روش های شگفت انگیز برای تقویت حافظه

باشگاه خبرنگاران/ اگر می خواهیم مطالعاتمان نتیجه خوبی دربرداشته باشد، باید مسیر درستی را طی کنیم که البته این موضوع با نکاتی همراه است.

برای افزایش بازدهی و قدرت یادگیری و همچنین تقویت ذهن، رعایت نکاتی ضروری است که در ادامه به آن ها اشاره شده است.

نکته 1: آیا تا به حال فکر کرده اید که چه زمان از روز بهترین زمان برای یادگیری و درس خواندن است؟ خیلی ها می گویند اول صبح بهترین زمان و بعضی دیگر عقیده دارند شب ها قبل از خواب بهترین ساعت است.

اگر لازم است چیزی را حفظ کنیم باید شب قبل از خواب این کار را بکنیم چون در آن حالت مغزمان بعد از یاد گرفتن یک چیز جدید استراحت می کند و به خاطر آوردن آن ها راحت تر خواهد بود، اما اگر می خواهیم مسائل ریاضی حل کنیم یا یاد بگیریم بهتر است این کار را اول صبح بکنیم، چون در آن ساعت مغزمان به خاطر خواب شب قبل کاملاً سرزنده است و ایده هایی نو پیش رویمان قرار می دهد. اما دقت کنیم که حتماً باید خواب خوبی داشته باشیم تا صبح سرزنده بیدار شویم.

نکته 2: قبل از درس خواندن به هیچ وجه غذای سنگین نخوریم. این کار باعث می شود احساس خواب آلودگی به ما دست دهد، چون بعد از غذا خوردن، خون در نواحی شکم بیشتر از مغز گردش پیدا می کند.

نکته 3: خواندن در حالت ایستاده باعث می شود بتوانیم سریع تر بخوانیم؛ می توانیم از این تکنیک در زمان هایی که کمبود وقت داریم استفاده کنیم.

نکته 4: بعد از خواندن یا یاد گرفتن چیزی که نیاز به فعالیت فیزیکی هم دارد حتماً استراحت کنیم و بخوابیم و کار دیگری نکنیم.

نکته 5: در صورت امکان سعی کنیم مطالب را بلند بلند بخوانیم. بلند خواندن، مطالب سرعت ما را پایین می آورد و این مسئله باعث می شود که بخش های بیشتری از مغزمان درگیر شود. با بلند خواندن، ما صدای خودمان را می شنویم و بخشی از مغزمان که کار شنیدن را برعهده دارد نیز فعال می شود و آنچه می خوانیم را ضبط می کند.

نکته 6: استفاده از رسانه ها هم باعث می شود استفاده بیشتری از مغزمان بکنیم. می توانیم از ضبط صوت استفاده یا از ویدئوهایی درمورد موضوع مورد نظرمان استفاده کنیم. همچنین دانش آموزان می توانند از بازی های کامپیوتری درمورد درس مورد نظرشان استفاده کنند.

نکته 7: درصورت امکان می توانیم آموزش های مربوط به سخنرانی در عموم را یاد بگیریم. این کار باعث می شود در جمع یا گروهمان برای حرف زدن احساس خجالت نکنیم.

نکته 8: برای استراحت هم وقت بگذاریم. هیچ وقت ساعت های طولانی پشت سر هم درس نخوانیم. حداقل هر یک ساعت یکبار 10 تا 15 دقیقه به خودمان استراحت بدهیم. وقتی موضوع خسته مان کرد کمی استراحت کنیم و دوباره از نو شروع کنیم. وقتی بعد از استراحت دوباره به سراغ آن موضوع می روید بینش جدیدی برای یادگرفتن آن پیدا خواهیم کرد.

نکته 9: به طور منظم یک ورزش خاص را انجام دهیم. اگر وقت نداریم حتی 20 دقیقه ورزش سبک هم کافی است. به این دلیل به آن نیاز داریم که همانطور که می دانیم از قدیم گفته اند عقل سالم در بدن سالم است. می توانیم حتی در یک کلاس رقص ثبت نام کنیم. رقص نه تنها ورزش است بلکه بسیار مفرح بوده و برایمان لذت بخش خواهد بود.

خودمان را آنطور که هستیم بپذیریم و دوست داشته باشیم. اگر خودمان را قبول نداشته باشیم نخواهیم توانست کار خوبی انجام دهیم. البته منظورم این نیست که درمقابل خصوصیات و ویژگی های منفی خودمان کور باشیم. باید از نقاط منفی خود آگاه شوی و برای از بین بردن آن ها تلاش کنیم. همه ما انسان هستیم و خصوصیات مثبت و منفی در همه ما در کنار هم وجود دارد.

نکته 10: درسی را که قرار است آن روز به ما آموزش دهند از قبل بخوانیم حتی اگر متوجه چیزی در آن نشویم. با اینکار خواهیم توانست سوالات بهتری سر کلاس بپرسیم و مطلب را بهتر هضم کنیم؛ و باور کنیم با اینکار از همه در کلاس جلو می افتیم.

نکته 11: اگر لازم است درمورد موضوعی مرتبط با درس سر کلاس صحبت کنیم، اول مطالبمان را آماده کنیم و بعد آنرا جلو آینه تمرین کنیم. اینکار باعث می شود آمادگی بیشتری پیدا کنیم.

نکته 12: اگر قرار است گروهی درسی را بخوانیم اول مطمئن شویم که گروهمان بیشتر از 3 نفر نباشد. البته بهتر است که درس خواندنمان به تنهایی و در اتاقی با تهویه و نور مناسب انجام شود.

نکته 13: وقتی خسته ایم درس نخوانیم. وقتی خسته ایم مغزمان خوب کار نمی کند و در فهم مطالب به مشکل خواهیم خورد و باعث می شود فکر کنیم درس مورد نظر دشوار است. زمانمان را برنامه ریزی کنیم.

نکته 14: اگر برای درس خواندن یا انجام پروژه های خود از کامپیوتر استفاده می کنیم در وضع نشستن خود دقت کنیم. اطلاعات خود را به طور منظم ذخیره کنیم تا با قطع برق یا اتفاقات دیگر به مشکل نخوریم.

نکته 15: وقتی می خوانیم یا می نویسیم، نور را طوری تنظیم کنیم که به شانه چپ ما بتابد. اینکار باعث می شود موقع نوشتن سایه دستمان اذیتمان نکند. (البته اگر راست-دست هستید برای چپ دست ها دقیقاً متضاد این صحیح است.)

نکته 16: از خواندن در ماشین یا وسیله در حال حرکت خودداری کنیم. در این حالت تمرکز برای چشم های ما دشوار خواهد شد و خیلی زود خسته می شوند. اگر واقعاً می خواهیم از زمانمان استفاده کنیم می توانیم از قبل درسمان را ضبط کرده و در ماشین گوش دهیم.

نکته 17: برای استاد شدن در یک سبک نوشتار، روزی 10 دقیقه یک اثر از یک نویسنده مدرن را در دفترمان کپی کنیم. اگر فقط آن اثر را بخوانیم، سبک نوشتارمان ارتقاء نمی یابد. باید حتماً آنرا در دفترمان کپی کنیم تا سبک نوشتار خودمان هم خوب شود.

نکته 18: بطور مداوم دوره کنیم. وقتی چیزی می خواهیم یاد بگیریم، ارتباطات عصبی جدید ایجاد می شود. اما این ارتباطات یا راه ها دائمی نیستند. دوره کردن باعث می شود این راه های ارتباطی قوی بماند و مطلب سال ها در ذهنمان ماندگار شود.

نکته 19: یک دفترچه داشته باشیم و نکات مهم را در آن یادداشت کنیم. تحقیقات نشان می دهد که اینکار باعث می شود مطلب بیشتری یاد بگیریم حتی اگر دیگر آن دفترچه را مرور نکنیم.

نکته 20: ساخت لغت را تمرین کنیم. داشتن دایره لغت خوب سرعت خواندن ما را بالا می برد. لغت نامه های مختلف کنار دستمان داشته باشیم تا در صورت لزوم از آن ها استفاده کنیم. با خواندن گاه و بیگاه لغت نامه دانش و دایره لغتمان به مرور توسعه می یابد.

نکته 21: یادمان باشد که فقط توجه دقیق به موضوع کافی نیست. حتماً باید بتوانی بین پایه کنونی دانشمان و تجربیاتمان ارتباط برقرار کنیم.

نکته 22: قبل از خواندن یک کتاب، نگاهی به فهرست آن بی اندازیم. بااین روش یک ایده کلی از موضوع کتاب پیدا می کنیم و درکمان از مطالب بهتر می شود.

نکته 23: موقع امتحانات دقت کنیم که بین خطوطتمان حتماً فاصله کافی باشد. همین مسئله ساده پاسخ های ما را قابل خواندن می کند؛ و هرچه نوشته ها قابل خواندن تر باشد نمره بهتری خواهیم گرفت.

نکته 24: روشی را برای شماره گذاری جزوات و دفترها انتخاب کنیم که مدیریت آن ها را آسانتر کند. برای نگهداری جزوه هایمان یک سیستم سازمان یافته داشته باشیم.

نکته 25: حافظه را می توان به دو بخش تقسیم کرد. حافظه کوتاه مدت و بلند مدت. اینجا برایمان توضیح می دهم که این چطور بر یادگیری ما تأثیر می گذارد.

وقتی اول چیزی یاد می گیریم در حافظه کوتاه مدت ما ذخیره می شود و اگر در مدت کوتاهی (15 تا 20 روز) دوباره آن را مرور نکنیم از حافظه مان خارج می شود. اگر سعی کنیم بعد از آن مدت آنرا مرور کنیم همه چیز برایمان دوباره جدید خواهد شد، اما اگر بین 15 تا 20 روز آنرا دوره کنیم به حافظه بلند مدت ما سپرده خواهد شد و وقتی وارد آنجا شد دیگر هیچوقت بیرون نمی رود.

نکته 26: اگر می خواهیم مطالعاتمان نتیجه خوبی در بر داشته باشد، سعی کنیم اولین تأثیر را خوب بر جای بگذاریم. اگر تأثیر نادرست بگذاریم دیگر هیچ مقدار دوره کردن و مرور کردن به ما کمک نخواهد کرد و فقط باعث قوی تر شدن آن مفهوم اشتباه می شود.

برای جلوگیری از بروز چنین وضعیتی باید همیشه با استادان و معلمانمان در تماس باشیم؛ و اگر موضوع مورد مطالعه مان قابلیت این را داشت که اصول و قواعدی که یاد گرفته ایم را عملی کنیم، حتماً به هر وسیله ای اینکار را بکنیم (مثلاً اگر فیزیک می خوانیم می توانیم مسئله حل کنیم، اگر برنامه نویسی کامپیوتر می خوانیم می توانیم برنامه بنویسیم).

نکته 27: اگر موادی را می خوانیم که لازم است به مدت طولانی به خاطر بسپاریم، بعد از خواندن همه آنچه که خوانده ایم را بنویسیم. نوشتن باعث می شود دوباره به موضوع فکر کنیم. اگر نمی توانیم با کتاب بسته بنویسیم اشکالی ندارد کتاب را روبه رویمان گذاشته و رونویسی کنیم.

نکته 28: اینکه تمرینات دوره خود را چطور برنامه ریزی کنیم هم اهمیت زیادی دارد. اولین مرتبه دوره را باید بین 3 هفته بعد از خواندن قرار دهیم و دومین مرتبه را بعد از 3 ماه انجام دهیم.

نکته 29: از جنبه های عملی قضیه دور نشویم. اگر موضوعمان به گونه ای است که امکان تمرینات عملی را پیش رویمان قرار می دهد به هر وسیله ای تمرینات عملی را انجام دهیم. اگر تاریخ می خوانیم به مکان های تاریخی مهم برویم.

نکته 30: اگر فیزیک یا شیمی می خوانیم به جای اینکه فقط کار آزمایشگاهی کنیم، مسائل عددی زیادی را حل کنیم. اگر برق الکترونیک می خوانیم، در کنار پروژه های آزمایشگاهی، مسائل چرخشی زیادی را روی کاغذ حل کنیم. حل کردن مشکلات عملی روی کاغذ بسیار مفید است.

نکته 31: در به خاطر آوردن چیزی مشکل داریم؟ تنفس عمیق خیلی کمکمان میکند. اینجا توضیح می دهیم که چرا و چگونه میسر است.

تنفس عمیق به ما کمک می کند اکسیژن بیشتری برای مغز و بافت های بدنمان فراهم کنیم و کل بدنمان را آرام و ریلکس می کند.

اینکار خیلی ساده است و نتایج خیلی خوبی برایمان دربردارد. تمام کاری که باید بکنیم این است که 20 نفس عمیق و آرام بکشیم تا جادوی آن را حس کنیم. هرموقع احساس خستگی کردیم می توانیم از این تکنیک استفاده کنیم. هرموقع دیدیم نمی توانیم چیزی را به خاطر بیاوریم هم از این تکنیک استفاده کنیم.

به عنوان مثال، وقتی برای جمعی حرف می زنیم ممکن است بعضی از حرف هایمان را فرامش کنیم. استفاده از این تکنیک در چنین موقعیتی به کمکمان می آید.