باغ شازده ماهان؛ شاهکاری دیدنی در بطن کرمان
باغ و باغ داری کلماتی هستند که ذهن هر شنونده ای را به سمت مناطق جلگه ای، کوهستانی یا خوش آب و هوا می برند. اما، یکی از هنرهای ایرانیان ساخت باغ هایی باشکوه و بی نظیر در میان کویر است. باغ های جا گرفته در میان کویرهای ایران با داشتن معماری بی بدیل و زیبا از دیدنی ترین باغات جهان بشمار می روند که عطر و بوی هنر ایرانی در میان آن ها جریان دارد. یکی از این دیدنی های سرسبز جا گرفته در دل کویر، باغ شاهزاده ماهان بوده که مخلوطی از هنر و جلوه هستی را نشان می دهد. ما در مقاله باغ شازده ماهان کجاست، قصد داریم تا اطلاعات مفیدی را پیرامون ساعت بازدید از باغ شازده کرمان و همچنین قیمت بلیط باغ شاهزاده ماهان در اختیارتان قرار دهیم. پس، با ما همراه بمانید.
نامگذاری باغ شاهزاده ماهان
در میان 1298 هجری قمری تا 1309 هجری قمری، این باغ توسط عبدالحمید میرزا ناصرالدوله بنا گشت. اما، دلیل نهادن نام شاهزاده ماهان بر آن را می توان در میان نوشته های سیاحان و مورخانی چون ابن حوقل و مقدسی در قرون اولیه هجری قمری یافت. طبق اسناد مکتوب، انوشیروان شخصی به نام آذرماهان را به فرماندهی سیستان و بلوچستان و کرمان گمارد که بر آبادانی و رونق این بخش از کرمان بسیار تاثیر گذار بود و نام شاهزاده ماهان از این فرمانروای باستانی به جای ماند. حصارهای دور این باغ زیبا آن را از شرایط نامساعد اطراف جدا کرده و خاک حاصلخیز و آب قنات تیگران باغ شاهزاده ماهان را به بار نشانده اند.
باغ شازده ماهان کجاست؟
مسیر کهن جاده ابریشم در بین راه خود از کرمان و بم عبور می کند و این مکان دقیقا همان جایی است که باغ زیبای شاهزاده ماهان در آن بنا گشت. این بنای شکوهمند و سرسبز با شهر ماهان 6 کیلومتر فاصله دارد و در دامنه کوه جوپار جا خوش کرده است. باغ شاهزاده ماهان که در مسیر کرمان به بم واقع شده، در ارتفاع 1850 متری است. به همین دلیل، چشم انداز بی نظیری از بستر کویر را نمایش داده و آبشار و حوض های میان آن هوش از سر هر فردی می برند. منظره کوه رو به رو، چهار باغ و نظم گیاهی آن باعث شده تا باغ شاهزاده ماهان کرمان به عنوان یکی از جذابیت های گردشگری جهان ثبت شود.
فضای داخلی باغ
جریان دائمی آبی روان در محور اصلی باغ، منظره چشم نواز ارتفاعات جوپار، درختان منظم دو طرف و بالاخانه ای که در انتها با هنر بی نظیر ایرانی بنا شد، یکی از زیباترین فضاهای روی زمین را در شهر کرمان به نمایش گذاشته است. نور، سایه و رنگ های پاییزی این محوطه، فضایی دلچسب را نصیب گردشگران و توریست هایی می کند که خود را به باغ زیبای شاهزاده ماهان رسانده اند. به نظر می رسد در بنای اولیه، آب به صورت پلکانی تا بیرون باغ سرازیر بود. اما، در حال حاضر این منطقه سنگفرش شده است. از دیگر تغییرات ایجاد شده در این منطقه، دو فواره ای هستند که دیگر وجود ندارند.
گونه های گیاهی باغ
گونه های گیاهی کاشته شده در این فضای دلپذیر محصور در کویر را می توان به چند بخش تقسیم کرد: درختان میوه میان کرت ها و گیاهان زینتی فراوانی همچون ارس زینتی، شیرخشت، سروهای زینتی پراکانتا و دیگر گیاهانی که برخی از آن ها در زمستان هم گل می دهند. در کنار این مجموعه، درختان سایه دار فراوانی برای لذت بردن از خنکای دلچسب در میان کویر در نظر گرفته شده اند؛ درختانی چون سپیدار، ون (زبان گنجشک)، نارون وحشی، چنار و نارون چتری. درختان سوزنی برگ مانند سرو و کاج هم بدلیل سبز بودن همیشگی، بخش عمده ای از این بهشت وسیع کویری را در بر گرفته اند.
معماری و کاربرد باغ
این بنای شکوهمند که دوران قجرها بنا شده است، تفرجگاهی بوده که اعیان و شاهزادگان قجر برای استراحت به آن پناه می بردند. البته از این منطقه برای تشریفات و پذیرایی نیز استفاده می شد که دو محوطه بزرگ بالاخانه با نرده های محصور، نشانی از این کاربری دارند. بنای خطی اصلی و کوشک اصلی باغ زیبای شاهزاه ماهان از دیگر هنرهایی بوده که در معماری این فضا به کار رفته اند. اتاق های طبقه فوقانی محلی برای پذیرایی و زندگی بوده و بناهای مختلف دیگر جهت خدمات در کنار حصار اصلی قرار دارند.
شاهکار معماری ایرانی در نظام هندسی باغ
در ادامه مطلب باغ شازده ماهان کجاست، باید بدانید که مستطیلی با نسبت چهار به یک به عرض 122 متر و طول 407 متر با دو کانون و یک محور طولی یکی از هندسی ترین بناهای ایرانی را در میان کویر شهر کرمان بوجود آورده است. در محور اصلی، مدخل و بنای باغ قرار دارد و در محورهای فرعی از هر طرف هشت شاخه وجود داشته که با کرت بندی های مناسب و اختلاف سطح های متفاوت، هنر معماری را به اوج خود رسانده اند. بنای اصلی در بالاترین سطح ممکن ساخته شده و دارای سردری به وسعت 234 متر مربع است. فاصله این سر در با بنای اصلی که 487 متر مربع وسعت دارد، 325 متر است. از نکات جالب به کار رفته در این سر در، شفاف بودن این بنا بوده که می توان از هر چهار طرف چشم اندازی به بهشت بی نظیر و زیبای شاهزاده ماهان داشت. پشت این بالاخانه که طویل ترین بخش محسوب می شود، حیاطی وجود دارد که دارای اهمیتی چندانی نیست. درختکاری منظم و رنگ بندی مناسب این گیاهان در فصول مختلف سال، از دیگر هنرهایی بوده که باغ شازده ماهان را بی مثال کرده اند. باغ با دیواری بلند از بخش خارجی جدا شده و جریان آب به شکلی است که تمامی مناطق باغ و کرت ها را آبیاری می کند و هنر هندسی و مهندسی را به رخ می کشد. آبنماهای شفاف و آب شره های دست ساز طوری ساخته شده اند که سایه درختان در میان آن ها، زیبایی دو چندانی را به این بخش از شهر کرمان بخشیده اند.
کف سازی و وضعیت جغرافیایی باغ
ملات مخلوط با قلوه سنگ ها در کف، نقوش هندسی تزئینی سر درها با آجرکاری به کار رفته در پله ها، حاشیه ها در کنار مرز بندی کرت ها و لبه بندی آن ها نمایانگر هنر سازندگان این بنای شکوهمند بوده که در کنار اختلاف سطح 20 متری و تقسیم بندی بسیار مناسب، این منطقه را تبدیل به یکی از جذابیت های گردشگری شهر کرمان کرده اند. آجر و اندود گچ در کنار دیواره های با کاهگل اندود شده بیشترین مصالحی هستند که در باغ شازده ماهان بکار رفته اند.
ترجمه اطلاعات باغ به 35 زبان در یونسکو
در یونسکو 9 باغ ایرانی ثبت شده که باغ شازده ماهان یکی از آنهاست. این بهشت کویری که در سال 1337 هجری شمسی متروکه شده و در سال 1360 هجری شمسی بدلیل زلزله آسیب فراوان دید، بوسیله اداره فرهنگ و هنر خریداری و مرمت شد. پس از بازسازی و مرمت به شماره 1012 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و سپس، اطلاعات آن در بروشوری که توسط یونسکو به چاپ رسید، به 35 زبان زنده دنیا ترجمه گردیدند. البته، نباید این باغ زیبا را با باغ دیگری که نزدیکی کرمان قرار دارد، اشتباه کرد. باغ فتح آباد نیز براساس الگوی باغ شاهزاده ماهان بنا شده و در روستایی به نام اختیار آباد واقع هست. تا پایان مقاله باغ شازده ماهان کجاست، همراه بمانید تا اطلاعاتی پیرامون ساعت بازدید از باغ شازده کرمان و همچنین قیمت بلیط باغ شاهزاده ماهان برایتان شرح دهیم.
اطلاعات تکمیلی درباره باغی دیدنی
آدرس باغ شازده کرمان: 35 کیلومتری کرمان و 6 کیلومتری شهر ماهان (جاده کرمان-بم)
شماره تلفن باغ شازده کرمان: 03433772103
ساعت بازدید از باغ شازده کرمان: همه روزه از ساعت 9 لغایت 21
قیمت بلیط باغ شاهزاده ماهان: برای ایرانی ها 30000 ریال و برای غیر ایرانی ها 200000 ریال