چشمه غربالبیز

چشمه غربالبیز با طبیعتی دل انگیز و آب و هوایی خوش همچون بهشتی در میان کویر مهریز است. فصل های پرباران به رودخانه منطقه جانی دوباره می دهد و همگان را به سوی این دریاچه پر آب می کشاند. چشمه غربالبیز در کرانه بخشی از ارتفاعات شیرکوه واقع شده و یکی از دو چشمه مهم استان یزد شناخته می شود. در اطراف این چشمه هم گیاه درمنه آن را در آغوش گرفته و هنگامی که چشمه از حفره های 40 متری دل کوه جاری می گردد، این گیاه غرق در آب زلال و خنک می شود. این چشمه پرآب با تامین بخش عمده آب کشاورزی مهریز و یزد باعث رونق کشاورزی و نشاط زارعین منطقه گشت.

برخی دلیل نامگذاری چشمه غربالبیز را چگونگی جوشش آب از حفره ها و لابلای سنگ ها می دانند و گروهی دیگر بافت مشبک و اسفنج گونه سطح زیرین دریاچه را شبیه غربال دانسته اند. در هر دو صورت، جریان آب این چشمه همچون عبور از منافذ یک غربال است. آب غربالبیز بصورت سرریز از مظهر چشمه جاری می شود. از ویژگی های آب آن این است که آب تغییر رنگ نمی دهد و کیفیت آن تغییر نمی کند. چشمه به صورت یک فرورفتگی طبیعی بوده و هر سال در اوایل بهار آبی گوارا و زلال از کوه های منطقه جاری می شود، در این فرورفتگی می ریزد و به دریاچه ای طبیعی تبدیل می شود.

روزگاری این چشمه به قدری پرآب بود که در رود پایین دستی آن قایق ها بر روی آب روان بوده و اسباب تفرج مسافران و گردشگران منطقه بودند. طی چند سال اخیر خشکسالی سبب شد تا این چشمه به طور کامل خشک شود اما از چندی پیش جانی دوباره یافت و هم اکنون حیات در آن جاری است. نکته بهت انگیز این بوده که با اینکه از دل کوه جاری می شود ولی ماهی های کور را به همراه خود دارد که در طول قرن ها در دل زمین و داخل کوه تولید مثل کرده و رشد یافته اند و منبع غذایی پرنده های ماهیخواری هستند که در فصل کوچ از شمال به جنوب آمده اند. این ماهی ها به دلیل آنکه در معرض نور خورشید قرار نداشتند، رنگی روشن دارند.