آشنایی با چند کلیسای شرق آشوری در ارومیه که با نام حضرت مریم شناخته می شوند

ایسنا/ این خبر به جهت آشنایی با چند کلیسای شرق آشوری در ارومیه که با نام حضرت مریم شناخته می شوند، برای شما نوشته شد.

تراکم کلیساهای آشوری در ارومیه زیاد است و شمار کلیساهایی که نام مریم مقدس را گرفته اند، توجه را جلب می کند. در پرونده کلیساهای ایران نیز که در سال 2008 (1387) به عنوان نهمین اثر ایران در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت شد، یکی از سه کلیسای معرفی شده نیز مریم (زور زور) نام دارد.

کلیسای حضرت مریم در مرکز شهر ارومیه قرار دارد که شامل دو ساختمان قدیمی و جدید می شود. ساختمان قدیمی این کلیسا به قرن اول میلادی بر می گردد و ساختمان جدید بیش از پنج دهه قدمت دارد.

بنابر نظرات محققان و باستان شناسان، کلیسای مریم مقدس ابتدا به عنوان آتشکده استفاده میشد و دومین کلیسای قدیمی دنیا پس از کلیسای بیت لحم فلسطین بشمار می آید. معماری ساختمان این کلیسا مربوط به دوران ساسانیان است، معماری داخلی این ساختمان پارتی ساسانی است.

کلیسای ننه مریم دارای صحن نسبتاً بزرگی است. حیاط کلیسا به وسیله دو ورودی به خیابان قدس و کوچه ضلع غربی راه می یابد. بخش قدیمی و اکثر ساختمان های کلیسا در ضلع شمالی صحن واقع شده اند. «کلیسای ننه مریم» بارها مرمت شده است. برخی تحقیقات و منابع غیرمستند نشان می دهد که اولین مرمت در سال 642 میلادی صورت گرفته و در سال 1342 و 1343 شمسی نیز برجی جدید به کلیسا (ساختمان جدید) اضافه شده و خود کلیسا هم مرمت شده است.

این کلیسای بزرگ و قدیمی در سال 1377 در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.

یکی دیگر از کلیسای حضرت مریم در روستای گل پاشین است که در سال 1905 میلادی ساخته شده است.

همچنین در منطقه چهار بخش ارومیه، کلیسایی با نامی مشابه (مریم مقدس) بین سالهای 1873 و 1905 میلادی ساخته شده است.

کلیسای دیگری هم با نام حضرت مریم در روستای انهر در سال 1886 میلادی ساخته شده است.

روستای چکمی هم میزبان یکی دیگر از کلیساهای آشوری با نام حضرت مریم است که بین سالهای 187 تا 1905 میلادی و به سبک روسی ساخته شده است.

روستای نازلو هم یکی دیگر از روستاهای حاشیه ارومیه است که کلیسای دیگری با نام حضرت مریم در آن قرار گرفته است.

کلیسای دیگری هم معروف به «حضرت مریم قریب» واقع در کوه سیر در روستای جانوسلو در ارومیه وجود دارد که جز کوچکترین کلیساهای ایران بشمار می آید. گفته می شود این کلیسا از اواخر دوره ساسانی به یادگار مانده است. کلیسای کوچک حضرت مریم روستای جانوسلوی بسیار ساده است و تنها یک صلیب بزرگ بر فراز بام کوچک آن بچشم میخورد. در کنار این کلیسای سنگی و کوچک که تنها شامل یک اتاق است یک کلبه کوچک فلزی قرار گرفته که محلی برای روشن کردن شمع زائران است.

در برخی از این کلیساها آیین هایی چون عشای ربانی، جشن میلاد مسیح، مراسم ازدواج و مرگ برگزار می شود و آشوری ها برای انجام این آیین ها در این کلیساها گردهم می آیند. شمال شرق ایران و ارومیه جایگاه ویژه ای از لحاظ تراکم کلیساهای آشوری دارد و حتی دو کلیسای جهانی «زور زور» و «قره کلیسا» در خود جای داده است، اما برخی از این کلیساها به حال خود رها شده اند و با وجود قدمت تاریخی که دارند هنوز جایی در فهرست آثار ملی ندارند. همچنین اطلاعات تاریخی دقیق و درستی از برخی از آنها وجود ندارد.

منبع گزارش و عکسها: «کتاب مراسم های آیینی و کلیساهای شق آشوری ارومیه» نوشته مارنرسای بنیامین