روستای برزند

روستای برزند از جمله دهستان های تاریخی در استان اردبیل هست. این روستا از توابع بخش انگوت شهرستان گرمی در 10 کیلومتری جاده گرمی به اردبیل واقع شده و شامل 49 آبادی که جمعیت آن در 1371 به حدود 7662 تن می رسید، است. از پیشینه روستای برزند پیش از اسلام اطلاعی در دست نیست. در عصر اسلامی نخستین بار از برزند در وقایع سال 122 ق نام برده شد. در این سال خزرها بر نواحی جنوبی قفقاز و آذربایجان تاختند اما در برزند با سپاهیان حرشی، سردار عرب روبرو شدند و پس از پیکاری سخت شکست خوردند و گریختند. نام آن از قرن دوم و سوم در قیام بابک خرمدین در کتاب ها آمده است.

در اوایل سده 3 ق با آغاز جنبش بابک خرمدین، این منطقه از جمله برزند دستخوش ناآرامی شد و پس از آنکه بابک لشکریان خلیفه معتصم را بارها شکست داد. در 220 ق افشین برای سرکوب او به آذربایجان رفت و در برزند اردو زد و به بازسازی استحکامات آنجا پرداخت. به نوشته ابن خرداذبه، افشین در جنگ با بابک برزند را مستحکم و به لشکرگاه خود تبدیل کرد؛ بدین صورت که در فاصله دو فرسنگی برزند به سوی بذ در سادراسب یک خندق و با فاصله دو فرسنگ از آن در زهرکش خندقی دیگر و سپس در دو فرسنگی زهرکش در دوالرود سومین خندق را حفر کرد تا از شبیخون سپاهیان بابک در امان باشد. از خندق سوم افشین تا البذ یک فرسنگ بیشتر فاصله نبود.

بابک سرانجام در 222 ق شکست خورد و اسیر شد و او را در دهم شوال همان سال به برزند نزد افشین بردند و وی چند ماه همانجا زندانی بود. این دهستان دارای آب و هوایی گرم بوده و آب این روستا عمدتا از چاه ها و چشمه ها از جمله چشمه برزندچای تأمین می گردد. کشاورزی و دامداری و همچنین فرش بافی از جمله مشاغل مردمان این روستا بوده و همچنین بیشتر محصولات کشاورزی در این روستا گندم و جو است. روستای برزند در تاریخ 30 بهمن 1386 با شماره ثبت 21057 بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.