ویونا، روستایی بدون بن بست + تصاویر
روستای ابیانه یا ویونا یکی از زیباترین روستاهای ایران است که در سال های اخیر زیر ساخت های خوبی برای جذب گردشگر در آن ایجاد شده و می توان گفت یکی از پر بازدیدترین روستاهای ایران محسوب می شود. روستایی در 40 کیلومتری نطنز با قدمتی که به روایتی به پیش از اسلام بر می گردد. مردم ابیانه از معدود روستائیانی هستند که علیرغم ارتباطات گسترده با شهر و کشورهای دیگر، هنوز زبان و پوشش اصیل خود را حفظ کرده اند و همچنان جوانان روستا به پوشش اجداد خود وفادارند و هنگام حضور در ابیانه لباس محلی می پوشند. مردم ابیانه همچنان به زبان پهلوی اشکانی سخن می گویند و زنانشان چارقد و شلیته و مردانشان کلاه و دبیت به تن می کنند. ابیانه با اینکه در سال های اخیر تا حد زیادی متاثر از حضور گردشگران شده و زیر پوست خود مدرنیته را تجربه می کند، اما هنوز حال و هوای یک روستای باصفا و دیدنی را حفظ کرده است. روستایی که معماری آن با هوشمندی به گونه ای طراحی شده که متناسب با اقلیم کویری روستا است، ابیانه کوچه بن بست ندارد، مردم روستا دلیل آن را به اعتقاداتشان گره می زنند و نگاه معمارها این خصوصیت روستا را تدبیری برای دفع آب های سطحی روستا می داند.
در ابیانه علاوه بر خانه های روستائیان که هر کدام خصوصیت های معماری ویژه خود را دارد، بناهای تاریخی ارزشمندی هم وجود دارد. از جمله آتشکده هارپاک که براساس مستندات موجود قدمت آن به دوره هخامنشی و ساسانی بر می گردد. ابیانه یک مسجد جامع بسیار دیدنی و زیبا هم دارد که تنها در مواقع خاصی از سال در آن به روی گردشگران باز می شود. البته مردم روستا هنوز نمازهای روزانه خود را در همین مسجد ادا می کنند، اما محدودیت هایی برای ورود گردشگران به بنا در نظر گرفته شده است. این مسجد با معماری فوق العاده زیبا و شبستانی تاریخی که محرابی چوبی در آن قرار دارد که گفته می شود در سال 477 هجری قمری در مسجد قرار گرفته است. از بخش های دیگر این روستا که مورد اقبال گردشگران بوده، امامزاده ای است که اهالی به آن زیارت می گویند. امامزاده ای کوچک و باصفا که از ایوان آن می توان چشم اندازی زیبا از این روستای کهن را تماشا کرد. این روستا در 1354 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.