گفته های رئیس موزه ملی در نشست سنجه که در محل پردیس موزه ای دفینه برگزار شد

خبرگزاری مهر/ این خبر پیرامون گفته های رئیس موزه ملی در نشست سنجه که در محل پردیس موزه ای دفینه برگزار شد، برای شما نوشته شده است.

جبرئیل نوکنده، رئیس موزه ملی ایران در نشست سنجه که در محل پردیس موزه ای دفینه برگزار شد، درباره موزه های دولتی صحبت کرد و گفت: اگر از منظر نهاد مدیریتی صحبت کنیم یکی از نهادهایی که موزه ها را مدیریت می کند نهادهای دولتی هستند و این موزه ها توسط دولتها حمایت و سیاستگذاری می شوند. بیشتر موزه های ملی جهان دولتی هستند.

رئیس موزه ملی گفت: موزه های دولتی در جهان تقریباً مدیریت را به مردم واگذار می کنند 150 سال است که دولتها کم کم مسئولیت را به قسمت دیگری برای سیاست گذاری واگذار کردند. در واقع تجربه هیأت امنایی در موزه های بزرگ و حتی کوچک موفق بوده است چون از خرد جمعی استفاده می کنند. این اتفاق باید در موزه های دولتی ایران هم بیفتد.

وی گفت: ما باید مدیریت ها را به مردم واگذار کنیم، چون مخاطب اصلی موزه ها مردم هستند پس می توانند در مدیریت آن هم نقش داشته باشند. اگر در برنامه ریزی و سیاست گذاری و اهداف مردم هم حضور داشته باشند، موزه ها در مأموریت هایشان موفق تر عمل می کنند.

وی تصریح کرد: بیش از 260 موزه وابسته به وزارت میراث فرهنگی داریم به جز این موزه های دانشگاهی و غیره هم هستند وقتی وارد موزه ها می شویم و چیدمان را می بینیم خیلی خلاقیت وجود ندارد یا کم است، چون بودجه ندارد. در کشورمان حوزه فرهنگ در ردیف انتهایی دریافت بودجه است. ساختار هیأت امنایی داشته باشیم می توانیم از کمکهای مردم استفاده می کنیم و اگر معضلات را با دوستداران آن در میان بگذاریم خودشان حمایت می کنند این موضوعی است که امیدوارم اتفاق بیفتد و موزه ها به سمت هیأت امنایی شدن پیش بروند. در برنامه ششم هم این موضوع آمده است ولی انجام نشد.

رئیس موزه ملی گفت: البته موزه هایی داریم که هیأت امنایی هستند ولی موزه های میراث فرهنگی هیأت امنایی نشده اند. درحالی که هیأت امنایی گامی برای فربه کردن مدیریت نهاد فرهنگی از جمله موزه ها است.

نوکنده ادامه داد: آمار بازدید کنندگان موزه ها نشان می دهد که این آمار قابل توجه نیست حتی میتوان گفت که توجه از طرف دولت و سیاست گذاران وجود ندارد و مردم نسبت به موزه حساس نیستند. مردم شاید ندانند که موزه می تواند حال آنها را خوب کرده و نقش آفرینی کند. ما آموزش نداده ایم که موزه چقدر می تواند تأثیرگذار باشد، چرا ما به مردم آموزش نداده ایم که مثلاً می توانند در هنر جهان آثار بزرگترین و سرشناس ترین هنرمندان را بینید. موزه ها محل نمایش هنر است.

رئیس موزه ملی ایران گفت: در واقع نهاد عمومی و دولتی ما نمی داند که باید چطور آموزش دهد یا کار کند که موزه ها محل رفت و آمد مردم شود. در حالی که در موزه میتوان مسائل پیچیده را آموزش داد.

وی ادامه داد: موزه در نظام برنامه ریزی و سیاستگذاری ها وجود ندارد. آیا در شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره بحث شده یا قوانینی داریم که در مجلس بحث شود؟ این موضوع جدی گرفته نشده است در حالی که الان 860 موزه دولتی و غیر دولتی داریم. این عدد نسبت به جمعیت ایران خوب است. اما چرا درباره آن و کارکردش در مجامع مهم صحبت نمی شود؟

این باستان شناس گفت: موزه های ملی موزه های مادر، ویترین یک سرزمین هستند. با یکی دو روز بازدید از این موزه ها می توانید تاریخ آن سرزمین را جمع بندی کنید. موزه ملی وظیفه دارد که شما را با فرهنگهای جهان آشنا کند. آیا ساختار امکانات و زیرساخت موزه ملی ایران هم مثل همتایانش در جهان است؟ این موزه ها از نظر ساختار تشکیلاتی در کجای وزارتخانه ایستاده اند؟ در موزه های ملی جهان رئیس هیأت امنای موزه معمولاً رؤسای جمهور کشورها هستند و رئیس موزه مشاور وزیر فرهنگ می شود. عالی ترین مقام اجرای عضو شورای سیاست گذاری است. ما کجای کار هستیم؟

وی به فضای موزه ملی برای نمایش آثار اشاره کرد و گفت: ما 3 میلیون مواد فرهنگی و 3 هزار اثر در فضای نمایشگاهی داریم. برای این تعداد اثر، فضای نمایشگاهی، فقط 8 هزار متر است. در طرح توسعه موزه ملی باید 25 هکتار فضا داشته باشیم و بسازیم چون از نظر فضا با مشکل روبرو هستیم.

نوکنده گفت: خیلی جالب است که در ایران زندگی می کنید و موزه هخامنشی یا ساسانی نداریم. گالری هخامنشی موزه ملی ایران کمتر از 150 متر است. این موزه در زمانی که ساخته شده بود، خوب بوده است. زمانی که آندره گدار کار طراحی موزه را انجام داد بخش بزرگی از میدان مشق و موزه ملی را در طراحی خود دید. رضا شاه وقتی نقشه موزه تمام شد در میدان نگاهی کرد و گفت چه کسی گفته این همه زمین را برای موزه بسازید. بعداً فقط بخش کوچکی از میدان را برای موزه اختصاص دادند. آقای گدار می گوید من این را می سازم ولی این موزه در حد آثاری است که الان دارید. این موزه تا ده سال دیگر پر می شود بعدش چه کار می خواهید کنید؟ از آن زمان چقدر گذشته است؟

وی افزود: تمام غرب آسیا و مرکزی جز حوزه ایران بوده است. این موزه نه تنها وظیفه دارد در جغرافیای سیاسی امروز مادری کند بلکه باید به موزه های دیگر هم خوراک بدهد. کارکرد موزه های مادر همین است. در کشوری دیدم که موزه تیمور دارند اما آیا ما موزه شاه عباس داریم؟ در حالی که شخصیت های سیاسی و تاریخی زیادی داریم که در طول تاریخ نقش های مهمی ایفا کرده اند.