نگاهی به سرانجام وضعیت کوشک عزت آباد ابرکوه

ایسنا/ این خبر پیرامون نگاهی به سرانجام وضعیت کوشک عزت آباد ابرکوه برای شما نوشته شده است.

ماجرای تعرض به کوشک قاجاری وارد فاز جدیدی شده است؛ دوستداران میراث فرهنگی اراده متولیان در حفاظت از این میراث ملی را زیر سوال برده اند، اما معاون میراث فرهنگی یزد می گوید کوشک خط قرمز آنهاست و هیچ تعرض و تخریبی رخ نداده است. از سوی دیگر، رئیس اداره کل میراث فرهنگی ابرکوه میگوید از شهرداری به خاطر تعرضی که داشته، شکایت کرده و گفته اند که جدول ها باید با رأی دادگاه جمع شود و هر تخلفی که انجام شده باید با رأی دادگاه با آن برخورد شود.

خیابان کشی در حریم و عرصه «کوشک عزت آباد» ابرکوه چندی است که توجه رسانه ها و فعالان میراث فرهنگی را به خود جلب کرده است و با وجود اینکه میراث فرهنگی یزد پس از اعتراض ها و واکنش ها مانع ادامه فعالیت شهرداری در عرصه این اثر ملی شد، اما جمع نشدن جدول کشیده شده، ابهاماتی را درباره وضعیت کوشک، احتمال تعرض دوباره و موضع میراث فرهنگی استان یزد در حفاظت از این اثر ملی مطرح کرده است.

دوستداران میراث فرهنگی معتقدند متولی میراث فرهنگی یزد اراده جدی برای حفاظت از کوشک تاریخی عزت آباد ندارد؛ چرا که از سال 1398 زمانی که حریم این اثر ملی مصوب و ابلاغ شده، برخلاف تعهدی که درباره نصب سازه حفاظتی در اطراف کوشک داشته، هیچ سازه حفاظتی ایجاد نکرده و کوشک ابرکوه بارها از سوی شهرداری مورد تعرض واقع شده است.

خبرگزاری برای پیگیری از سرانجام وضعیت کوشک عزت آباد ابرکوه که بارها و به بهانه خیابان کشی مورد تعرض واقع شده است، با رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابرکوه و همچنین معاون میراث فرهنگی استان یزد که پس از آخرین تعرض ها بازدیدی از ابرکوه داشت، گفت و گوهایی انجام داد که حاکی از تناقض هایی در بخش هایی از اظهارات متولیان میراث فرهنگی در موضوع حفاظت از این میراث ملی و پیگیری تخلفات رخ داده است.

در حالی که جواد عادل، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابرکوه گفت که میراث فرهنگی از شهرداری شکایت کرده و جدول های باقیمانده در کوشک باید پس از رأی دادگاه جمع آوری شود.

معاون میراث فرهنگی استان یزد اظهار کرد که هیچ شکایتی از شهرداری نشده و با توافق جلو اقدامات شهرداری گرفته شده است و جدول های باقیمانده نیز خارج از عرصه و حریم کوشک هستند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابرکوه دلیل نصب نشدن حصار حفاظتی در کوشک عزت آباد را نداشتن اعتبار کافی دانست، اما معاون میراث فرهنگی یزد نصب این سازه حفاظتی را به اجازه مالک شخصی کوشک منوط دانست که با هیچ اقدامی در کوشک عزت آباد موافقت نمی کند.

جواد عادل، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابرکوه گفت: طرح جایگزینی برای خیابانی که قرار بود در عرصه کوشک ایجاد شود، در نظر گرفته شده است که کوشک عزت آباد را دور خواهد زد و دیگر در عرصه کوشک قرار ندارد. البته این طرح قدیمی است و در حال حاضر بازنگری شده و باید مورد تأیید کمیته فنی قرار گیرد.

او پیرامون نگاهی به سرانجام وضعیت کوشک عزت آباد ابرکوه افزود: کوشک عزت آباد در ملک یک شخص قرار گرفته که عملا تمام کارهای حفاظتی را متوقف و اعلام کرده برای محوطه هیچ اقدامی نمی کند تا زمانی که مشکل خودش حل شود. خرید و فروش هکتارها زمین به واسطه کوشک عزت آباد متوقف شده است و اگر مشکل مالک حل شود، اظهار کرد که حاضر است تا چندین میلیارد در این محوطه تاریخی هزینه کند.

عادل همچنین درباره جدول هایی که به منظور خیابان کشی هنوز در محدوده کوشک عزت آباد هستند، گفت: جمع آوری این جدول ها باید با رأی دادگاه انجام شود و هر تخلفی که انجام شده باید با رأی دادگاه با آن برخورد شود. ما خودمان نمی توانیم جدول ها را جمع کنیم و فقط می توانیم از لحاظ حقوقی کار را پیگیری کنیم و از شهرداری به دلیل این اقدامات شکایت کردیم.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ابرکوه درباره سازه حفاظتی کوشک نیز اظهار کرد: تا کنون اعتباری برای نصب این سازه نداشتیم. اگر اعتباری بابت این کار داشته باشیم، سازه را نصب خواهیم کرد.

او در ادامه به واکنش های شدید دوستداران میراث فرهنگی به وضعیت کوشک ابرکوه اشاره کرد، در حالی که به گفته او از دیگر آثار تاریخی این منطقه غافلگیر شده اند و گفت: این کوشک از نظر تاریخی بین آثار ابرکوه شاید در رتبه های آخر قرار داشته باشد. گنبد عالی با هزار سال قدمت، مناره های نظامی با قدمت بیش از 700 سال، قلعه ربات با هزار سال قدمت یا قلعه های مهم دیگر با قدمتی از دوران ساسانی و چندین مقبره از دوره سلجوقی به بعد در ابرکوه از جمله آثار تاریخی هستند که به دلیل نداشتن بودجه و اعتبار رو به نابودی هستند. نمی دانم چرا امروز همه رسانه ها و میراث دوستان روی «کوشک عزت آباد» متمرکز شده اند، البته که این اثر مهم است اما کاش مقدمه ای باشد برای توجه به مابقی آثار ابرکوه که در نوع خودشان بی نظیر هستند.

او اضافه کرد: «عزیز الدین نسفی» یک شخصیت بین المللی در حوزه عرفان است که کتابهای ویژه ای دارد و در عموم دانشگاه های دنیا این کتابها تدریس می شوند، مقبره این فیلسوف در ابرکوه است که محراب آن در دنیا کم نظیر است، اما امروز در حال از بین رفتن است. دوستانی که با عنوان دوستداران میراث فرهنگی در حال فعالیت هستند باید از کوشک عزت آباد برای آبادی تمام آثار تاریخی ابرکوه استفاده کنند. ما کوشک های دیگری هم داریم که زیباتر از عزت آباد هستند. ما دوستدار میراث 200 ساله هستیم یا دوستدار میراث هزار ساله؟ کوشک عزت آباد الان نماد تاریخی ابرکوه شده که واقعا به نظر من اینطور نیست.

عبدالمجید شاکری شمسی، معاون میراث فرهنگی استان یزد گفت: فعالیت در کوشک عزت آباد کاملا متوقف شده و قرار است مسیر جایگزینی را که خارج از محدوده عرصه اثر ملی باشد، توسط مشاور به ما ارائه دهند و اگر این طرح ارائه شود ما در شورای فنی آن را بررسی خواهیم کرد، اگر نه که اجازه فعالیت در این محدوده را نخواهیم داد و محکم پای آن ایستاده ایم.

او درباره جدول هایی که هنوز در محدوده کوشک عزت آباد هستند، بیان کرد: جدول های باقیمانده در عرصه کوشک عزت آباد نیست، کارگاه و سنگ های جدولی که در عرصه بودند، جمع آوری و پاکسازی شدند و حتی تخریبی هم گفته شده بود اصلا در عرصه کوشک اتفاق نیفتاده است. این ملک مالک خصوصی دارد و هرگونه فعالیت میراث فرهنگی در آن نیازمند رضایت مالک است. خود مالک نمی خواهد کوشک عزت آباد حفظ شود چون به دنبال سرمایه گذاری در زمین های اطراف آن است و خیابان کشی هم به درخواست خود مالک بوده تا زمین ها به هم متصل شوند؛ چرا که زمانی که تجاری سازی شوند، به نفع سرمایه گذار می شود.

شاکری ادامه داد: با این وجود میراث فرهنگی به مالک پیشنهاد داده که مسیر خیابان اصلاح شود و از تغییر کاربری مابقی زمین ها حمایت می کند، اما بنای کوشک عزت آباد را حفظ کند. سال گذشته با بودجه 100 میلیون تومان می خواستیم دیوار حصار این مجموعه را احیا کنیم، اما مالک اجازه نمی داد و با دستور قضایی این کار انجام شد و مجبور شدیم با فاصله حدود 30 سانتیمتر از حریمِ بنا این دیوار را بکشیم و به هر نحوی بود حصار را کشیدیم.

معاون میراث فرهنگی یزد درباره سازه حفاظتی که قرار بود برای کوشک عزت آباد نصب شود، گفت: در این مجموعه خلأ قانونی داریم و باید مالک به انجام کار ما رضایت دهد، اما هر چه نیاز داشته باشد برای آن اعتبار می گذاریم. امسال فقط حدود سه چهار میلیارد تومان اعتبار به ابرکوه اختصاص دادیم و واقعا اگر این مجموعه به اعتباری نیاز داشته باشد و مالک هم همکاری کند ما از هیچ چیز دریغ نمی کنیم.

شاکری با بیان اینکه میراث فرهنگی شکایتی از شهرداری نکرده است، افزود: پیگیری حقوقی انجام شد و اخطار دادیم که در صورت ادامه کار شکایت خواهیم کرد و به توافق رسیدیم کار متوقف شود و اگر غیر از اصلاح مسیر اقدامی انجام شود شکایت خواهیم کرد.

شاکری در واکنش به اینکه گفته می شود میراث فرهنگی اراده جدی در برابر حفاظت از کوشک عزت آباد و اقدامات شهرداری نداشته است، اظهار کرد: من به در خانه هر کسی که گله کرده می روم و می پرسم که میراث فرهنگی کجای کار کوتاهی کرده است؟ درباره کوشک عزت آباد عزم ما جدی بود؛ چراکه این بنا ثبتی است و وظیفه ما حفظ آن است. هم فرماندار، هم استاندار و هم میراث فرهنگی برای حفظ این اثر و دیگر بناهای تاریخی ابرکوه عزم جدی دارند و خط قرمز آنهاست.

او اضافه کرد: حالا اینکه دو تا سنگ جدول را که خارج از محدوده حریم و عرصه هم است تخریب نکردیم، دلیل نمی شود که کوتاهی کرده باشیم. در عرصه این اثر هنوز هیچ تعرض و تخریبی اتفاق نیفتاده و ادعاهایی که می شود فقط حرف است. ما براساس ضابطه و اصول خود عمل می کنیم؛ نه اینکه تحت تاثیر رسانه قرار بگیریم، البته که پاسخگوی تک تک بزرگواران هم هستیم. من هم اگر در حق میراث فرهنگی کشور کوتاهی انجام بدهم یک لحظه روی صندلی خود نمی نشینم.