مسجد جامع نطنز

مسجد جامع یا مسجد جمعه نطنز مجموعه ای از چند بنای مذهبی شهر نطنز در استان اصفهان است که همه آنها در زمان اولجایتو خدابنده و پسرش ابوسعید بهادرخان ساخته شده اند. ساختمان ها مربوط به زمان های مختلف بوده ولی فاصله زمانی ساخت آنها به یکدیگر اندک است. این مجموعه شامل مسجد جامع، یک خانقاه، مقبره شیخ عبدالصمد و یک مناره 37 متری هست. این اثر در تاریخ 18 تیر 1311 با شماره 188 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آندره گدار درباره مجموعه بناهای مسجد و مقبره نوشته که محورهای اصلی این بناها که همان محور محراب آنهاست، در حدود ده درجه با یکدیگر اختلاف دارد و این اختلاف بیش از آن است که بتوان حمل بر اشتباه در نقشه بنا کرد. پس، باید پذیرفت که به هنگام احداث این دو بنا روش سازندگان هر یک از آنها در تعیین راستای قبله با دیگری تفاوت داشته است. وی افزود که راه ورود مقبره که به شکلی نامناسب تعبیه شده، دلیل بر آن است که بنای مقبره به مسجد اضافه شد ولی به اعتقاد دونالد ویلبر، مقبره شیخ عبدالصمد از مسجد جامع قدیمی تر است، چون در نقاطی که گچ دیوارها فروریخته ، قسمتی از تزئینات آجری قدیمی تر آن دیده می شود.

به نوشته وی، علائم آشکاری وجود دارد که در نمای شمالی مقبره یک سردر بوده که با توجه به نوع قالب گیری گچی در حدود 707 ق مسدود شده است. شرودر نیز اظهار داشت که گنبدخانه مسجد از چهار ایوان آن قدیمی تر است و ایوان ها و طاق نماهای صحن به بنای موجود اضافه شد، زیرا محور گنبدخانه با محور صحن مسجد اختلاف دارد و در کتیبه یکی از ایوان ها نیز این عبارت دیده می شود: «مسجد در داخل مسجد ساخته شد.» آندره گدار تاریخ کتیبه سردر خانقاه را 716 ق یا 717 ق تعیین کرد. البته، این کتیبه را امروزه با تاریخ 716 ق بازسازی کرده اند. اگر علاقمندید که هر چه بیشتر درباره جاذبه های دیدنی نطنز نظیر مسجد جامع نطنز بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به نطنز زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.