نشست نقش برجسته ساسانی استردادی از لندن در موزه ایران برگزار شد

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، نشست نقش برجسته ساسانی استردادی از لندن در موزه ایران برگزار شد.

مصطفی ده پهلوان در نشست «نقش برجسته ساسانی استردادی از لندن در موزه ایران» از اداره کل موزه ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی در استرداد این اثر هنری، موزه ملی ایران برای نمایش آن و پژوهشگرانی که زمان گذاشتند و همت کردند در این مدت تا با نگاهی حرفه ای بر این اثر، ما به درک درستی از ماهیت آن برسیم تشکر و قدردانی کرد.

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با ابراز خرسندی از اینکه در این اتفاق تعدادی پژوهشگر و استاد دانشگاه تلاش کردند هر یک با نگاه خودشان این اثر هنری را مورد بررسی قرار دهند، تصریح کرد: پس در دنیای پژوهش امکان دارد که همگان بر روی یک اثر، کار علمی انجام دهند و این طور نباشد که در موزه ها و فضاهای پژوهشی یک اثری را پنهان کنیم و خساست پژوهشی به خرج دهیم.

او برگزاری چنین نشست هایی که با حضور پژوهشگران برگزار می شود و در آن همکاران به بحث، بررسی و انتقاد کارهای یگدیگر می پردازند را بسیار خوب و سازنده عنوان کرد و افزود: تمامی موارد مطرح شده در این نشست ضبط، مستندنگاری و در قالب یک تولید محتوای علمی و درجه یک در فضای مجازی اطلاع رسانی می شود تا مردم خود قضاوت کرده و تفاوت بین کارهای خوب علمی و شایعاتی که پژوهشگر نماها منتشر می کنند را دریابند.

در ادامه این نشست مرتضی ادیب زاده (مدیر کل موزه ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی) فرآیند استرداد را امری حساس، پیچیده و زمان بر خواند و گفت: بسیاری از فعالیتهایی که در این حوزه صورت می گیرد در مراحل آغازین محرمانه است و ما از بیان جزئیات آن به دلایل حقوقی معذوریم در حالی که بسیاری پرونده در حال پیگیری است و سکوت ما دلیل بر انجام نشدن آنها نیست.

او با حساس خواندن پرونده استرداد نقش برجسته ساسانی افزود: در اقدام نخست پس از همکاری موزه بریتانیا برای بازگرداندن این اثر از ما درخواست شد که به مدت سه ماه اثر در این موزه برای نخستین بار به نمایش گذاشته شود که ما هم به شرط اعلام مالکیت ایران و برگردانده شدن نقش برجسته این مجوز را دادیم که البته بعد از انتشار فیلم و مصاحبه برخی گمان کردند که ما تازه از وجود این اثر مطلع شده ایم که این درست نبود.

ادیب زاده موضوع استرداد را جزو اولویتهای وزارتخانه خواند و ابراز امیدواری کرد که امسال بتوانیم بخش قابل توجهی از اموال تاریخی فرهنگی ایران که از کشور خارج شده را برگردانیم.

او در ادامه از پژوهشگران داخلی خواست پیش از رویت شیء و بررسی مستندات دست به پیش داوری نزنند، زیرا که این کار به مسیر پیگیری پرونده ها به ویژه در حوزه مالکیت و منشاء یابی آسیب می زند.

مدیر کل موزه ها و اموال منقول تاریخی فرهنگی تصریح کرد: اظهارنظرهای شتاب زده در مورد نقش برجسته ساسانی فضا را مشوش و نگرانی هایی را برای دوستداران میراث فرهنگی ایجاد کرد که ما قویا این موارد را رد می کنیم و در ادامه کارشناسی های انجام شده توسط پژوهشگران موزه بریتانیا با شناختی که از ظرفیت پژوهشکده حفاظت و مرمت و باستان شناسی داشتیم، پژوهش های مرتبط را با همکاری پژوهشگران این مراکز انجام دادیم.

ادیب زاده با بیان اینکه فرآیند استرداد ارتباط تنگاتنگی با حوزه قاچاق دارد و ما به راحتی نمی توانیم اموالی را که از کشور خارج شده اند را بازگردانیم، خاطرنشان کرد: برخی از آنها طبق عهدنامه های موجود در زمان خود و برخی بصورت قاچاق پیش از کنوانسیون 1970 خارج شده اند که متأسفانه این کنوانسیون عطف به ماسبق نمی شود، به این دلیل بازگرداندن بسیاری از آثار متعلق به ایران مشکل و نیازمند تلاش دیپلماتیک و همکاری های بین موزه ای است.

او با اشاره به اینکه پدیده قاچاق در ایران مانند سایر کشورهای دارای تمدن باستان امری اجتناب ناپذیر است و شاید سابقه آن در ایران به پیش از یک قرن برسد، گفت: مبارزه با قاچاق نیازمند خرد جمعی، همکاری بین دستگاهی و عزم راسخ است که وجود دارد و با امکانات کم ولی با جدیت توسط دستگاه های مرتبط پیگیری می شود.

جبرئیل نوکنده (رئیس کل موزه ملی ایران) در این نشست با اشاره به اینکه وضعیت اثر نقش برجسته ساسانی استردادی از لندن در اسفند 2016 از طریق موزه بریتانیا به موزه ملی ایران اعلام و این شیء از طریق همکاری بین موزه ای به ایران منتقل شد، گفت: برخی از دوستان با عینک دوره قاجار به موزه ها و برخی آثار می نگرند در حالی که امروزه موزه های بزرگ دنیا در راستای کنوانسیون های رسمی و بین المللی همکاری می کنند و نباید به این موضوع با بدبینی نگاه کنیم.

او با اشاره به اینکه باید بررسی مسائل فنی و اظهار نظرات را به کارشناسان بسپریم، تصریح کرد: در همین راستا این نشست برگزار شد تا بدور از شتاب زدگی و هیجانات زودگذر که در شأن موزه داری و باستان شناسی ایران نیست، به بحث علمی و فنی بپردازیم.

در ادامه مراسم افتتاحیه نشست «نقش برجسته ساسانی استردادی از لندن در موزه ایران» 3 پنل تخصصی برگزار شد که در آن سخنرانان به بررسی موضوعات «فن شناسی نقش برجسته ساسانی»، «نشانه شناسی نقش برجسته ساسانی» و «تحلیل تاریخی» پرداختند.

تحلیل آسیب های سطحی نقش برجسته ساسانی براساس مطالعات میکروسکوپی، سنگ شناسی سنگ نگاره منسوب به ساسانی، بررسی ژئوشیمی سنگ برجسته منسوب به ساسانی، مستندنگاری سه بعدی (فتوگرامتری) همراه با پردازش تصویر از نقش برجسته استردادی از لندن به موزه ملی ایران، پرونده استرداد نقش برجسته ساسانی، نویافته ساسانی و چند ملاحظه علمی، فنی و حقوقی و تحلیل معماری نقش برجسته نویافته ساسانی در پنل نخست بررسی شد.

ماهیت و کاربری نقش برجسته نویافته دوره ساسانی استردادی از انگلستان، ماهیت فردی و مکانی سنگ نگاره نویافته ساسانی در مقایسه با بلوک های سنگی یک کاخ ساسانی در استخر، شناسایی چهره نقش برجسته و شناسایی خاستگاه آن و نقش برجسته نویافته ساسانی: از واقعیت تا حقیقت موضوعاتی بود که در دومین پنل به بحث نهاده شد.

در سومین و آخرین پنل نیز ملاحظاتی درباره سبک شناسی قطعه نویافته از سنگ نگاره ناشناخته ساسانی، تحلیل سبک شناختی نقش برجسته نویافته در منظر باستان شناسی ساسانی فارس، دو یادداشت درباره سنگ نگاره برجسته ساسانی بازگشته از لندن، چرا این اثر نمی توانسته بخشی از یک نقش برجسته صخره ای باشد و شاهزاده ساسانی مورد بحث قرار گرفت.