تجارت خانه روس بابل در وضعیت ناپایداری قرار گرفته است

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، تجارت خانه روس بابل در وضعیت ناپایداری قرار گرفته است.

بندر مشهدسر یا بابل امروزی در دوره پهلوی اول یکی از باراندازهای شوروی محسوب میشد. در این بندر بود که نفت و سماور از شوروی و باکو وارد ایران میشد و کتان و پنبه و کدو قلیونی بابل به شوروی فرستاده میشد. بنای تجارت خانه روس که کاملا مشابه یکدیگر و در کنار هم قرار داشتند، با هدف راه اندازی فعالیت های تجاری ایران و شوروی ایجاد شد. هر چند این بنا در جنگ جهانی اول توسط نیروهای شوروی اشغال شد و تبدیل به محل استقرار فرماندهی شوروی گشت اما پس از جنگ این بنا در اختیار دولت ایران قرار گرفت.

«علیرضا صادقی امیری» فعال حوزه میراث فرهنگی و گردشگری و دبیر انجمن جوانان سپید پارس می گوید: بنای تاریخی تجارت خانه روس یا خانه تاریخی سلمان در فاصله کمتر از 50 متری پل محمد حسن خان بابل قرار گرفته است. با این وجود، هم پل محمد حسن خان که مربوط به دوره زنده است و در سال 1356 در فهرست آثار ملی ثبت شده و هم بنای تاریخی و ثبت ملی شده تجارت خانه روس در دهه های گذشته با تخریب های متعددی مواجه شده اند که با اعتراض انجمن های مردم نهاد و فعالان میراث فرهنگی از تخریب کامل نجات پیدا کرده اند.

او می گوید: تجارت خانه روس که در مسیر یک جاده قرار داشت قرار بود به طور کامل ویران شود تا مسیر گذر خودروها مستقیم و بدون پیچ اجرا میشد که این اقدام با اعتراض فعالان میراث فرهنگی و ایجاد یک پیچ اضطراری متوقف و در آن بازه زمانی حفظ شد ولی پس از آن این بنای تاریخی تخلیه و بدون کاربری و حفاظت رها شد.

به گفته صادقی امیری، تجارت خانه روس در دهه های 80 و 90 تحت عنوان «مجتمع خدمات حمایتی سلمان» تبدیل به نگهداری کودکان بهزیستی شد و پس از آن بهزیستی این بنا را به بخش خصوصی واگذار کرد و این بنای تاریخی تبدیل به مهدکودک و چند سال بعد به دفتر زیارتی و گردشگری تبدیل شد.

این فعال میراث فرهنگی می گوید: بنا دارای کاربری های مختلف بود تا اینکه بحث ایجاد پل در کنار پل محمد حسن خان مطرح شد زمزمه هایی هم شنیده شد مبنی بر اینکه ساختمان تجارت خانه به شهرداری برای تخریب واگذار شد هر چند که این بنا از تخریب کامل در امان ماند اما هم اکنون بدون هیچ کاربری و برنامه حفاظتی رها شده است.

آنطور که صادقی امیری می گوید: از یک سو، رهاسازی باعث شده پنچره های این بنا سرقت و تخریب شود و از سوی دیگر، بارش های فصلی و منطقه ای نیز در نبود برنامه های مرمتی ساختمان تجارت خانه روس با آسیب های جدی مواجه کرده است. این در حالی است که اداره کل میراث فرهنگی شهرستان بابل و استان مازندران واکنشی نسبت به این موضوع نداشته اند و تاکنون موضوع مرمت با بهسازی و مرمت این اثر ارزشمند پیشنهاد یا اجرا نشده است.

این در حالی است که مازندران منطقه ای نمناک و مرطوب است و آثار و بناهای تاریخی آن نیازمند پایش و مرمت مداوم است.

این فعال میراث فرهنگی با بیان اینکه با خرید املاک همجوار این بنا و عبور جاده از کنار آن هنوز هم میتوان این اثر ملی را نجات داد، ادامه داد: در نزدیکی خانه تاریخی سلمان آثار تاریخی زیادی وجود دارد که همه این بناها ثبت ملی و یکی از مهمترین و توانمند ترین مکان های گردشگری محسوب می شوند و شهرداری و اداره میراث فرهنگی می توانند با ایجاد طرحی کارشناسانه و در راستای توسعه پایدار این منطقه از شهرستان بابل را به قطب گردشگری شهرستان و یا منطقه بدل کنند، نه آنکه تنها راه توسعه را تخریب آثار تاریخی و افزودن حجم بتون و آهن و آسفالت و بلوار سنگی بدانند.

جلوگیری از این اقدام تخریبی نیازمند تعامل و همکاری میان شهرداری، میراث فرهنگی و سازمان های مردم نهاد دارد، انفعال دستگاه های اجرایی و ذی ربط سبب تخریب این اثر فاخر ملی خواهد شد.

او تاکید کرد: ضروری است که شهرداری ها، اوقاف و همه دستگاه های همسو و متولی و نظارتی، با انجمن ها و کنشگران این حوزه همراه شوند تا با حفظ شاخصه ها و آثار فرهنگی و تاریخی، گامی در راستای توسعه پایدار شهری و فرهنگی بردارند؛ چرا که گردشگری مهمترین و کم هزینه ترین درآمد و جریان اقتصادی در توسعه شهرهای تاریخی فرهنگی، گردشگری است و در صورت حفظ هویت آثار تاریخی و طبیعی شهرها در یک فرآیند میان و بلند مدت شاهد تاثیرات اقتصادی با ورود گردشگران داخلی و خارجی خواهیم بود و جامعه و توسعه شهری به گونه پایدار و با ضرب آهنگی منظم پیش خواهد رفت.