دروازه سنگی خوی

دروازه سنگی (قالا قاپیسی) خوی در جنوب بازار خوی به طرف شهر سلماس قرار دارد. این اثر در دوره ایلخانیان یا دوره قاجاریه بنا شده ، از حصار تاریخی شهر خوی باقی مانده است و خندقی نیز پیرامونش وجود داشت. ضلع شمالی دروازه آجری و به سبک جناقی است . ضلع جنوبی آن هم یک در میان سنگ های خاکستری و سیاه دارد و به شکل قوس نیم دایره است که زیر این قوس دو شیر ساده سنگ تراشی شد. دروازه سنگی خوی از نمونه های باقیمانده دوازده حصار تدافعی در جنوب شرقی شهر خوی بوده که جهت حفاظت شهر از تهاجم دشمن و کنترل عبور و مرور ساخته شده است. به علت گسترش شهر، این بنای تاریخی در بافت جدید شهر قرار گرفته و قسمت شمالی آن متصل به بازار قدیمی خوی هست.

بعضی از مورخین این اثر را به دوره ایلخانیان نسبت می دهند و امکان دارد در زمان عمران و آبادانی خوی توسط ایلخانیان، این دروازه نیز ساخته شده باشد. ولی منابع دیگری دروازه را مربوط به دوره قاجار می دانند. انتساب دوم با توجه به سبک معماری و مقایسه با آثار باقیمانده قاجاریه در تبریز و خود شهر خوی معقول به نظر می رسد. از طرفی با توجه به سردر باقیمانده، این بنا مربوط به دوره ایلخانی دانسته می شود. این بنا از حیث جنس ساختمان با دو نوع مصالح مقاومت ساخته شده است. ضلع شمالی آن که در امتداد بازار قدیمی خوی قرار دارد، با آجر ساخته شد ولی سمت جنوبی بنا از سنگ های تراش خاکستری و سیاه بوده که به صورت ترکیبات موزون و هماهنگ نماسازی شده است. این اثر در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی گیرد.