جنگل حرا قشم

جنگل حرا قشم در تنگه خوران و بین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان قرار دارد. جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر از مناطق گرمسیری است که از جمله این پرندگان حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و...هستند. جنگل حرا در اطراف جزیره قشم و در نواری به عرض 50 تا 500 متر کشیده شده و محدوده ای برابر با 150 کیلومتر و مساحتی معادل 8236 هکتار را در بر گرفته است. اگر آب های نواحی باتلاقی و مساحت نقاط خالی منظور نشود، مساحت واقعی این جنگل در حدود 6012 هکتار است.

این جنگل های ماندابی بر روی خاک های لجنی ناشی از رسوب خاک های حاصل از فرسایش سواحل رشد یافته و دائما در معرض جزر و مد آب قرار دارند به طوری که در زمان جزر، درختان و بستر لجنی آنها از آب بیرون آمده و به صورت جزایری پراکنده نمایان می شوند و در مواقع مد، تمامی جنگل حرا به زیر آب رفته و ناپدید می شود. اصولا درخت حرا در نقاطی می روید که در مواقع مد دریا به زیر آب بروند. در نقاط مرتفع تر بستر دریا از این گونه درخت مشاهده نمی شود.

درختان حرا آب شور دریا را شیرین کرده و از آن تغذیه می کنند. این درختان یک دوره رویشی منظم دارند و معمولا در اواخر تیر و اواسط مرداد به گل می نشینند و میوه می دهند. گل آنها زرد روشن بوده و میوه آنها شیرین و گواراست. میوه این درختان بادامی شکل بوده و پس از مدتی بر روی پایه مادری شکفته شده و دانه آن جوانه می زند و سپس به داخل آب می افتد. جریان شدید امواج بذر گیاه را به نواحی کم تحرک تر دریا می برد.

بذر حرا پس از تثبیت بر روی لایه های خاک دریا، رشد و نمو می کند. در فاصله بین قشم و بندر خمیر جریان امواج بسیار اندک بوده و بدین جهت، اکثر بذرها در همین نواحی رشد می کنند. حرا فواید زیادی دارد از جمله شیره درون آوندهای آن بر بیماری خشکی که بیماری پوستی شایع در منطقه هرمزگان است، تاثیری قابل توجه دارد. همچنین، گیاه حرا گاه به عنوان علوفه برای خوراک چهارپایان استفاده می شود و چندین فایده دارویی و صنعتی هم دارد.

درخت حرا که ارتفاع آن گاهی به 4 متر می رسد و قطر تنه آن تا 30 سانتیمتر است، برگ های بیضوی شکل و کشیده با قاعده انتهایی بسیار باریک دارد. برگ حرا علاوه بر خاصیت خوش خوراکی برای دام، ارزش غذایی معادل یونجه و جو دارد. ریشه آنها زانویی، هوایی و اسفنجی و معمولا سطحی است. البته، ریشه های این درخت بالاتر از سطح زمین قرار می گیرند و در عمل تنفس شرکت می کنند. ریشه های درخت حرا به علت تراکم زیاد نمک در آب دریا و اشباع خاک از آب دریا، معمولا زیاد گسترده نمی شوند.

غیر از پرندگان آبزی و آبچر و مهاجر، خزندگان و ماهی ها و حتی برخی از بندپایان و دوکفه ای ها نیز در میان این جنگل ها مشاهده شده اند. لاکپشت های سبز، پوزه عقابی و مارهای دریایی سمی از جمله جانداران ویژه اکوسیستم جنگل های حرا (مانگرو) به شمار می روند. اگر علاقمندید که هر چه بیشتر درباره جاذبه های دیدنی قشم نظیر جنگل حرا بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به قشم زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.