بند میزان

بند میزان سدی هست در شوشتر و ساخته دست انسان مربوط به دوره ساسانیان که تا امروز پابرجاست. ساختن بند میزان شوشتر را به شاپور اول ساسانی نسبت می دهند. بند میزان شوشتر در تاریخ 8 خرداد 1378 با شماره 2331 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در سال 2009 نیز این بند به همراه 15 اثر تاریخی دیگر شوشتر در نشست سالانه کمیته میراث جهانی یونسکو در 26 ژوئن 2009 در شهر سویل اسپانیا با احراز معیارهای 1، 2 و 5 با عنوان نظام آبی تاریخی شوشتر به ثبت رسید.

این سد آب کارون را به نسبت های 1 به 2 بین رودهای گرگر و شطیط تقسیم می کند. رود گرگر را دودانگه یا مسرقان نیز گویند و رود شطیط را چهاردانگه خوانند. مصالح بکار رفته در بند میزان سنگ (تراشیده شده شوشتر) و ساروج هستند. در توصیف اهمیت این سد کافیست تاریخ شوشتر را مرور کنیم که شکسته شدن این سد به منزله ازدیاد فقر و بدبختی در شوشتر و پابرجا بودن به همراه دیگر سازه های آبی شوشتر باعث آبیاری 40 هزار هکتار دشت میان آب شوشتر بوده است.

این بند از چند دهانه تشکیل شده که مهمترین آنها دهانه ای است جدا که تنظیم آب دو شاخه رودخانه را انجام می دهد به گونه ای که اگر دبی گرگر بیشتر از یک سوم دبی کل رودخانه باشد، آن را به شاخه شطیط انتقال می دهد و بالعکس و این خود از شاهکارهای معماری این بند است.