مسجد حمامیان

مسجد حمامیان بنایی تاریخی مربوط به دوره قاجار بوده و در شهرستان بوکان و در روستای حمامیان واقع شده است. این اثر در تاریخ 25 اسفند 1379 با شماره 3483 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این مسجد قبل از جنگ جهانی دوم در سال 1328 هجری قمری (1288 شمسی) بنا شده و موسس آن محمود آقا ایلخانی زاده و معمار آن معمار باشی مراغه ای بوده است. بنای مسجد حمامیان مربع شکل بوده و از ترکیب سنگ لاشه معادن اطراف، آجر خشتی، چوب گردو بنا گردیده است. پی بنا که مقاوم در برابر زلزله و طوفان بوده هم در عمق بیست متری زمین پی ریزی شده است. قرینه سازی میان ستون ها و آجرتراشی های سقف و دیوار در این مکان توسط سازنده مورد توجه قرار گرفت.

بر روی سقف مسجد تک گنبد پوششی به صورت دو لایه با ظرافت بنا گردیده که به وسیله آجر چهارگوش در بدنه و رنگ آمیزی گیاهی تزئین شده است. بعد از احداث بنای مسجد حمامیان، مدرسه ای در جوار آن ساخته شد و در فاصله سی متری آن نیز وضوخانه ای در ضلع شمال غربی احداث گردید. به این ترتیب، در کنار نام مسجد به مرور مدرسه هم که طلاب علوم دینی نیز در آن تحصیل می کردند، اضافه شده است. در بدو ورود به مسجد، تالار چهار ستونی با یک سکوی نسبتا کوتاه احداث شده که از آن جهت مراسم های ویژه یا ختم اهالی روستا استفاده میشد. سقف تالار با چوب درخت توت پوشانده شده و ستون های آن به سبک بومی بخش های کردنشین ایران احداث گردیده است.

درب کوچکی تالار را به صحن اصلی مسجد متصل می کند. گنبد صحن هم هرمی و به صورت پلکانی سقف را به نقطه ای واحد وصل کرده و همچون دیگر نقاط مسجد برای تزئین آن از هنر آجر تراشی بهره گرفته شده است. در چهار سوی مسجد چهار گلدسته آجری در زیر سقف واقع شده اند. محراب مسجد در میان دو پنجره قرار گرفته و در عمق آن نیز پنجره کوچک دیگری تعبیه شده است.