مصرف زیاد مواد قندی چه پیامدهایی دارد

بر اساس گزارش های سازمان جهانی بهداشت از سال 1980 تا 2014 شیوع چاقی در جهان دو برابر شده و در حدود دو میلیارد نفر در جهان دچار اضافه وزن و چاقی هستند.

امروزه شاهد افزایش روز افزون مصرف قند و محصولات شیرین هستیم. به تدریج ذائقه مردم به غذاهای شیرین عادت کرده و کارخانه ها مواد غذایی نیز روز به روز محصولات شیرین تری را به بازار روانه می کنند. این سیکل معیوب پیوسته در حال چرخش است.

عادت کردن ذائقه به مواد شیرین که به طور معمول از دوران کودکی شروع می شود و عوارض متعددی نظیر اضافه وزن، چاقی، دیابت، بیماری های قلبی عروقی و سرطان را به دنبال دارد. قند و ترکیبات حاوی قند کالری زیادی برای بدن تأمین می کنند، اما متأسفانه فاقد مواد مغذی لازم هستند، بنابراین باید سهم ناچیزی از انرژی دریافتی روزانه را تشکیل دهند. قند و ترکیبات حاوی قند از طریق مصرف میوه ها و سبزی ها و یا مصرف محصولاتی که در کارخانه تولید می شوند به بدن انسان وارد می شوند. بسیاری از مواد غذایی که در کارخانه های تولید می شوند دارای منابع شکر افزوده هستند مانند نوشابه های گازدار، ماءالشعیر، آبمیوه های صنعتی، شیر و ماست با طعم میوه، شیر کاکائو. در حقیقت شکر افزوده به عنوان عامل اصلی در بروز مشکلات سلامت معرفی شده اند.

مصرف بیش از اندازه قند و شکر همچنین شکرهای افزوده پیام های کلیدی برای بدن انسان دارد. اولین پیام کلیدی آن چاقی است. براساس گزارش های سازمان جهانی بهداشت از سال 1980 تا 2014 شیوع چاقی در جهان دو برابر شده و در حدود دو میلیارد نفر در جهان دچار اضافه وزن و چاقی هستند. همچنین روند چاقی در بین کودکان و نوجوانان در حال افزایش است. کودکان چاق در بزرگسالی شانس بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع دو، بیماری های قلبی-عروقی، سرطان ها و بیماری های مفصلی استخوانی دارند.

براساس بررسی های انجام شده در کشور بیش از نیمی از مردان و زنان بزرگسال دچار اضافه وزن و چاقی هستند، همچنین روند اضافه وزن و چاقی در کودکان نیز در حال افزایش است.

برای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی کل قند و شکر مصرفی در برنامه غذایی روزانه باید کمتر از 6 قاشق غذاخوری باشد. این مقدار شامل قند پنهان در مواد خوراکی مثل عسل، مربا، بستنی، نوشابه، آب میوه و شکلات هم می شود. اگر هر روز یک قوطی نوشابه 300 میلی لیتری به مدت یک سال مصرف کنید منجر به افزایش وزنتان تا حدود 7 کیلوگرم در سال خواهد شد.

مصرف زیاد قند و شکر، تهدیدی برای سلامت قلب

دومین پیامد کلیدی که مصرف زیاد قند و شکر برای ما دارد، تهدید سلامت قلب است. مصرف بیش از حد قند و شکر و به طورکلی مواد قندی و شیرین باعث افزایش فشار خون و اضافه وزن می شود که هر دو عامل از عوامل ابتلا به بیماری های قلبی -عروقی هستند. مطالعات انجام شده نشان داده که خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی در افرادی که 20 درصد انرژی روزانه خود را از قند و شکر تأمین می کنند در مقایسه با گروهی که کمتر از 10 درصد انرژی روزانه خود را از قند و شکر تأمین کرده اند 38 درصد بیشتر است. نتیجه اینکه افرادی که 21 درصد و یا بیشتر از کالری روزانه خود را از مواد قندی و شیرین تأمین می کنند خطر مرگشان بر اثر بیماری های قلبی-عروقی دو برابر بیشتر است.

مطالعات متعدد نشان داده که مصرف زیاد قند و شکر موجب کاهش کلسترول خوب در خون می شود و در صورتی که بیشتر از 20 درصد انرژی روزانه از قند و شکر تأمین شود، موجب بالا رفتن تری گلیسیرید خون نیز می شود. همچنین تحقیقات نشان می دهند که مصرف منظم نوشیدنی های شیرین به میزان هفت وعده یا بیشتر در هفته خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد.

پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی از دو سالگی باید آغاز شود پس محدودیت مصرف قند و شکر و مواد قندی و شیرین در همه دوران های زندگی ضروری است. همچنین برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی، زنان در روز نباید بیشتر از 100 کالری یعنی 6 قاشق چای خوری و مردان نیز بیش از 150 کالری یعنی 9 قاشق چای خوری شکر مصرف کنند.

سرطان، تهدید دیگر مصرف غیر معقول قند و شکر

از دیگر مخاطرات مصرف زیاد قند و شکر خطر ابتلا به سرطان است. مقادیر زیاد قند و شکر سمومی را در بدن تولید می کند که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان می شود. وجود مقادیر بسیار زیاد قند در خون مانند آنچه در دیابتی ها مشاهده می شود، باعث تخریب سلول ها می شود. همچنین مصرف زیاد قند و شکر و بالا بودن قند خون از طریق تأثیر بر توده بافت سینه احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد.

در همین زمینه یکی از مهمترین دلایل ابتلا به دیابت، مصرف زیاد قند و شکر و مواد شیرین است. مصرف بیش از حد مواد قندی و شیرین کارآیی انسولین در بدن را ضعیف می کند و موجب ابتلای فرد به بیماری دیابت و یا انباشته شدن چربی در کبد می شود. برای پیشگیری از دیابت، سازمان جهانی بهداشت توصیه می کند تا قند و شکر مصرفی روزانه حداکثر 5 درصد انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کند.

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، مصرف زیاد قند و شکر علاوه بر آنکه می تواند تهدیدی برای طول عمر انسان باشد، سلامت دندان ها را نیز تهدید می کند و باعث پوسیدگی دندان می شود. یکی از مهمترین عوامل ایجاد پوسیدگی دندان مصرف زیاد قند و شکر است. میکروب های موجود در دهان از قند موجود در مواد قندی و شیرین استفاده و آن را به اسید تبدیل می کنند. این اسید مینای دندان را حل می کند و پوسیدگی آغاز می شود. مواد شیرین و چسبنده مانند شکلات، پاستیل، تافی اثرات تخریبی بیشتری بر دندان ها دارند.

منبع: ایسنا