مسجد جامع یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است. این مسجد که در کتابهای تاریخی از آن به عنوان جامع کبیری نیز نام برده شده، از ابتدای تاسیس مسجد جامع شهر تبریز بوده و بازار تبریز گرداگرد آن شکل گرفت. مسجد جامع تبریز مربوط به دوره سلجوقیان تا دوره قاجار بوده و در خیابان شهید مطهری واقع شد. این اثر در تار

مسجد جامع عتیق دماوند در شرق شهر دماوند، مشرف به شهر و در موقعیتی که مسجد جامع فعلی قرار گرفته، واقع شده بود. مسجد جامع فعلی بر روی مسجد قدیمی بنا شده و این مسجد در فهرست آثار ملی ایران با شماره 230 به ثبت رسید. شواهد و آثار باقیمانده نشانگر آن است که مسجد عتیق دماوند به دوره سلجوقیان باز می گردد ام

«مسجد جامع قشم» یکی از بزرگ ترین وقدیمی ترین مساجد شهر قشم هستش که گفته می شه از آثار (صوغیه، همسر حاکم وقت) بوده و در سال 1202 هجری قمری ساخته شده . طرح شبستان مسجد مستطیلی شکله و در وسطش، در دو ردیف، شانزده ستون تعبیه شده . داخل مسجد در جهت طولی از 7 دهانه و در جهت عرضی از 4 دهانه فرش انداز شکل گ

مسجد جامع ساوه از اولین مسجدهایی است که در ایران و در شهر ساوه ساخته شده و طی دوره های مختلف توسط هنرمندان ایرانی تزئین و مرمت شده است بطوریکه نوسازی های انجام شده موجب گشته که اثری از بنای اولیه مسجد در روزگار کنونی باقی نماند. این مسجد تماما از خشت و گل ساخته شده و در نوع خود بی نظیر هست. این مسجد

مسجد جامع سنندج یا دارالاحسان که توسط امان الله خان اردلان، حاکم کردستان در خیابان امام خمینی ساخته شد، کتیبه ها و کاشیکاری های زیبایی را به معرض نمایش گذاشته که بازدید از آنها خالی از لطف نیست. مسجد جامع سنندج که در 1227 بنا شده، در ابتدای ساخت علاوه بر کاربری مسجد، مدرسه هم محسوب میشد و شاگردان بس

مسجد جامع عتیق کهن ترین مسجد شیراز بوده و مسجد جمعه یا آدینه نیز نامیده می شود. بنای اولیه این مسجد در سال 281 هجری قمری و در زمان عمرو لیث صفاری ساخته شد. بعدها شاه اسحق اینجو در سال 752 هجری قمری ساختمانی را در میان مسجد بنا کرد که آن را خدایخانه یا دارالمصحف می نامند و مکان نگهداری قرآن مجید و مک

مسجد جامع نطنز یادآور تاریخ و معماری ارزشمند دوران اسلامی است. این مسجد که به مجموعه آرامگاهی شیخ عبدالصمد اصفهانی نیز معروفه. اینجا از قسمتهای مختلفی مثل مسجد، آرامگاه و خانقاه تشکیل شده. نمای بیرون مسجد بسیار چشم نوازه، کاشی کاریها و آجرکاریهای سردر، کتیبه، مناره و گنبد هشت ترک آن بی­نظیره. از تار

اولین و قدیمی ترین مسجدی که در دزفول ساخته شد، مسجد جامع دزفول هست که در مرکز شهرستان دزفول و در خیابان امام خمینی قرار دارد. ساخت این مسجد که به سبک معماری دوره ساسانی بوده، بین قرنهای سوم و چهارم هجری قمری صورت گرفت. این مسجد در سده 7 و 12 بازسازی شده و ایوان شرقی آن از بناهای دوران صفویه است که د

مسجد جامع شوشتر از بناهای تاریخی و اسلامی استان خوزستان بوده که مربوط به صدر اسلام هست و در زمان حکومت سیزدهمین خلیفه عباسی بنا شد. هر کاری که خلیفه عباسی انجام داده، به صورت کتیبه ای در این مسجد نصب کرده و همچنین بسیاری از دستورات حکومتی و احادیث زیادی در قالب کتیبه های خطی و سنگ نوشته بر دیوار حکا

ستون ها زمزمه هایی را که در گوشه هایشان نجوا میشود به ستون مقابل پژواک میکنند. این ویژگی صوتی فقط یکی از شگفتی های معماری این مسجد کهن است. این مسجد پیش از سلجوقیان (416-573 هجری خورشیدی ) در دامغان بنا شد.

مسجد جامع اصفهان نمونه کامل مسجد چهار ایوانی دوره سلجوقی و یکی از زیباترین بناهایی است که مجموعه کاملی از تزئینات اسلامی ایران را دارا هست. این مسجد در عهد سلجوقی و به دستور ملکشاه سلجوقی در محل مسجد قدیمی ساخته شد. در دوره های بعد بارها تغییراتی را در آن داده اند و مسجد توسعه یافت. از مسجد قدیمی اث

مسجد جامع همدان به سبک مساجد دوره فتحعلی شاه قاجار در تهران، قزوین و چند شهر دیگر ساخته شده و امکان دارد شروع ساخت این بنا در زمان فتحعلی شاه یا آغاز سلطنت محمد شاه قاجار بوده باشد. مسجد بنای قدیمی تری داشته و بعدها تعدادی از شبستان های آن تجدید بنا شده است. شبستان شمالی و مناره های ایوان شمالی و هم

این بنا در روستای گلابر و در 52 کیلومتری جنوب زنجان واقع شد. در این روستا آثاری از قلعه زیبایی در بالای کوه مشرف بر روستا دیده شده و در دامنه غربی این ارتفاعات، تل تاریخی مسجد جامع قلابر واقع شده است. این مجموعه از یک مسجد و یک خانقاه که احتمالا بقعه هم می تواند باشد، تشکیل شد. نقشه مسجد مربع نسبتا

مسجد جامع کاشان مربوط به دوره سلجوقیان است و در خیابان بابا افضل، محله میدان کهنه واقع شد. این اثر در تاریخ 30 خرداد 1315 با شماره 252 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در لایه برداری های اخیر از گچبری های محراب دوره سلجوقی، آثار و تزئیناتی متعلق به دوره آل بویه کشف و شناسایی شد. در ش

مسجد جامع اهل سنت بندرعباس یا مسجد جامع دلگشا یکی از مساجد قدیمی شهر بندرعباس است. این مسجد که در بلوار طالقانی قرار دارد، دارای دو طبقه، یک مناره، صحن و 12 ستون بوده که از طرح قدیمی این مسجد باقی مانده است. این بنا با شماره 1599 به ثبت آثار ملی ایران رسید. در این مسجد هر هفته مراسم نماز جمعه اهل سن

مسجد جامع گرگان از بناهای تاریخی شهر گرگان است. این مسجد در کنار بازار اصلی نعلبندان این شهر قرار دارد. این مسجد در عصر سلجوقیان ساخته شده و دارای مناره های کروی است که روی آنها کتیبه ای به خط کوفی قرار دارد. مسجد جامع گرگان با مناره ای گرد و آجری، منبر منبت کاری شده دوره تیموری و دو لنگه درب چوبی ب

مسجد جامع فرخ شهر مربوط به اواخر دوره صفویه ست و در شهرکرد، مرکز شهر واقع شده و این اثر در تاریخ 22 فروردین 1356 با شمارهٔ ثبت 1363 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده.

مسجد جامع اردبیل مربوط به دوران سلجوقیان است، در کنار آتشکده ای قرار گرفته و ساختمان قبلی مسجد مربوط به آتشکده بوده است. مسجد شامل حیاط، ایوان و طاق باشکوهی بوده که در حمله مغول ها تخریب شد و فعلا قسمتی از مسجد سالم است. این مسجد بازمانده مسجد عظیم، گسترده و کم نظیری است که در دوره های مختلف اسلامی

مسجد جامع آمل مربوط به دوره صفوی است و در آمل، راسته بازار، مسجد جامع آمل واقع شد. این اثر در تاریخ 9 بهمن 1386 با شماره 20666 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. از مساجد جامع قدیمی ایرانی است که طبق منابع ذکر شده، در سال 1106 به دستور شاه سلطان حسین صفوی ساخته شد و بعد از گذر از زلزله و آت

مسجد جامع زنجان در قلب بافت تاریخی شهر زنجان قرار گرفته است. این مسجد از ضلع غربی با بازار قیصریه، از ضلع شرقی با معبر موصوف به کوچه مسجد سید و از ضلع شمالی با خیابان امام و سبزه میدان در ارتباط است. مجموعه مسجد و مدرسه سید توسط عبدالله میرزا دارا، پسر یازدهم فتحعلی شاه قاجار در هنگام حکمرانی بر زنج

مسجد جامع هندوالان مربوط به دوره تیموریان است و در استان خراسان جنوبی، شهرستان درمیان، روستای هندوالان واقع شد. این اثر در تاریخ 11 مرداد 1376 با شماره 1893 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مسجد باشکوه ترین بنای تاریخی مذهبی شهرستان در میان هست. مهمترین عناصر معماری آن هم سردر ور

مسجد جامع جهرم ساخته شده در دوره سلجوقیان از مساجد تاریخی این شهرستان بوده و در محله قدیمی سنان واقع شده است. این مسجد دارای دو طبقه بوده و از سنگ طبیعی کوهستان و گچ بنا شده است. بر سردر شمالی مسجد تعدادی کتیبه نصب شده و در طرفین ورودی هم پنج کتیبه را می بینید که یکی از آنها گویای تعمیرات مسجد در دو

یکی دیگر از جاذبه های گردشگری خرم آباد، بنایی است تاریخی و مذهبی متعلق به اواخر قرن 10 هجری قمری که به مسجد جامع این شهر شهرت یافت. این میراث ایرانی در سال 970 هجری قمری و به فرمان شاه پرور سلطان، دختر اغوربیک که از اتابکان لرستان بود، احداث شد. بازسازی ها و مرمت های متعددی در ادوار مختلف روی این بن

مسجد جامع خوزان مسجدی است چهار ایوانی در محلی به همین نام در شهرستان خمینی شهر است که دارای پیشینه ای هفتصدساله می باشد. این مسجد کهن که هنوز هم ارزش های معماری و زیبایی های در و دیوارو فضای معنوی خود را حفظ کرده، به سبک مساجد چهار ایوانی ساخته شده. بر روی این اثر معماری پربها در دوران صفوی، تغییرات

مسجد جامع سمنان بنایی بسیار کهن و باارزش در سمنان است. در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی در این مسجد بوجود آمد اما هم اکنون در آن آثار دوران سلجوقی و تیموری دیده می شود. عقیده بر این است که این مسجد در قرن نخست هجری بر روی خرابه های آتشکده بنا شد. مسجد جامع سمنان در طول تاریخ از لحاظ مذهبی، فرهنگی

مسجد جامع مرند مسجدی در مرکز شهر مرند است که مطابق کتیبه محراب مسجد، در سال 731 هجری قمری و در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان ساخته شد. محراب در قسمت جنوبی مسجد واقع شده و مزین به آیات قرآنی به خط کوفی و گچ بری است. امروزه کف مسجد به اندازه سه پله از سطح کوچه مجاور پایین تر بوده و دالانی به طول 12 متر

مسجد جامع هفتشویه مربوط به سده 7 ه‍.ق است و در شهرستان اصفهان، روستای هفت شویه واقع شد. این اثر در تاریخ 15 اسفند 1341 با شماره 430 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنا متعلق به دوره سلجوقی بوده و بخش عمده آن ویران شده است. گنبد مسجد هفتشویه فروریخته و دیوارهایش آسیب بسیاری دیده است.

مسجد جامع میمند مربوط به دوران قاجاره و جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده. این مسجد،3 شبستان ستون دار داره. یه کتابخونه داره که بیشتر از 5000 جلد کتاب توشه. هیئت مذهبی فاطمیون داره که تو ایام مختلف مراسم جشن و عزاداری توش برگزار می کنن. در سال 1392 اولین خانه داوطلبان هلال احمر شهر میمند در این مسجد

این مسجد از مهمترین مساجد شهر اسکو هستش که رو به روی چنار 1200 ساله اسکو قرار گرفته.