دبیرستان البرز

دبیرستان البرز یکی از مراکز آموزشی قدیمی و معتبر تهران است. این دبیرستان که از نخستین نمادهای آموزشی در ایران بوده، در شمال غربی چهارراه کالج، کوچه البرز قرار دارد. دبیرستان البرز پس از کالج انگلیسی ها و دارالفنون یکی از نهادهای آموزشی پرافتخار بوده است. این دبیرستان به دلیل نمای رشته کوه البرز در پس آن البرز نام گرفته و امروزه به دلیل توسعه شهری قابل مشاهده نیست. لازم به ذکر است که این دبیرستان قدیمی ترین مدرسه فعال کشور هست.

در سال 1252 هجری خورشیدی، مدرسه ابتدایی آمریکایی ها در تهران تأسیس شد و در 1278 و هم زمان با مدیریت ساموئل جردن دبیرستان شد. این دبیرستان در 1301 هجری خورشیدی به جای کنونی اش در چهارراه کالج انتقال یافت و کالج آمریکایی ها یا کالج البرز نامیده میشد. در 1319 هجری خورشیدی به دستور دولت وقت، ایرانیان مدیریت این کالج را برعهده گرفتند و نام آن به دبیرستان البرز تغییر یافت. مساحت دبیرستان که بخشی از آن به دانشگاه صنعتی امیرکبیر اختصاص یافته، 45 هزار متر مربع است. این دبیرستان 11 هزار مترمربع زیربنا و 10 هزار مترمربع فضای سبز دارد.

بنای اصلی این دبیرستان از نخستین آثار نیکلای مارکف، معمار تفلیسی است که آثار ماندگار زیادی در ایران دارد. ساختمان مرکزی البرز و ساختمان علوم این دبیرستان، به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند. دبیرستان البرز به دلیل قدمت و سوابق درخشان علمی، آموزشی و فرهنگی در شانزده اسفند 1385 از سوی شورای عالی آموزش و پرورش از مدارس ماندگار ایران شناخته شد. هم اکنون هم این دبیرستان از طریق آزمون ورودی دانش آموز می پذیرد.

دبیرستان البرز با حیاط و باغی بزرگ شامل مجموعه ای از ساختمان های قدیمی و جدید است. از قدیمی ترین آنها میتوان به ساختمان علوم اشاره کرد. ساختمان علوم در 1297 و در جنوب خانه دکتر جردن بنا به تالار مک کورمیک معروف شد. خانه دکتر جردن بعدها تخریب و به جایش ساختمانی برای اسکان کارمندان مجموعه بنا گشت. در 1303، ساختمان مرکزی دبیرستان البرز را که در آن زمان ساختمان مرکزی رولستن نامیده میشد، در جای کنونی ساختند که 5 سال پس از ساختمان علوم بنا شد.

بنای ساختمان مرکزی نماهای متقارن دارد و افزون بر تکرار الگوی پنجره ها، نمای شمالی و جنوبی ورودی اصلی ساختمان با ایوانی بلند در نما سبکی ویژه دارد. نمای شمالی و جنوبی نیز یکسان هستند و با هفت دهانه نورگیر و ستون های آجری و کاشی کاری های بالای قوس پنجره ها تزئین شده اند. ورودی مدرسه با 9 پله در سطح بالاتری قرار دارد و در دو سوی آن، دو برج در دو سوی ایوان ورودی را مشخص تر می کند. ازاره های سنگی دورتادور بنا را فراگرفته و همه بنا از آجر است.

بنای آجری دبیرستان البرز بسیار خوب ساخته شده و هنوز پس از سالها استحکام و پایداری اش را حفظ کرده است. حدود 90 درصد از مصالح بنا از آجر بوده و ازاره های سنگی دور تا دور بنا را در برگرفته و کتیبه های کاشی کاری شده فیروزه ای رنگ در برخی جاها به زیبایی بنا افزود. ستون های سراسری مرکزی بنا بدنه سنگی دارد و کف فضاهای داخلی نیز سنگ فرش شده است. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر با مدارس تاریخی تهران مثل دبیرستان البرز آشنا گردید، می توانید سری هم به راهنمای سفر به تهران زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.