مسجد جامع بازار تهران

مسجد جامع بازار تهران یا مسجد جامع تهران کهنسال ترین مسجد تهران است که قدیمی ترین شبستان آن بیش از هزار سال عمر دارد و به مسجد عتیق نیز معروف است. این اثر در تاریخ 19 آذر سال 1375 شمسی با شماره 1793 در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید. مسجد جامع بازار در ضلع جنوبی خیابان پانزده خرداد و نرسیده به خیابان پامنار قرار دارد. نزدیکترین راه ارتباطی مسجد هم از خیابان پانزده خرداد، بازار مسجد جامع، کوچه نوروزخان و بازار آن بوده که به علت وجود پله، پله نوروزخان نیز نامیده می شود.

ادامه این مسیر منتهی می شود به در غربی مسجد جامع که در بزرگ و اصلی ورود به مسجد است و به دلیل وجود مسجد جامع در این مسیر، به بازار مسجد جامع نامیده شد. از طرف بازار آهنگران که بعد از پله نورزخان قرار دارد و پس از چند پیچ و خم به کوچه مسجد جامع که به در شمال شرقی منتهی می گردد، میتوان ادامه مسیر داد. از طرف جنوب شرقی نیز و از سمت مدرسه و بازار صندوق سازها و چهل تن به دالان مسجد جامع و در آن می رسید. بنابراین، مسجد جامع دارای سه در ورودی غربی، شمال شرقی و جنوب شرقی هست.

از تاریخ دقیق احداث این مسجد اطلاعات دقیقی در دست نیست اما معماری بخش های مختلف آن حاکی از شکل گیری تدریجی این بنا در دوره های مختلف است. آثاری که در مسجد جامع وجود دارد و به ثبت ملی رسیده، به دوران آل بویه، صفویه و قاجار باز می گردد و با توجه به برگزیده شدن تهران به عنوان پایتخت، بنای مسجد جامع تجدید و توسعه یافت. از این رو، اثری قدیمی تر از قرن سیزدهم هجری قمری در این مسجد به چشم نمی خورد هر چند ممکن است تاریخ بنای این مسجد قبل از قرون یاد شده باشد.

قدیمی ترین سند موجود در این رابطه نقشه گیریشمن فرانسوی است که در سال 1275 از تهران تهیه شد. در نقشه مذکور بنای مسجد جامع تقریبا به همین صورت فعلی آمده و میتوان نتیجه گرفت که 130 سال پیش [158 سال فعلی] همه شبستان های فعلی ساخته شده بودند. مسجد جامع با مساحتی حدود 4500 متر مربع و زیربنایی با مجموع حدود 20 هزار متر مربع دارای حیاطی در حدود 900 متر مربع و دارای حوض، سقاخانه و هفت شبستان است که هر کدام به عنوان مساجدی مجزا ولی داخل یک بافت قرار گرفته و در زبان عموم گاه از آن به عنوان شبستان و گاه به عنوان مسجد نام برده می شود. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر با دیدنی های شهر تهران مثل مسجد جامع بازار تهران آشنا گردید، می توانید سری هم به راهنمای سفر به تهران زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.