تکیه دولت

تکیه دولت که از آن با عناوین دیگری همچون تکیه همایونی دولتی، تکیه قصر، تکیه بزرگ شاهی نیز نام برده شده، بنایی بود که در عهد ناصرالدین شاه قاجار و به منظور اجرای مراسم تعزیه و برگزاری آئین های سوگواری و روضه خوانی در ایام عاشورا در تهران قدیم برپا شد. تکیه دولت نه تنها به لحاظ معماری و جنبه های تاریخی بلکه از لحاظ اجرای مراسم باشکوه تعزیه نیز دارای اهمیت خاصی بوده است. این ساختمان در سویه جنوب شرقی کاخ موزه گلستان و در جنوب غربی شمس العماره، شمال سبزه میدان و روبروی مسجد شاه تهران جای گرفته بود.

ساختمان تکیه در سه طبقه و به شکل گرد و آجری به قطر تقریبی شصت متر و به بلندای 24 متر بود. مساحت آن حدود 2824 متر مربع بوده و در میانه صحن تکیه هم سکوی گردی وجود داشت که برای اجرای تعزیه در نظر گرفته شده بود. محمدکریم پیرنیا در کتاب معماری ایران از معماری نه چندان شناخته شده به نام استاد حسینعلی مهرین به عنوان معمار این بنا نام برد. مجلس موسسانی که در 1304 تشکیل شد و احمد شاه را بر کنار کرد و رضاخان را به ریاست حکومت گمارد، در همین تکیه برپا گردید. تکیه دولت پس از سالها ویرانه ماندن در 1325 برای ساخت شعبه بانک ملی در بازار تهران تخریب گشت و بیشتر عرصه آن زیربنای بانک رفت.

تکیه دولت را که اکنون اثری از آن به جا نمانده، میتوان نماد تهران در عصر ناصری تلقی نمود و آن را از معدود بناهایی دانست که علاوه بر تاثیر بسزایی که در تاریخ تعزیه داشته است، به عنوان یک شاهکار معماری عصر قاجار نیز مطرح بوده است. ساختمان عظیم تکیه دولت که بعضی از جهانگردان و نویسندگان مغرب زمین آن را از حیث عظمت شبیه آمفی تئاتر ورونا در ایتالیا دانسته اند، در ضلع شرقی کاخ گلستان قرار داشت و از آن به عنوان بزرگترین نمایشخانه تمام اعصار ایران نام برده شده است. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر درباره جاذبه های دیدنی تهران نظیر تکیه دولت بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به تهران زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.