درباره شهر عقدا

عقدا اگرچه وسعتی ندارد اما از زیباترین شهرهای خشتی ایران است. آثار تاریخی زیادی در بافت قدیمی چشم نوازی می کنند که تماشای آن ها خالی از لطف نیست. کاروانسرای حاج ابوالقاسم دشتی که با بنای آجری و خوش طرح به سبک کاروانسراهای شاه عباسی در وسط آبادی قرار گرفته است. نام سازنده این بنا یعنی حاج ابوالقاسم دشتی از بازرگانان مشهور دوره صفویه در کتابچه موقوفات یزد آمده است و بر یک لوح سنگی به خط نستعلیق در ورودی کاروانسرا نام وی حک شده است، بر سنگ ساختمان این بنا تاریخ 1269 دیده می شود. غاراشکفت یزدان که از لحاظ زمین شناسی و تاریخی بسیار جالب می باشد. این غار جایگاهی برای ستایش میترا یا آناهیتا از ستون های آهکی غار تراشیده شده است که بعدها شکسته شده است. این غار به علت اینکه سالیان دراز محل نگهداری آتش مقدس و رحرام منتقل شده از معبد آناهیتا کنگاور بوده. از نظر پارسیان هند و زرتشتیان بسیار مقدس می باشد که همه ساله تعداد زیادی از آن ها به این محل آمده و شبی را در غار به سر می برند و مراسم خاصی را اجرا می کنند. در نزدیکی این غار چاه آبی در دل سنگ بنام شهر و کنده شده و آب بسیار گوارایی دارد. از دیگر آثار باستانی مهم عقدا می توان حمام نو (1055 هجری)، حصار خواجه نصیر، قلعه بزرگ هزار خشتی سام، مسجد هلاکو با سنگ بنایی به تاریخ 1123، مسجدجامع به سبک معماری قرن هشتم و مسجد شمس (1090 هجری) می باشد.