کاخ ساسانی سروستان؛ نمایی دیگر از زندگی بهرام گور ساسانی

کاخ ساسانی سروستان، کاخ بهرام گور ساسانی بوده و به معنای درست کلمه القا کننده شکوه و عظمت حکومت های دوره های مختلف تاریخی در ایران هست. با ما در این مقاله خواندنی همراه باشید تا بدانید کاخ ساسانی سروستان کجاست و از جزئیات پلان کاخ سروستان آگاهی یابید.

آشنایی

کاخ سروستان، کاخی است با مساحتی در حدود 25 هکتار که بدست نخست وزیر مشهور بهرام گور یعنی مهر نرسی ساخته و پرداخته شد. مصالح بکار رفته در مراحل ساخت پلان کاخ سروستان، سنگ و گچ بودند. کاخ ساسانی سروستان ایوانی مربعی شکل در مرکز خود دارد که طول و عرضش 13 متر و ارتفاعش 18 متر برآورد شده است. وجود گنبد و ایجاد فضای محصور شده به عنوان حیاط کاخ در محوطه آن نیز از دیگر جذابیت های معماریش بحساب می آیند.

معماری

ایوان مربعی شکلی که در مرکز این سازه قرار گرفته است، نخست به تالار اصلی این مجموعه و سپس به 4 حیاط تعبیه شده در آن متصل می گردد. در سوی دیگر، دیوار جنوبی تالار مرکزی به یک ایوان جانبی در بیرون از تالار اصلی ختم می شود. به قسمت های شمالی کاخ که نگاهی بیندازیم، ایوانی را خواهیم دید که با لحاظ شدن چند پله برای آن، به فضای خارج از کاخ متصل می شود. برخلاف ایوان شمالی، ایوان شرقی به تالار مرکزی و قسمت های دیگر کاخ متصل شده و در دو طرف این بنا، دو اتاق باریک به همراه طاق گهواره ای قرار گرفته اند که شاید از آنها به عنوان اتاق میهمان استفاده می کردند!

براساس مقاله کاخ ساسانی سروستان کجاست باید بدانید که برای قرار گرفتن گنبد مرکزی روی بنا از فیلپوش که یکی از روش های مرسوم تبدیل گوشه های تیز یا مقاطع مربعی شکل به زوایای گرد و منحنی شکل بوده، استفاده کرده اند. ضمن اینکه علاوه بر گوشواره های کناری گنبد، از ستون هایی نیز برای نگه داشتن گنبدهای مدور و سقف استفاده شد تا پلان کاخ سروستان شکل بگیرد. کاخ ساسانی سروستان به جهت معماری خارق العاده ای که در آن بکار گرفته شده، می تواند جالب باشد.

اختلاف نظرها پیرامون قدمت و نوع کاربری

اختلاف نظرهای زیادی در مورد قدمت این کاخ وجود دارند بطور مثال، برای مدت زمان زیادی قدمت این کاخ را به دوره هخامنشیان مربوط می دانستند تا بالاخره در سال 1910 میلادی، یک باستان شناس و ایران شناس آلمانی به نام ارنست امیل هرتسفلد با مطالعه و دریافت شواهدی از تاریخ جامع طبری، قدمت این کاخ را به زمان فرمانروایی بهرام گور نسبت داد که از آن پس بیشتر باستان شناسان نیز کشف تاریخی این باستان شناس آلمانی را مدنظر قرار دادند.

اختلاف نظر بعدی مربوط به نوع کاربری این بنای سنگی و گچی ساسانی هست. بعضی از باستان شناسان با توجه به وسعت کمتر این بنای سنگی و گچی نسبت به کاخ های شاهنشاهی، آن را یک صومعه یا یک آتشگاه می دانند و به هیچ وجه به آن به عنوان یک کاخ سلطنتی نگاه نمی کنند. ولی، بعضی دیگر از باستان شناسان به سبب بزرگتر بودن این کاخ در مقایسه با آتشگاه و مکان های عبادتی، کاربریش را به عنوان استراحتگاه و شکارگاه سلطنتی در زمان ساسانیان حساب می کنند.