مشاهده پارادوکس سفر در نوروز کرونایی

ایسنا/ در مقطع حساس کنونی و علیرغم گزارشات برخی مسئولان مربوطه، پارادوکس سفر در نوروز کرونایی مشاهده می شود.

جریان چیست؟

هشدارهای مکرر وزارت بهداشت نتوانست عده ای را از سفر غیرضروری باز دارد؛ جمعیت هلال احمر پیرامون پارادوکس سفر در نوروز کرونایی گزارش کرده که در فاصله 27 اسفند تا اول فرودین حدود 970 هزار خودرو با جمعیتی بالغ بر 3 میلیون نفر از 13 استان درگیر ویروس کرونا خارج شده که حدود 2400 نفر از این مسافران دارای علائم بیماری کرونا مثل تب بوده اند. از طرفی وزیر ارتباطات در توئیتی با استناد به میزان مصرف اینترنت، تحلیل کرد که «در نوروز (اول فرودین ماه) حدود یک میلیون نفر از تهران خارج شده اند، درحالیکه این آمار در نوروز سال گذشته 4 میلیون نفر بوده است. خروجی قم هم حدود 40 هزار نفر بوده، هرمزگان، یزد و بوشهر نیز خروجی داشته اند. همدان هم بیشترین جذب مسافر را داشته؛ 10 درصد این جمعیت. بعد از آن، لرستان، چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه بیشترین مسافر را داشته اند. شمال و مشهد هم جذب مسافر کمتری داشته اند.» هرچند بلافاصه برخی استان ها نسبت به این پیام توئیتری وزیر واکنش نشان دادند، مثلا معاون گردشگری استان همدان، این اظهارات را که استان مربوطه بیشترین جذب مسافر را داشت، تکذیب کرده و در مصاحبه ای به تاریخ دوم فروردین ماه گفته که «در پنج روز گذشته کمتر از 20 مسافر وارد همدان شده اند و آن ها هم در مراکز اقامتی تحت نظر مراکز بهداشتی همدان و میراث فرهنگی استان ساکن شده اند.» او در پاسخ به انتقادهایی هم که به این استان درباره باز بودن خانه های شخصی اجاره ای و پذیرش مسافر در آن ها وارد شده، گفته که «بعد از بازرسی های کمیته رسیدگی به شکایات اداره میراث فرهنگی و اماکن نیروی انتظامی، تمام خانه مسافرها، خالی بوده و خانه های متخلف هم پلمب شده اند.» وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم بعنوان متولی سفر، بعد از انتقادهایی که به سفرهای تفریحی و خانوادگی با وجود آن همه هشدار وارد شده، آمار داده که «سفرها در فاصله 25 اسفند تا اول فروردین ماه 51 درصد کاهش داشته است.» او بدون اشاره به جزئیات بیشتری از پارادوکس سفر در نوروز کرونایی اضافه کرده که «روز اول فروردین ماه، سفرها در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته، 69 درصد کاهش داشته است.» هرچند که گزارش های پلیس راهور ناجا در بازه 28 اسفند تا اول فرودین ماه هم حدود 40 درصد کاهش در تردد خودروهای شخصی و 60 درصد کاهش در جابه جایی اتوبوس ها را نشان می دهد، اما فرمانده پلیس راه کشور که گزارش کرده در 28 اسفندماه یک میلیون و 112 هزار تردد در جاده های کشور ثبت شده، همین آمار را با وجود کاهش 50 درصدی که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته داشته، زیاد دانسته و تاکید کرده است: باید سفرها به حداقل ممکن برسد. فرمانده پلیس راه کشور همچنین گفته که در خروجی های 13 استان تست تب سنجی در حال انجام است. اما مساله مهمتر وضعیت این مسافران بعد از ورود به شهر دیگر است. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با این ادله که مسافر باید در مکانی مجاز و قابل نظارت اقامت داشته باشد، با تعطیلی مراکز اقامتی از جمله هتل ها مخالفت کرد اما برخی استانداران برای جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا و کنترل سفرها تا عادی شدن وضعیت، دستور تعطیلی مراکز اقامتی همچون هتل ها را صادر کردند. از طرفی با آنکه مصوب شده بود خانه های شخصی اجاره ای، مثل مدارس و کمپ ها و زائرسراها و مهمانسراهای دولتی تعطیل باشند، اما همچنان گزارش می شود مسافران، این خانه ها را برای اقامت نوروزی انتخاب کرده اند. در وضع موجود نیز رئیس جمهور تاکید کرده که «ستاد ملی مبارز با کرونا تنها مرجع تصمیم گیر درباره حمل و نقل، لجستیک و مساله سفر با اتوبوس، هواپیما، قطار و کشتی است و می تواند بگوید مسیر پروازی قطع و یا مسیر قطاری قطع باشد و مسیر اتوبوسی نباشد. هیچ استاندار و مقام محلی و فردی در منطقه آزاد و هیچکس دیگری حق تصمیم گیری در این مورد را ندارد.» ستاد هماهنگی خدمات سفر نیز موظف است دستورات ستاد ملی مبارزه با کرونا را اجرا کند، اما این پرسش مطرح است که این ستاد چه تدابیر بعدی را برای مسافرانی که به هر انگیزه راهی جاده شده اند، سنجید. معاون گردشگری گفت که نظارت های این ستاد با توجه به دستورالعمل شماره 1 و 2 وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تشدید می شود. این دستورالعمل ها درباره تعطیلی مراکز اقامتی بدون مجوز، مثل همان خانه های شخصی و رعایت پروتکل های بهداشتی است. اما مساله اینجاست که با توجه به تعداد اندک ناظران در این ستادها، تاسیسات گردشگری به ویژه هتل هایی که هنوز باز هستند و مسافر می پذیرند، چگونه کنترل خواهند شد؛ همان هتل هایی که قبلا با ارسال نامه ای به وزیر، اعلام کمبود در تامین مواد ضدعفونی کننده کرده اند. آیا ستادهای استانی، گزارش های روزانه از نیروی انتظامی درباره رسیدگی به خانه ها و اقامتگاه های فاقد مجوز که همچنان پذیرش مسافر دارند، دریافت می کنند؟ آیا اقدامی شده که مکان های امن و پاک برای اسکان این مسافران؛ شناسایی و تعیین شود. ستادهای سفر که هر سال یکسری بروشور و نقشه هایی با اطلاعات بروز نشده، بین مسافران توزیع می کردند آیا امسال برای آگاهی بخشی مسافران اقدامی کرده اند، مثلا نقشه یا نرم افزارهایی تهیه شده که مکان های پاک و آلوده را برای اسکان معین و مسافر را به محیط امن هدایت کند؟ سازمان جهانی جهانگردی در نامه ای به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خواسته که با توجه به همه گیری کووید 19 در کشورهای بیشتر، هماهنگی و همکاری بین المللی داشته باشد و ضمن یادآوری مسئولیت هایی درباره وضع حساس صنعت گردشگری تاکید کرده که «آگاهی بخشی از زمان تحول اوضاع به ویژه هنگام مسافرت، ضروری است. مسافران باید جدیدترین اطلاعات و اعلامیه های صادر شده توسط متخصصان بهداشت و سفر را به طور مرتب با سازمان بهداشت جهانی و سایر منابع معتبر بررسی کنند. مسافران نه تنها برای رفاه خودشان بلکه برای بهزیستی اطرافیان نیز مسئول هستند. آنها باید از علائم آگاه باشند و تمام اقدامات توصیه شده برای بهداشت شخصی را انجام دهند.» وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با طرح پیشنهاد ایجاد فرصت تعطیلی یا مرخصی برای سفر و راه اندازی کمپین هایی با عنوان «سفرت را لغو نکن» از سوی برخی مدیران گردشگری، سعی کرده مشوق ها و انگیزه هایی را برای خانه ماندن و مسافرت در آینده، ایجاد کند اما حجم و برد اطلاع رسانی و تبلیغ این حرکت ها به قدری اندک بوده که به نظر می رسد فراگیری و اثرگذاری آنچنان نداشته و هنوز شنیده می شود برخی با توجیه اینکه هرگز زمانی برای مرخصی طولانی و مسافرت پیدا نمی کنند، به سفر رفته اند.