بازی قمچان یا به گویش کردی هه ملوقوانی، یکی از بازی های مهیج در مناطق کردنشین ایران خصوصا کرمانشاه هست که در سال های گذشته، سبب جذب گردشگران داخلی و خارجی بسیاری شده است. شرکت کنندگان این بازی را دختران جوان تشکیل می دهند و حس رقابت را در بین زنان قوم کرد برانگیخته خواهد کرد.
اساس این بازی سنتی که در هشت مرحله برگزار می شود، بر سنگ گذاشته شده و به مانند سایر مسابقات، ابتدا برای تعیین آغاز کننده بازی، فردی بی طرف سنگ ها را در مشت خود می گیرد و شرکت کنندگان با کوبیدن بر پشت دست آن فرد و اعلام اینکه زوج هست یا فرد، بازی را شروع می کنند. مراحل بازی قمچان به صورت زیر هست:
مرحله اول: باریکنان پنج سنگ را روی زمین قرار می دهند. سپس هر کدام را که بر می دارند، دیگری را هم زمان بالا می اندازند و در فاصله پایین آمدن آن بعدی را بلند می کنند. تا ردیف پنج تایی به پایان برسد. هر فردی که در این مرحله خطا کند، از دور مسابقه حذف می شود.
مرحله دوم: در این مرحله دو به دو سنگ ها را رو به روی هم قرار می دهند که تعدا کل 10 عدد هست. سپس یکی را برداشته و دو سنگ بعدی را به هوا می اندازند. این کار آنقدر تکرار می شود تا سنگ ها تمام شوند. لازم هست بدانید که برندگان هر مرحله به دور بعد می رسند.
مرحله سوم: هر مرحله سخت تر از مرحله قبل است. 4 سنگ را روی زمین قرار می دهند. یکی را بر می دارند و سپس سه سنگ را بالا می اندازند.
مرحله چهارم: در این مرحله 4 سنگ را هم زمان بالا می فرستند.
مرحله پنجم: در این مرحله یک سنگ را بر می دارند و بالا می اندازند. سنگ را می گیرند و سنگ بعدی را بالا می اندازند و هم زمان با پائین آمدن آن، سنگ قبلی که گرفته بودند را جانشین سنگی که جدید برداشته اند، می کنند.
مرحله ششم: در این بخش یکی از افراد با دست چپش پل می سازد، به این صورت که انگشتان شست و میانی به صورتی که انگشت اشاره روی آن ها سوار شده باشد، قرار می گیرند. بعد از ساخت پل، بازیکن حریف به مانند قبل یک سنگ را برداشته و یکی را بالا می فرستد، ولی فرق این مرحله با قبل این است که در فاصله پائین آمدن هر سنگ، بعدی را با حداکثر سه ضربه به انگشت میانی از زیر پل رد می کند و اگر موفق نشود، بازنده هست.
مرحله هفتم: در این مرحله یکی از بازیکنان با دست خود دیواری می سازد و بازیکن مقابل به مانند قبل، یک سنگ را بر می دارد و یکی را بالا می فرستد. در زمان پائین آمدن سنگ، دیگری را هم زمان برداشته و به آن سوی دیوار پرتاب می کند که اگر موفق نشود، بازنده هست.
مرحله آخر: این مرحله برای تعیین مجازات بازنده هست. سنگ ها را به ترتیب مشت، سیلی، نوازش، پیچش و برداشتن عسل از کندو پشت دست بازنده می چینند. یکی را برداشته و یکی را بالا می فرستد. اگر موفق شود که تمام سنگ ها را بگیرد، مجازاتی در کار نیست و گرنه مطابق با سنگی که بیفتد، مجازات صورت می گیرد.
این بازی یکی از هیجان انگیزترین بازی های محلی کرمانشاه بوده که علاوه بر کرمانشاه، در کردستان و شهرهای ترک زبان نیز اجرا می شود و شادی آور هست.