تنها راه تضمین حفظ میراث فرهنگی آموزش کودکان است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبر و گزارش های بدست آمده، تنها راه تضمین حفظ میراث فرهنگی آموزش کودکان است.

مراسم بزرگداشت «روز ملی کودک در ایران؛ کودک، میراث فرهنگی و هویت ملی» به همت پژوهشکده مردم شناسی با مشارکت موزه ملی ایران و گروه پژوهشی هنرهای سنتی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.

مصطفی ده پهلوان، رئیس پژوهشگاه با اشاره به دغدغه 20 ساله اش در ارتباط با پاسداشت و صیانت از میراث فرهنگی و اینکه به این دلیل رشته باستان شناسی را انتخاب کرده تصریح کرد: امروز شرایط خوبی را در میراث فرهنگی کشورمان تجربه نمی کنیم، متأسفانه میراث فرهنگی ایران با تخریب و نابودی روبروست.

وی با اشاره به تجربه اش در 12 سال مدیریت موزه های دانشگاه نظیر موزه مقدم و باغ موزه نگارستان گفت: در این مدت دریافتم که تنها راه تضمین حفظ و پاسداشت میراث فرهنگی کشور تربیت و آموزش کودکان و در واقع همان نسل آینده است. در این صورت با آموزش های مفید خیلی از موضوعات در این حوزه نهادینه خواهد شد.

ده پهلوان با ذکر این نکته که نمی توانیم کنار هر محوطه باستانی یک نگهبان بگذاریم، افزود: باید مردم اهمیت و ارزش میراث فرهنگی را بدرستی درک کنند و این امر باید از کودکی به افراد آموزش داده شود که متأسفانه این آموزش ها در رسانه ملی، آموزش و پرورش و میراث فرهنگی ما نقش جدی ندارند.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: تلاش های زیادی به صورت انفرادی و غیر سازمان یافته انجام شد تا بتوانیم میراث فرهنگی را به مدارس و کتاب ها وارد کنیم و معلمانی داشته باشیم که با حوزه کودک و میراث فرهنگی آشنا باشند، با همکارانمان در آموزش و پرورش نیز گفتگوهای زیادی داشتیم ولی آنها معتقدند که معلمان ما توان آموزش میراث فرهنگی به کودکان و بازدید هدفمند را ندارند.

وی با تشریح مفهوم بازدید هدفمند دانش آموزی، با یادی از توران میرهادی استاد برجسته ادبیات کودکان ایران و یکی از بنیان گذاران شورای کتاب کودک و همکاری های گسترده ای که در باغ موزه نگارستان به همراه 40 کارشناس کودک در این حوزه انجام گرفته، گفت: متأسفانه این اقدامات مانند خیلی از فعالیتهای دیگر که با رفت و آمد مدیران متوقف می شود تداوم نیافت.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه به مباحثی همچون راه اندازی مؤسسه خصوصی در حوزه کودک، نقش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در حوزه میراث فرهنگی، تألیف کتاب، تولید فیلم، کلیپ، انیمیشن و…ابراز امیدواری کرد پژوهشگاه با کمک فعالان حوزه کودک بتواند نقشش را در این حوزه ایفا کند و بستری فراهم شود تا در کشور مقوله کودک بیشتر مورد اهمیت قرار گیرد.

در ادامه قاسم زائری، رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در این نشست گفت: مسئله انسجام اجتماعی و فرهنگی در نسبت با یکدیگر قرار می گیرند و اینکه نظم برقرار بماند بسته به این است که یک توافق فرهنگی ارزشی در جامعه وجود داشته باشد و میراث فرهنگی یک تکنولوژی گفتمانی برای توسعه و انسجام فرهنگی محسوب می شود که باید به آن نگاه ویژه داشت، حال اینکه چه سهمی می تواند در برنامه ریزی و سیاست گذاری فرهنگی، باز تولید فرهنگی و حفظ انسجام فرهنگی داشته باشد بحثی است که باید به صورت تخصصی بررسی شود.

وی با بیان اینکه مهمترین راهها برای حفظ انسجام فرهنگی و اجتماعی، کودکان و در واقع نسل آینده هستند و این انتقال فرهنگی و بین نسلی باید از طریق آنها صورت گیرد، افزود: کودکان باید توسط مدرسه و در سطح بالاتر رسانه (صدا و سیما) آموزش ببینند. اما واقع امر این است که میزان اثرگذاری این نهادها بسیار کم شده و در واقع نهادهای بیرون از حوزه خانواده تعیین کننده زیست جهان کودکی هستند و مشخصاً جهان کودکان بیشتر تحت تأثیر پویانمایی، بازی و اسباب بازی است.

زائری با اشاره به اینکه ما در حوزه سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی در برخی حوزه ها کم کاری کرده ایم و در برخی اصلاً کاری نکردیم، تصریح کرد: حوزه کودک یکی از آنهاست که کاری در آن انجام نگرفته و می طلبد که مراکز پژوهشی با توجه و تأکید بیشتری در این حوزه کار کنند، زیرا که تولیدات پژوهشی تعیین کننده سیر برنامه ریزی و سیاست گذاری های فرهنگی است.

وی با اشاره به اینکه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات مدتی است که در حوزه کودک متمرکز شده ایم، برگزاری همایش زیست جهان کودکی، تأسیس مجله علمی پژوهشی و…را از جمله اقدامات این مرکز خواند و گفت: این مرکز بنا به وظیفه ذاتی اش که تولید داده در حوزه های مختلف اجتماعی است در این حوزه نیز تولید داده می کند.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات پیرامون اینکه تنها راه تضمین حفظ میراث فرهنگی آموزش کودکان است، افزود: این پژوهشگاه آمادگی دارد که سواد میراثی ایرانیان را سنجش کند و دریابد که آشنایی ایرانیان با میراث فرهنگی، شخصیت های تاریخی، ابنیه تاریخی، میراث ملموس و ناملموس و…تا چه اندازه است و نحوه اطلاع یابی آنها با این مقوله از چه طریقی صورت می گیرد تا براساس آن بتوان برنامه ریزی کرد و اقدامات مؤثری انجام داد.

علیرضا حسن زاده، رئیس پژوهشکده مردم شناسی نیز در ادامه این نشست کودکان را راویان حقیقت و طلایه داران صلح و دوستی خواند و گفت: یکی از وظایف مردم شناسان انعکاس صدای گروه های خاموش است و مطالعات مردم شناسی ما در پژوهشکده مردم شناسی این نکته را گوشزد می کند که باید در کشور به سیاست گذاری هایی بپردازیم که در برابر کودکانه شدن فقر بایستند.

وی در ادامه به مباحثی از قبیل مهاجرت، خشونت، کولبری، مدارس کپری، زباله گردی و…در حوزه کودک اشاره کرد و افزود: مطالبه جامعه پژوهشگاهی و دانشگاهی و مردم شناسان ایران حمایت از کودکان در جهت جلوگیری کودکانه شدن فقر در ایران است و یافته های پژوهشی ما نیز بر این امر دلالت دارد، کودکانه شدن فقر به میراثی شدن فقر منتهی خواهد شد.

حسن زاده به بحث میراث فرهنگی به مثابه یک میراث میان نسلی اشاره کرد و گفت: میراث فرهنگی اگر میان نسلی نباشد وجود نخواهد داشت بنابراین آن شکاف باید کاسته شود.

عضو هیأت علمی پژوهشکده مردم شناسی تصریح کرد: هویت کودک مبتنی بر تفاوت و نه… او یک نه… هستی شناختی و هویتی است، کودک در مرزی که تا بزرگسالی می رود سفری هویتی و معنوی می کند، حال این به درایت و کارشناسی جامعه باز می گردد که چه سیاست گذاری فرهنگی را پیش گیرد که طغیان های نمادین این دوره به شکل آرام تر ظاهر شود.

در ادامه این مراسم، با حضور مصطفی ده پهلوان رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و قاسم زائری رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات از نویسندگان، محققان، هنرمندان و فعالان در حوزه کودک و نوجوان از جمله مرجان فولادوند (نویسنده رمان نوجوان)، عباس جهانگیریان (نویسنده رمان نوجوان)، علیرضا کرمانی، علی گلشن، مژده مصحفی توانا، زهرا علیزاده، فروغ مجلسی نیا، الهام نیک روش، درناز خادم حسینی، افسانه احسانی (حوزه عروسک های بومی)، مهدی طالعی نیا (مبدع پرده درویشی کودکانه، نقاشی قهوه خانه ای)، سعید سالکی (آموزش سفال به کودکان) و فریناز زیبانیا (آموزش قلم زنی به کودکان) با اهدای لوح سپاس تقدیر شد.