مشکلات زندگی در فضا | زندگی آنسوی ابرها

یکی از رویاهای بشر که امروزه به واقعیت تبدیل شده، زندگی در فضا است. زندگی در فضا یکی از بزرگ ترین موفقیت های این عصر محسوب می شود. شاید بسیاری از شما هم در دوران کودکی خود به این موقعیت فکر می کردید و رویای زندگی در ایستگاه فضایی و پوشیدن لباس فضانوردی را در ذهنتان می پرواندید. باید بدانید که زندگی در فضا یا همان ایستگاه بین المللی فضایی (International Space Station) دشواری ها و مشکلات بسیاری به همراه دارد که حتی برخی از آن ها برای شما غیرقابل تصور است. وجود این چنین پدیده ها نشان دهنده آن است که بشر به طور کامل جهان هستی را نشناخته است و هنوز خیلی جای کار دارد. زندگی در فضا و گسترش تمدن بشری در سیاره هایی غیر از زمین نیازمند دانش و تحقیقات فراوان است. در این بخش قصد داریم شما را با 10 مورد از مشکلات زندگی در فضا آشنا کنیم. برای آگاهی از موقعیت های وحشتناکی که فضانوردان با آن مواجه می شوند با همگردی همراه باشید.

تنهایی و احساس دلتنگی

یکی از سخت ترین مشکلات زندگی در فضا، دوری از خانواده و تنهایی است. فضانوردان مجبورند ماه های زیادی را در ایستگاه فضایی و دور از همسر، مادر، پدر و فرزندان خود سپری کنند و تنها از راه تماس های تلفنی کوتاه می توانند دلتنگی خود را برطرف کنند. تنها جامعه ای که فضانوردان در مدت عملیات خود در آن می توانند معاشرت داشته باشند، ما بین همکارانشان است. واقعیت این است که بسیاری از فضانوردان موقعیت های مهم زندگی خود را از دست می دهند و ممکن است تا همیشه حسرت بعضی روزها را بخورند. به عنوان مثال فرزند مایکل فینک اهل آمریکا زمانی به دنیا آمد که وی به دلیل یک ماموریت در ایستگاه فضایی بود و 4 ماه پس از تولد فرزندش به زمین برگشت. زمانی که مادر دانیل تانی بر اثر سانحه رانندگی کشته شد، دانیل در فاصله 320 کیلومتری زمین قرار داشت. وی نتوانست در مراسم سوگواری مادر خود شرکت کند و تا 2 ماه پس از فوت مادرش در فضا بود و از همان جا عزاداری می کرد.

فضای کوچک ایستگاه و زندگی در آن

فکر کنید قرار است به مدت 6 ماه در یک محیط کوچک به همراه چند نفر دیگر زندگی کنید. فضاهای داخلی ایستگاه بسیار تنگ و کوچک و برای زندگی طولانی مدت، دلگیر است. انجام فعالیت های بهداشتی، خوردن و آشامیدن، خوابیدن و ... در یک فضای کوچک، بسیار سخت است. فضانوردان در یک تو رفتگی به اندازه یک کابین تلفن به خواب و استراحت می پردازند. ژولی پایت، یکی از فضانوردان اهل کانادا، در مورد خوابیدن در ایستگاه فضایی گفته است: "وقتی در کابین خود می خوابید، تضمینی وجود ندارد که همان جا از خواب بیدار شوید!". این یکی از وحشتناک ترین موقعیت هایی است که با آن روبرو خواهید شد.

وضعیت دستشویی فضانوردان

یکی از مهم ترین مشکلات زندگی در فضا، وضعیت دستشویی است. ایستگاه فضایی دارای 2 دستشویی است که یکی از آن ها در بخش روسی و دستشویی دیگر در بخش آمریکایی ایستگاه قرار دارد. برای استفاده از این دستشویی ها لازم است تا عملیات لوله کشی انجام شود که کارسخت و طاقت فرسایی است. غیر از لوله کشی آب، مشکل فاضلاب نیز مطرح می شود. در سال 2009 عملیاتی در این زمینه انجام شده و یک سیستم بازیافت و تصفیه فاضلاب به ایستگاه اضافه شد که در طی آن آب مورد نیاز برای آشامیدن و شستشو به دست آمد. به گفته ساندار موگین که در زمان انجام این عملیات در ایستگاه حضور داشت، این عملیات یکی از شگفت انگیز ترین و وحشتناک ترین عملیات های انجام شده در فضا بود.

بی وزنی و خطرهای آن

زندگی در خلأ کاملا متفاوت با زندگی بر روی زمین بوده و مشکلات خاص خود را دارد. تا جایی که این مشکلات ممکن است خطرهایی را نیز برای فضانوردان به همراه داشته باشد. در مارس 2007 فضانوردی به نام سونیتا ویلیامز سعی داشت تا مقداری سبزیجات و چاشنی های معطر را به سوشی خود اضافه نماید که ناگهان مواد در خلأ متلاشی و ذرات آن در تمامی نقاط ایستگاه پاشیده شد. صرف نظر از تمیز کردن دیوارها و فضای ایستگاه و بویی که تا مدت ها در آن جا باقی ماند، این ذرات برای دستگاه های درون ایستگاه خطرناک بود و ممکن بود مشکل ساز شود.

تهوع شدید و به هم خوردن وضعیت طبیعی بدن

یکی از رایج ترین مشکلات زندگی در فضا، حالت تهوع شدید و به هم ریختگی وضعیت طبیعی بدن است. این وضعیت از زمان پرتاب فضانورد و قبل از رسیدن او به ایستگاه فضایی شروع شده و تا مدت ها بعد ادامه دارد. این وضعیت به دلیل شرایط خلأ فضا ایجاد شده و تا زمانی که فضانورد به محیط ایستگاه فضایی عادت کند، ادامه دارد. با توجه به این که امکان شبیه سازی شرایط خلا در زمین وجود ندارد، عادت دادن فضانورد به شرایط خلأ و پیشگیری از این وضعیت مقدور نیست.

مشکلات مربوط به حمام

یکی از سخت ترین مشکلات زندگی در فضا، رعایت بهداشت بدن و بهداشت لباس فضانوردان است، آن هم زمانی که مجبورند به مدت 6 ماه در محیط کوچک ایستگاه و در کنار چند نفر دیگر زندگی کنند. با توجه به این که امکان استفاده از دوش آب معمولی در فضا وجود ندارد، فضانوردان نمی توانند موهای سر خود را به روش عادی بشویند و برای انجام این کار از شامپوهای خشک استفاده می کنند. برای شستشوی لباس ها نیز از یک تفنگ آبی مخصوص استفاده می شود که آب را به سمت لباس شلیک می کند.

رژیم غذایی فضایی

6 ماه زندگی مستمر در فضا امکان استفاده از میوه ها و سبزیجات تازه را به فضانوردان نمی دهد. علاوه بر این، فضانوردان نمی توانند از غذاهایی مانند نان در رژیم خود استفاده کنند. زیرا شرایط خلأ باعث شناور شدن ذرات نان در ایستگاه شده و تمیز کردن آن بسیار سخت است. به همین دلیل، در فضا از غذاهای خوشمزه و متنوع خبری نیست و افرادی که در ایستگاه فضایی زندگی می کنند فقط می توانند غذاهای تکراری را در رژیم خود داشته باشند که امکان گرم شدن مجدد دارد و هر 8 روز تکرار می شود. همچنین ممکن است مسائلی پیش آید که باعث کمبود غذا و جیره بندی آن در یک بازه زمانی شود. مانند اتفاقی که در زمستان 2004 رخ داد و ارسال مخزن مواد غذایی تازه با تأخیر همراه شد. در آن زمان فضانوردانی که در ایستگاه بودند مجبور شدند غذای روزانه خود را به نصف جیره کاهش داده و برای جبران کالری مورد نیاز خود از انواع شکلات و دسر استفاده نمایند.

استخوان های فرسوده و افزایش خطر پوکی استخوان

قطعا سلامتی بسیار اهمیت دارد. انسان ها تمام تلاش خود را برای پیشگیری از ابتلا به بیماری ها انجام می دهند. باید بدانید که فضانوردان بابت زندگی خود در فضا درگیر مشکلات جسمی سنگینی می شوند که غیر قابل جبران خواهد بود. یکی از این مشکلات فرسوده شدن استخوان ها و کاهش قدرت آن ها است. زندگی در فضا بر روی تراکم استخوان های فضانوردان تاثیر گذاشته و احتمال پوکی و شکستگی آن ها را افزایش می دهد. بر طبق تحقیقات انجام شده، فضانوردان با هر 6 ماه زندگی در فضا 14 درصد از قدرت استخوان ها و با هر ماه زندگی حدود 0.4 تا 1.8 درصد از تراکم مواد معدنی موجود در استخوان های خود را از دست می دهند.

افتادن ناخن های دست

از دیگر مشکلات زندگی در فضا افتادن ناخن دست فضانوردان است که به علت استفاده از دستکش های لباس فضانوردی رخ می دهد. فضانوردان در محیط بیرون از ایستگاه مجبور به استفاده از لباس فضانوردی و دستکش هایی هستند که مسیر حرکت انگشتان دستشان را محدود می کند. این محدودیت باعث آسیب رساندن به ناخن ها شده و احتمال کنده شدن آن ها را به همراه دارد. تجربه نشان داده است حدود 10 درصد از فضانوردان در هنگام استفاده از این دستکش ها دچار آسیب دیدگی ناخن انگشت شده و تعدادی از آن ها نیز یک ناخن خود را به طور کامل از دست می دهند. هر چه دست فضانورد بزرگ تر باشد، آسیب دیدگی جدی تر خواهد بود. برای کاهش این نوع آسیب دیدگی و مشکلات ناشی از آن، ناسا به دنبال فضانوردانی است که جثه کوچک تری داشته باشند.

سواری هیجان انگیز اما خطرناک

یکی از جذاب ترین تصاویری که در ذهن افراد علاقه مند به فضا وجود دارد، معلق ماندن در ایستگاه فضایی است. معلق ماندن شاید بسیار هیجان انگیز باشد، اما خطرات زیادی را نیز با خود به دنبال دارد. گفته می شود سفر با کپسول فضایی سایوز فشار بسیاری را به فضانوردان وارد می کند که آن را چیزی شبیه به تصادف قطار و در پی آن تصادف خودرو و در نهایت افتادن از روی دوچرخه توصیف کرده اند. اما تریسی کدوول دایسون که در راه بازگشت به خانه از این کپسول استفاده کرده، عنوان کرده که اصلا اذیت نشده و سفری هیجان انگیز داشته است.