ارگ حکومتی زندیه + تصاویر

در شهر شاعرانه شیراز اگر سراغ فالوده شیرازی را بگیرید، بدون شک آدرسی که خواهید شنید «پشت ارگ» است. پشت ارگ یعنی ضلع شرقی خیابان ناصر خسرو، همان جایی است که می توانید طعم بهترین فالوده های شیراز را در آن زیر زبانتان مزه کنید. ارگ کریم خانی درست در مرکز شهر شیراز قرار دارد و روزگاری محل سکونت وکیل الرعایا بود. هر چند بعدها سرنوشت دیگری برایش رقم خورد، اما هنوز ابهت و شکوه خود را به عنوان یک ارگ مسکونی - حکومتی حفظ کرده است.

ارگ تاریخی شیراز را به دستور کریمخان زند و به دست معماران چیره دست آن روزگار ساخته شد. کریم خان زند در همین ارگ در پایتخت حکومتش مستقر بود و وقتی قاجارها حکومت را به دست گرفتند و پایتخت به تهران منتقل شد. سال های سال ارگ کریمخانی محل استقرار والیان محلی و حکام شیراز بود و سال های آخر حکمرانی قاجارها هم به حال خود رها شد و آسیب بسیار دید. پهلوی ها اما کاربری دیگری برای این ارگ تاریخی تعریف کردند. در دوران پهلوی این ارگ به عنوان زندان مورد استفاده بود و به همین دلیل بسیاری از تخریب ها و آسیب هایی که امروز در آن دیده می شود یادگار دوران پهلوی اول است. در سال 1350 ارگ کریمخانی را به اداره فرهنگ و هنر واگذار کردند تا سامانی به وضعیت آن بدهند.

معماری داخلی ارگ از آنجا که زمانی کاربری مسکونی داشته، با تمام ارگ های تاریخی متفاوت است. در بخش درونی ارگ ایوان ها و اتاق های نقاشی شده قرار دارند که ارزش معماری مجموعه را دوچندان می کنند. شمال، جنوب و غرب بنا ایوان های پنج دری دارند که مربوط به کاربری مسکونی این مجموعه است و در ضلع شرقی هم حمام خصوصی و فضاهای خدماتی قرار گرفته اند. ارگ کریمخانی شیراز در سال 1351 در فهرست میراث ملی به ثبت رسید.