استخوان هایی که مرض شکستگی دارند!

جام جم/ همیشه از کودکی به ما می گفتند، شیر بخورید تا استخوان های محکمی داشته باشید و با هر زمین خوردنی دچار شکستگی و آسیب استخوانی نشوید.

این توصیه به ظاهر ساده از نظر علمی تا اندازه زیادی درست است، زیرا هرچه استخوان ها قوی تر باشند، در سنین بالاتر کمتر دچار آسیب های ناشی از ضربه و نیز پوکی استخوان در سنین بعد از میانسالی قرار می گیرند.

با این حال، گاهی اوقات استخوان به دلیل ابتلا به بیماری به حدی ضعیف می شود که بدون آن که ضربه ای به آن وارد شود و صرفا بر اثر نیروهایی که در زندگی روزمره به آن وارد می شود دچار شکستگی می شود که اصطلاحا آن را شکستگی پاتولوژیک یا مرضی می نامند. تشخیص این نوع شکستگی با ارائه شرح حال درست از سوی بیمار به پزشک ممکن است و در درمان به موقع بسیار اهمیت دارد.

از این رو پای صحبت های دکتر محمدجواد مرتضوی، عضو هیات مدیره انجمن جراحان ارتوپدی ایران و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران نشستیم تا شکستگی های پاتولوژیک را بهتر بشناسیم.علائم شکستگی پاتولوژیک مانند دیگر شکستگی هاست.

البته گاهی بیمار مدتی قبل از این که شکستگی ایجاد شود از درد اندام احساس ناراحتی می کند و در زمانی مشخص ناگهان شدت دردش افزایش پیدا می کند، تا جایی که او را مجبور به مراجعه پزشکی می کند. به بیان دیگر وقتی یک بیماری استخوان را ضعیف کند، موجب شکستگی پاتولوژیک یا مرضی در آن می شود.نکته آن است که این بیماری ممکن است قبل از ایجاد شکستگی برای بیمار معلوم باشد یا این که بعد از شکستگی تشخیص داده شود.

چرا شکستگی پاتولوژیک؟

عضو هیات مدیره انجمن جراحان ارتوپدی با بیان این که شکستگی پاتولوژیک با دیگر شکستگی ها متفاوت است، می گوید: اگر استخوان بیمار باشد مقاومت آن کاهش می یابد.

شکستگی هایی که به دلیل تروماهای شدید و حوادث رخ می دهد اکثرا از نوع شکستگی های شناخته شده بوده و در استخوان های سالم بروز می کند، اما این نوع شکستگی شامل همه انواع شکستگی نمی شود. دکتر مرتضوی می افزاید: زمانی که استخوان بیمار باشد می تواند سبب ضعف استخوان شود و مقاومت آن کاهش یابد و در نتیجه استخوان دچار شکستگی پاتولوژیک شود که درمان آن با شکستگی هایی که به دلیل تروما به وقوع می پیوندد متفاوت است.

این فوق تخصص جراحی زانو و لگن ادامه داد: شکستگی های پاتولوژیک نیز به دو دسته کلی تقسیم می شوند. برخی از آنها شناخته شده بوده و در استخوان های ضعیف و شکننده به دلیل پوکی استخوان رخ می دهند، اما نوع دیگر شناخته شده نیست و زمانی که استخوان فرد دچار بیماری باشد به دلیل تومورهای استخوانی خوش خیم، بدخیم یا حد وسط می تواند با ضربه خفیف یا پیچ خوردگی ایجاد شود.

شکستگی و پوکی استخوان

خیلی وقت ها شکستگی بر اثر ضربه های شدید در استخوان های طبیعی اتفاق می افتد.به گفته دکتر مرتضوی، اگر بنا به دلایلی استخوان ضعیف باشد در اثر ضربه های خفیف و گاهی حتی بدون ضربه هم ممکن است شکستگی اتفاق بیفتد.

در چنین شرایطی معمولا شکستگی پاتولوژیک ممکن است ناشی از بیماری های شناخته شده ای مثل پوکی استخوان باشد که بیشتر در ناحیه لگن، اطراف زانو، ستون فقرات و مچ دست اتفاق می افتد.وی می افزاید: اما نوع دیگری از شکستگی بر اثر بیمار شدن بخشی از استخوان به دلیل درگیری توسط تومورهای اولیهاستخوان یا تومورهای دیگر نقاط بدن مثل تومورهای سینه، ریه و پروستات و به صورت ثانویه، اتفاق می افتد. البته این نوع شکستگی لزوما دلالت بر بدخیم بودن تومورنمی کند.

فقط با یک ضربه خفیف!

شکستگی های پاتولوژیک حتی با پیچ خوردن ساده و گیر کردن پای فرد به گوشه فرش نیز ممکن است، اتفاق بیفتد.این متخصص با تاکید بر این که درمان شکستگی پاتولوژیک، متفاوت از شکستگی معمولی است، اظهار می کند: مهم ترین نشانه این نوع شکستگی این است که به دنبال تروما و ضربه های خفیف اتفاق می افتد که فرد باید به پزشک اطلاع دهد و بی شک، درمان عامل این شکستگی از درمان خود این شکستگی مهم تر است که درمان آن بستگی به نوع تومور و عامل شکستگی دارد.

ناگفته نماند که توانایی ترمیم و جوش خوردن استخوان در کسی که دچار شکستگی پاتولوژیک شده است وجود دارد و شکستگی های این افراد جوش می خورند. گرچه ممکن است این اتفاق با کمی تاخیر صورت پذیرد.

بیماری های ضعیف کننده

همان طور که می بینید وقتی از شکستگی پاتولوژیک صحبت می کنیم ناشی از ضعیف شدن استخوان است. حال، برخی بیماری ها مثل پاراتیروئید سبب ضعیف شدن استخوان می شود.برخی تومورها نیز ممکن است سبب درگیری استخوان شوند. اگر بیماری، درد استخوان دارد باید از این نظر بررسی شود. به بیان دیگر افرادی که تومورهای شناخته شده دارند به محض احساس درد در نواحی مختلف استخوان باید به پزشک مراجعه کنند.