روستای شمسی

روستای شمسی یکی از روستاهای دهستان رستاق از بخش مرکزی شهرستان صدوق در استان یزد است. این روستا در کیلومتر 35 جاده یزد میبد، 17 کیلومتری شمال غرب مرکز شهرستان اشکذر و 10 کیلومتری مرکز دهستان صدرآباد واقع شد. روستای تاریخی شمسی در طول جغرافیایی 54 درجه و 48 دقیقه شرقی، عرض جغرافیایی 35 درجه و 56 درجه دقیقه شمالی با ارتفاع 1150 متر از سطح دریا واقع شده است. از لحاظ موقعیت نسبی این روستا از شمال به روستای حجت آباد، از جنوب به روستای عزآباد، از شرق به جاده سنتو و از غرب به روستای ابراهیم آباد محدود می شود. از لحاظ توپوگرافی هم روستا در دشتی مسطح با شیبی ملایم از شمال غرب به جنوب شرق جای دارد.

در این روستا متوسط دما برابر با 2/18 درجه سانتیگراد و معدل رطوبت نسبی سالانه هوا 37 درصد هست. میانگین بارندگی سالانه در منطقه بسیار کم بوده و به سختی از 60 میلیمتر در سال تجاوز می کند. روستای شمسی در تمام دوره ها از نرخ رشد جمعیت مثبت برخوردار بوده است. براساس آخرین داده های سرشماری عمومی هم این روستا دارای 1393 نفر جمعیت بوده که به زبان فارسی رایج با لهجه ای خاص سخن می گویند. همچنین، تمامی اهالی پیرو دین مبین اسلام و شیعه دوازده امامی هستند.

تفاوت های قومی و فرهنگی بارزی بین ساکنین روستا وجود ندارد و تقریبا همه ساکنین با یکدیگر خویشاوند سببی یا نسبی هستند. انجام مناسک و مراسم مذهبی در روستا همانند تمام فضاهای کویری متمایز از اشکال مرسوم در سایر مناطق کشور است. از جمله مراسم ویژه مذهبی این روستا میتوان به عزاداری، نخل برداری، شبیه خوانی و تعزیه گردانی اشاره کرد. روستای شمسی از توانمندی بالای اقتصادی در سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات برخوردار است. علی رغم سنتی بودن شیوه زراعت، باغداری و دامداری در روستای شمسی رونق دارد و توسعه کشاورزی نسبت به سایر بخش ها محسوس تر است.

از عمده فرآورده های باغی این روستا میتوان به انار، پسته و انگور اشاره کرد که در این میان آنار بیشترین سهم تولید و سطح زیر کشت باغ ها را به خود اختصاص می دهند. از مهمترین فرآورده های زراعی روستا میتوان به گندم، جو، هندوانه، خربزه، یونجه، هویج و چغندر اشاره نمود. صنایع دستی رایج در روستا هم شامل قالی بافی، شعر بافی، خورجین بافی، چرخ ریسی و پالان دوزی است. هسته اولیه روستا در سمت غربی مقر کنونی شکل گرفت، محله های جعفرآباد و علی آباد در مرحله دوم توسعه تکوین یافته و محله صفی آباد در مرحله سوم توسعه بافت تشکیل شده است. مرحله چهارم توسعه روستا در حاشیه بافت دیده می شود که این گسترش در جهت های شمال و جنوب بافت موجود روستا بوده است.

سرانجام مرحله پنجم توسعه بافت روستا مربوط به دوران معاصر است که در چند دهه اخیر شکل گرفته و عمدتا به حاشیه جنوبی بافت روستا محدود می شود. روستای شمسی متشکل از سه محله که هر محله خود به تنهایی دارای سازماندهی مرکزی برای خدمات روستایی بوده، هست. الگوی بافت روستا هم الگوی برونگرا است.