برج آزادی تهران، معروف ترین ناشناخته شهر + تصاویر

برج آزادی تهران، پای ثابت وقایع تاریخی در چهار دهه اخیر بوده است. همه مردم ایران با شمایل این برج آشنا هستند اما با تاریخش غریبه اند. بنایی که روزگاری به عنوان نماد تهران شناخته می شد. روزگاری پیش از سر بر آوردن برج میلاد، برج آزادی با ظرافت های هنری فراوانش در تهران جلوه می فروخت. حالا اما در میان شلوغی ها و همهمه و خیابان سازی ها و برج سازی ها، قدش از همیشه کوتاهتر شده و نم نمک رو به فراموش می رود. چند سال پیش بود که گفتند دیوارهایش ترک برداشته، زمینش نم کشیده و عن قریب است که برای همیشه از صفحه تاریخ پاک شود. اما این برج وفادارتر از این حرف ها بود که تسلیم سو مدیریت ها شود.

آن سال هایی که قرار بود در شیراز جشن های 2500 ساله تاریخ و تمدن ایران را به رخ جهان بکشد، در تهران حسین امانت برجی را طراحی کرده بود که قصد داشت نمادی باشد از ایرانی که با پشتوانه ای تاریخی، در حال مدرن شدن بود. برج آزادی تهران را مهندس امانت در سال 1349 طراحی کرد. آن روزها که این برج در غرب تهران قد کشید، تهران هنوز شهری برای زندگی بود و اینهمه برج و ساختمان قد بلند در آن نروییده و برج شهیاد یکی از بناهای بلند تهران محسوب می شد و جلوه ای خاص در میدانی در نزدیکی فرودگاه مهرآباد داشت. موقعیت قرارگیری این میدان به گونه ای بود که هم به ترمینال و هم به فرودگاه نزدیک بود و همین باعث می شد بسیاری از مسافران به محض ورود به تهران با این برج مواجه شوند و این در نماد سازی آن نقش بسزایی داشت.

15 مهر 1350 برجی که حسین امانت طراحی کرده بود، افتتاح شد و نام «برج شهیاد» گرفت و ماند تا دو سال بعد که نامش به میدان آزادی تغییر کرد. امانت آن روزها که برج آزادی را طراحی می کرد تنها 25 سال داشت، او در مورد المان هایی که در معماری بنا به کار برده، می گوید: « این بنا به گذشته های درخشان تاریخ ایران نظر دارد؛ به دورانی که ایران در ادبیات، هنر، معماری، صنایع دستی و... سرآمد بود. من می خواستم جمع بندی خود از این ها را در برج شهیاد ارائه کنم تا اگر کسی از خارج وارد ایران می شود یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط است.»

برج آزادی تنها یک نماد نیست، بلکه به عنوان محلی برای برگزاری همایش ها، سمینارها و کنسرت های موسیقی طراحی شده و در دل خود موزه ای را هم جا داده تا روایتی را که امانت به آن اشاره می کند را به طرق گوناگون نقل کند.

خطوط موازی و کشیده پایه های این برج با الهام از معماری هخامنشی طراحی شده اند، قوس اصلی میان برج، شمایی از طاق کسری ساسانیان و قوس بالایی آن به رنگ فیروزه ای است، نشانی از معماری اسلامی را در خود دارد. شکل خاصی که در نمای میدان به کار رفته را حسین امانت از نقوش پوش داخلی گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان برداشت کرده و در استفاده از آب نماها در فضای میدان نگاهی به معماری و خصوصیات باغ ایرانی داشته است.