باغ عفیف آباد شیراز

باغ عفیف آباد یا گلشن از آثار تاریخی شهر شیراز است. این باغ در محله عفیف آباد و در بلوار ستارخان شیراز جای گرفته و یکی از بزرگترین موزه های ارتش خاورمیانه هم در آن هست. این مجموعه شامل یک کاخ سلطنتی، موزه سلاح های قدیمی و یک باغ ایرانی است که همگی برای بازدید همگانی فراهم هستند. این مجموعه با شماره 913 در سال 1351 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. باغ عفیف آباد با وسعتی حدود 127000 متر مربع از زیباترین باغ های تاریخی شیراز است.

این باغ در دوره صفویه از املاک شخصی خان ذوالقدر (حاکم فارس) و باغ های مهم و گردشگاه پادشاهان بود. در این دوران این باغ توسط شاهان صفوی مورد استفاده قرار می گرفت. در زمان قاجار میرزا علی خان قوام الملک این باغ را خریداری و اقدام به نوسازی باغ و درختان کرد و عمارتی زیبا و آراسته را در آن بنا نمود. قوام دوم قناتی در نزدیکی باغ را برای آبیاری آن خریداری کرد. در اواخر دوران قاجار این باغ به دست عفیفه خانم، خواهرزاده بانی باغ می رسد. وی در این باغ دگرگونی و بهسازی گسترده ای را پدیدآورد و به همین جهت پس از آن این باغ به نام عفیف آباد معروف می شود. اما وارثین باغ در زمان پهلوی آن را به فرح پهلوی، همسر محمدرضا شاه هدیه می دهند.

در سال 1340 هم ارتش در مزایده این باغ را خریداری می کند. تا اینکه پس از انقلاب اسلامی و به کوشش ارتش جمهوری اسلامی و هم زمان با روز ارتش در تاریخ 29 فروردین 1370 باغ عفیف آباد به موزه نظامی شماره 2 کشور مبدل می شود. سردر باغ دارای چهار ستون گچی ساده است و سرستون های آنها با الگو گرفتن از سرستون های تخت جمشید طراحی شد. در پیشانی سردر نگاره دو شیر دیده می شود به گونه ای که گویی در را در میان پنجه های خود گرفته اند. پس از گذر از در، دالانی آن را به فضای اصلی باغ پیوند می دهد. در سوی دیگر در و بر پیشانی دهلیز آیین تاج گذاری یکی از پادشاهان ساسانی به چشم می خورد.

ساختمان کاخ دارای دو طبقه بوده که در آن نزدیک به 30 اتاق تالار وجود دارد. در شمال و جنوب تالار دو بخاری از سنگ مرمر تراشیده شد. طبقه پایین موزه نظامی شده و در آن آب نمای زیبایی ساخته شده و سوی خاوری آن با پنجره های رنگین ساخته شده است. این طبقه با سه پلکان به طبقه دوم راه می یابد. طبقه دوم راهروی بلندی دارد که در دو سوی آن اتاق های تو در تو جای گرفته اند. در مرکز این طبقه تالاری بزرگ و باشکوه وجود دارد. سقف تالار چوبی است و به نقش های گل و بوته، شکارگاه و بزم و شادی آراسته شد. دورادور دیوارها گچ بری و مقرنس کاری شده و درها و پنجره ها از شیشه ساخته شده اند.

در این طبقه «موزه عبرت» قرار دارد که دربردارنده اتاق های همایش، رخت کن، نشیمن، مطالعه، پذیرایی و قمارخانه است. در اصلی ساختمان در سمت شمال بوده که از مسیر پلکان سنگی به تالار سرپوشیده می رسد. نمای شرقی عمارت دربرگیرنده ایوانی بزرگ و زیباست که در تمام طول بنا کشیده شد. نمای غربی آن بسیار ساده است. ایوان جنوبی نیز از دید آذین بندی ها همانند ایوان شمالی هست. در موزه هم مجموعه ای از سلاح های سرد و گرم، خودکار و نیمه خودکار، انواع شمشیر، زره، نیزه، کلاه خود، سپر، انواع تفنگ های سرپر، سنگ چخماق، تفنگ های شکاری، تپانچه و انواع مسلسل نگهداری می شود.

از سلاح های باارزش در این موزه میتوان به تفنگ های شخصی فتحعلی شاه، ناصر الدین شاه، مظفرالدین شاه، رضا شاه، محمدرضا شاه و همچنین اسلحه های رزمندگان نهضت جنگل و مسلسل آب انباری رئیس علی دلواری اشاره کرد. اگر تمایل دارید که با جاذبه های دیدنی شیراز مثل باغ عفیف آباد بیش از پیش آشنا گردید، پیشنهاد می کنیم که به راهنمای سفر به شیراز سری زده و خود را آماده شیراز گردی نمایید.