخصص که از این حرفه خارج شده اند، جایگزین پیدا کنیم.

این تورگردان با اشاره به بی توجهی که به راهنماهای گردشگری با وجود بیکاری گسترده آنها شده، اظهار کرد: بعد از 11 سپتامبر تعداد قابل توجهی از راهنماهای گردشگری که به زبان خاصی تسلط داشتند از کشور خارج شدند، باید وقتی را پیش بینی کنیم که بعد از راه افتادن جریان گردشگری ممکن است راهنمای حرفه ای نداشته باشیم.

محمدابراهیم لاریجانی، مدیرکل بازاریابی و تبلیغات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ادامه این بحث از طرح حمایت از کسب و کارهای گردشگری و تحریک تقاضا و رونق بازار سخن گفت و توضیح داد: برای این طرح نظر همه استان ها گرفته شده است، پیشنهادهای نامه 13بندی تشکل های خصوصی به رئیس جمهور را لحاظ کردیم و از بخش خصوصی هم نظر گرفته شده است، از مجموع آن به بسته پیشنهادی رسیدیم که یک فصل آن اقدامات دولت، وزارت خارجه، استانداری ها، وزارت کشور و سایر بخش های دولتی است که به اعتبارگذاری نیاز دارد، یک بخشی هم شامل پیشنهادهای مربوط به امهال قبوض و وام با نرخ تک رقمی سود و تعیین بازه تعطیلی در زمستان و پاییز می شود. این طرح یک بخش تبلیغاتی هم دارد که با هدف گردشگری داخلی و بین المللی، تصویرسازی می شود.

وی افزود: این طرح پس از مشورت و بررسی نهایی با روسای تشکل ها با تایید وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به دولت می رود، هرچند که گرفتاری دولت زیاد است.

واقفی هم گفت: درست است که دولت دستش خالی است، ولی بنیادها و نهادهای داریم مثل آستان قدس که می توانند کمک کنند. دنیا در 80 سال اخیر با بحرانی مشابه ویروس کرونا برخورد نکرده است، اگر الان کمک نکنند، پس کی می خواهند این کار را انجام دهند.