آشنایی با تفاوت های قطب شمال و قطب جنوب

نکته مهمی که در مورد قطب شمال و قطب جنوب وجود دارد، مربوط به موقعیت جغرافیایی آنهاست. در واقع، این دو قطب در دو سوی مخالف از کره زمین واقع شده و دارای ویژگی های قطبی متفاوتی هستند. با ما در مقاله قطب شمال کجاست و قطب جنوب کجاست همراه شوید تا شما را از تفاوت های قطب شمال و قطب جنوب آگاه کنیم.

حیات وحش متمایز

اولین تفاوت قطب شمال و قطب جنوب، مربوط به حیات وحش متمایز است. به عنوان مثال، بسیاری از افراد بر این باورند که محل زندگی پنگوئن ها و خرسهای قطبی مشترک و یکسان بوده که این باور در اثر تماشای تبلیغات رسانه ها و تلویزیون بوجود آمده است. باید بگوییم که چنین باوری درست نیست، چرا که پنگوئن ها فقط در قطب جنوب و نیمکره جنوبی از کره زمین زندگی می کنند و در آنجا از حمله انواع حیوانات درنده نیز در امان هستند. اما خرسهای قطبی در قطب شمال و نیمکره شمالی کره زمین ساکن بوده و جزو درنده ترین حیوانات به شمار می آیند.

بنابراین، تصور اینکه این دو حیوان در یک سکونتگاه مشترک باشند درست نیست، چرا که در این صورت برای خرسهای قطبی هیچ گونه نگرانی از نظر کمبود مواد غذایی وجود ندارد و از طرف دیگر، پنگوئن ها نیز در خطر انقراض و نابودی قرار می گیرند.

پوشش برف

تفاوت اساسی دیگر قطب جنوب با قطب شمال مرتبط به پوشش برف در این مناطق است. در قطب جنوب پوشش برفی بیشتری نسبت به قطب شمال مشاهده می شود بطوریکه چیزی حدود 90 درصد از یخ های روی زمین در قطب جنوب قرار گرفته اند. براساس مقاله قطب شمال کجاست و قطب جنوب کجاست، باید بدانید که این میزان چیزی حدود سه چهارم از ذخایر آب شیرین موجود در جهان را شامل می شود. با توجه به اینکه برخی از مناطق کره زمین خشک و بی آب هستند، عده ای برای برطرف کردن این مشکل تصمیم گرفتند که یخ قطب جنوب را به تکه هایی در ابعاد گوناگون تقسیم کرده و به مناطق خشک انتقال دهند.

گردبادهای قطبی

گردباد قطبی پدیده جالبی بوده که معمولاً در حوالی قطبهای جغرافیایی زمین رخ می دهد و قطب شمال و جنوب را در بر می گیرد. تشکیل گردباد قطبی در قسمتهای میانی و بالایی از لایه های تروپوسفر و استراتوسفر صورت گرفته و قدرت و شدت این گردباد در دو قطب کاملا با یکدیگر متفاوت است بطوریکه گردباد قطبی در قطب شمال ضعیف تر از گردباد قطبی در قطب جنوب بوده و مدت زمان کمتری طول میکشد. براساس مقاله قطب شمال کجاست و قطب جنوب کجاست، باید بدانید که علت این امر را میتوان به وجود مناطق خشک با وسعت زیاد در قسمتهای مرتفع نیمکره شمالی زمین مرتبط دانست.

براساس مقاله قطب شمال کجاست و قطب جنوب کجاست، باید بدانید که وجود نواحی مرتفع در این قسمت از زمین باعث شده که امواج جوی راسبی تشکیل شوند که این امواج جوی شدت گردباد قطبی را کاهش می دهند. اما، در قطب جنوب شرایط کاملا متفاوت است و عوامل بسیار کمی وجود دارند که بر روی شدت گردباد موثر هستند.

دگردیسی

قطب شمال که به آن منطقه آرکتیک نیز می گویند، در قسمت شمالی از کره زمین بوده و از یک چرخه ذوب طبیعی و منظم برخوردار است. براساس این چرخه، در فصل تابستان که هوا گرم هست، حدود 50 درصد از لایه های یخ آب می شوند و در فصل زمستان و با سرد شدن هوا دوباره یخ می زنند. در این چرخه طبیعی اندازه یخی که ذوب می شود و آبی که دوباره یخ می بندد، یکسان است. اما، قطب جنوب از چرخه ذوب منظمی برخوردار نیست بطوریکه لایه یخ در طول یک سال از نظر شکل و اندازه تغییری نمی کند. براساس مطالعات علمی صورت گرفته، در عصر حاضر یخ موجود در قطب جنوب به علت تاثیرات گرمایش جهانی در حال ذوب شدن است. اگر این فرآیند ادامه پیدا کند، می تواند تاثیرات جبران ناپذیری داشته باشد.

ممکن است در اینجا این سوال برای شما بوجود آمده باشد که اگر تمامی یخ های قطب جنوب ذوب شوند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ بنابر نظر کارشناسان، اگر چنین پدیده ای رخ دهد و به نوعی از ذوب شدن یخ ها جلوگیری نگردد، سطح آب اقیانوس ها و دریاها چیزی حدود 60 متر از آنچه که در حال حاضر است، بالاتر می رود. تفاوت دیگری که در مورد قطب شمال و جنوب می توانیم به آن اشاره کنیم، مربوط به روند و سرعت ذوب شدن یخ است. براساس مقاله قطب شمال کجاست و قطب جنوب کجاست، باید بدانید که در قطب جنوب به علت آنکه بستر منطقه حالت سنگی دارد، یخ دیرتر ذوب می شود. اما، در قطب شمال یخ منطقه در داخل آب فرو می ریزد و در اثر جریان آب اقیانوس ها فرآیند ذوب یخ سریع تر اتفاق می افتد.

میدان مغناطیسی و منابع معدنی

در بستر سنگی قطب جنوب مواد معدنی زیادی همچون آهن، پلاتین، نیکل، نقره و طلا وجود دارد. در صورتی که در قطب شمال شما نمی توانید چنین مواد معدنی را پیدا کنید. نکته مهم دیگری که در اینجا بد نیست به آن اشاره ای داشته باشیم، مربوط به قطبهای مغناطیسی زمین است. در واقع، یکی از قطبهای مغناطیسی زمین در نزدیکی شمال کره زمین و دیگری در نزدیکی جنوب کره زمین واقع شد. به عنوان مثال، وقتی صحبت از قطب شمال مغناطیسی به میان می آید، منظور همان قطب شمال جغرافیایی است.

اما در حقیقت ماجرا به شکل دیگری است بطوریکه قطب شمال میدان مغناطیسی زمین در قسمت نیمکره جنوبی قرار گرفته و قطب جنوب میدان مغناطیسی در قسمت نیمکره شمالی واقع شد. طبق قراردادی که وجود دارد، جنوب مغناطیسی را نزدیک به جنوب جغرافیایی کره زمین و شمال مغناطیسی را نیز نزدیک به شمال جغرافیایی زمین در نظر می گیرند. لازم به ذکر است بگوییم که جهت میدان مغناطیسی زمین ثابت نیست و همواره تغییر می کند. به همین علت، قطب های جغرافیایی و مغناطیسی بر روی یکدیگر انطباق ندارند.

به عبارت دیگر، قطبهای مغناطیسی جابجا می شوند اما قطبهای جغرافیایی ثابت هستند. براساس مقاله قطب شمال کجاست و قطب جنوب کجاست، باید بدانید که قطب جنوب مغناطیسی که در شمال میدان مغناطیسی قرار گرفته، در طول سال چیزی حدود 10 الی 15 کیلومتر در جهت غرب جابجا می شود و موقعیت مکانی آن در حال حاضر در درون قطب جنوب است. قطب شمال مغناطیسی که در جنوب میدان مغناطیسی قرار دارد هم در طول سال چیزی حدود 55 الی 60 کیلومتر به سمت نیمکره شرقی جابجا می شود و در حال حاضر به طور کامل در ناحیه قطب شمال قرار ندارد.

کم جمعیت ترین سرزمین های جهان

در قطب شمال شهرها و دهکده های زیادی وجود دارند که از جمله آنها می توانیم به شهر ترومسو در نروژ، سالخارد و مورمانسک در روسیه و شهر بارو در ایالت آلاسکا اشاره کنیم. شاید برایتان جالب باشد که بدانید چیزی نزدیک به 4 میلیون نفر در این منطقه زندگی می کنند. اما این موضوع در مورد قطب جنوب کاملا متفاوت است. در واقع، کمتر کسی به قطب جنوب سفر می کند، چرا که زندگی در آن به خاطر شرایط آب و هوایی خاصی که دارد، تقریبا غیر ممکن است. البته، یکسری از افراد برای کارهای تحقیقاتی به این منطقه سفر می کنند که در این مورد به خصوص نیز منطقه های علمی و تحقیقاتی ویژه ای در قطب جنوب دایر شد.

در حال حاضر، شما نمی توانید آثاری از انسانهای بومی را در قطب جنوب پیدا کنید. لازم به ذکر است بگوییم که این منطقه قوانینی دارد که براساس توافق نامه قطب جنوب تعیین شده و براساس آن، امکان بهره برداری از منابع این قلمرو برای اهداف علمی و صلح آمیز وجود دارد. در شمال شرقی کشور روسیه هم دره ای تحت عنوان اویمیاکن قرار گرفته که دمای آن گاهی از اوقات به قدری پایین می آید که قابل توصیف نیست.

قاره در برابر اقیانوس

قطب جنوب را میتوان یک قاره در نظر گرفت، چرا که در آن انواع زمینها همچون دره، کوهستان و دریاچه دیده می شود و از یک بستر سنگی برخوردار است. در قاره قطب جنوب یک کوه آتشفشانی و فعال نیز وجود دارد که بسیار مشهور است و آن را با نام اربوس می شناسند. اما قطب شمال اینگونه نیست و همچون یک اقیانوس یخ زده به نظر می رسد. البته، قطب شمال از لحاظ سیاسی و اجتماعی برای برخی از کشورها بسیار جذاب بوده و آنها در مورد قطب شمال ادعای مالکیت دارند. براساس مقاله قطب شمال کجاست و قطب جنوب کجاست، باید بدانید که از جمله این کشورها می توانیم به ایالات متحده، سوئد، ایسلند، فنلاند، روسیه، کانادا، نروژ و گرینلند اشاره نماییم. در مورد قطب جنوب هیچ کشوری تا به حال ادعای مالکیت نکرده و انسانهای بومی در آن ساکن نیستند.

وضعیت متفاوت طلای سیاه

براساس تحقیقاتی که توسط کارشناسان انجام شده، مشخص گردید که چیزی نزدیک به 50 درصد از منابع نفتی در جهان در زیر لایه یخی و در قسمت شمالی مدار قطبی وجود دارد. روسیه ادعا کرده که بخش گسترده ای از منطقه قطب شمال متعلق به این کشور است. هدف این کشور، استخراج منابع از خط الراس لومونوسوف هست. این ناحیه بسیار وسیع بوده و طول آن به چیزی حدود 1800 کیلومتر و حتی بیشتر از آن می رسد. لازم به ذکر است بگوییم که نفت خامی که در این ناحیه وجود دارد، چیزی حدود 10 میلیارد تن تخمین زده شده است.

کشور آمریکا نیز در قطب شمال برای خود مرزهایی را معین کرده و با فرستادن یک سری یخ شکن به این منطقه، قلمرو خود را در مجاورت آلاسکا نشانه گذاری نمود. دریای راس منطقه ای بوده که در آن منابع نفتی وسیعی وجود دارد اما با توجه به توافقنامه قطب جنوب، امکان استخراج و بهره برداری از نفت آن وجود ندارد.

سرد بودن هوا

تفاوت دیگر قطب شمال با قطب جنوب مربوط به دمای آنها است. در واقع، قطب شمال دمای بالاتری نسبت به قطب جنوب دارد و میتوان گفت که قطب جنوب سردتر است. دمای این ناحیه در طول یک سال به طور میانگین چیزی حدود منفی 49 درجه سلسیوس هست. در قطب شمال دمای هوا کمی بالاتر بوده و میانگین دما در این منطقه چیزی حدود منفی 34 درجه سلسیوس است که این میزان در واقع میانگین دمای زمستانی آن به شمار می آید.

میانگین دمای تابستانی قطب شمال چند درجه گرمتر از این مقدار است. قطب شمال در مقابل تغییرات محیطی و شرایط اقلیمی متفاوت بسیار آسیب پذیر بوده که علت آن را میتوان به تشکیل شدن این منطقه از یک لایه یخ مرتبط دانست. در کره زمین کمترین دمایی که تاکنون به ثبت رسیده، به یک ایستگاه تحقیقاتی تحت عنوان واستاک مربوط است. این ایستگاه نسبت به منطقه ژئومغناطیس قطب جنوب فاصله بسیار کمی دارد.

سوراخ لایه اوزون

تفاوت دیگری که دو قطب شمال و جنوب با یکدیگر دارند، مربوط به مساحت سوراخ لایه اوزون در این دو منطقه است. لایه اوزونی که در بالای قطب جنوب قرار دارد، دارای سوراخی بزرگ به مساحت 3 برابر مساحت کشور آمریکا است اما لایه اوزونی که در فراز قطب شمال دیده می شود، سوراخ نیست و فقط روز به روز از قطر و ضخامت آن کاسته می شود. البته، سوراخ لایه اوزون بدین صورت معنا نمی شود که واقعا یک شکاف بزرگ یا یک سوراخ فیزیکی در این لایه وجود دارد بلکه یک پدیده جوی را توصیف می نماید.

کار این لایه محافظت از زمین در مقابل تابش های خطرناک خورشید است. حال، اگر غلظت این ماده شیمیایی در برخی از قسمت ها کم شود یا به نوعی از بین برود، اصطلاحا گفته می شود که سوراخی در لایه اوزون بوجود آمده است. براساس مقاله تفاوت های قطب شمال و قطب جنوب باید بدانید که قطب شمال دمای بالاتری نسبت به قطب جنوب دارد و از این رو، غلظت اوزون در این ناحیه بیشتر است و کمتر دچار آسیب می شود. علت آن نیز تشکیل نشدن ابرهای استراتوسفری قطبی بوده که مسبب نابودی لایه اوزون هستند.

البته، در حال حاضر به ویژه در سالهای اخیر دمای لایه استراتوسفر در قطب شمال کاهش پیدا کرده و این موضوع باعث شده که غلظت اوزون در این ناحیه نیز کمتر شود. براساس مقاله تفاوت های قطب شمال و قطب جنوب باید بدانید که اگر این شرایط همچنان ادامه پیدا کند، می تواند اثرات زیان باری داشته باشد و کم کم لایه اوزون در قطب شمال نیز دچار سوراخ شود.