تشریح مجموعه خدمات و اقدامات هلال احمر در سرزمین وحی

ایسنا/ براساس آخرین گزارشهای منتشر شده، تشریح مجموعه خدمات و اقدامات هلال احمر در سرزمین وحی صورت پذیرفت.

دکتر سید علی مرعشی، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر در آستانه پایان عملیات هلال احمر ایران در حج 1402 گفت: از آنجا که در دو سال کرونا حج برگزار نشده بود و همچنین در سال 1401 بنا به دستورالعمل عربستان سعودی، ظرفیت برای همه کشورهای اسلامی 40 درصد اعلام شد و محدودیت سنی بالای 60 سال نیز لحاظ شد، بنابراین تعداد زیادی از زائران و همچنین زائران بالای 60 سال سن از تشرف بازماندند.

وی پیرامون تشریح مجموعه خدمات و اقدامات هلال احمر در سرزمین وحی ادامه داد: اما امسال این محدودیت وجود نداشت و طبیعی بود که تعداد زائران با سن بالا و البته دارای بیماری های زمینه ای و مزمن نیز بیشتر بود که البته استطاعت جسمی همه زائرانی که در لیست اعزام قرار گرفتند، تایید شده بود. البته حدود 90 نفر نیز استطاعت جسمی آنها در طی ویزیت ها و غربالگری ها تایید نشد.

مرعشی افزود: از طرفی هم برنامه بعثه مقام معظم رهبری بر آن بود که با توجه به طولانی شدن مدت انتظار زائران برای تشرف به حج سعی شود که ظرفیتهایی از کارگزاران اجرایی برای زائران آزاد شود. بر همین اساس هم کاهش چشمگیر اعزام عوامل اجرایی به حج امسال نسبت به سال 98 را داشتیم؛ در نتیجه سهم مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر از این کاهش 105 نفر شد و به این ترتیب امسال نسبت به سال 98 حدود 105 نفر نیروی اجرایی کمتر بود.

مرعشی به برگزاری مناسک حج امسال در فصل گرما اشاره کرد و گفت: بنابراین کاهش کادر درمانی اعزامی، افزایش میانگین سنی زائران و گرمای هوا شرایط ویژه ای را فراهم کرده بود و تقریبا نیروهای ما به طور معمول کارشان در شیفت های 12 ساعته بود و تلاش بیشتری در جهت سلامت زائران در طول ایام حج صورت گرفت.

رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر با بیان اینکه امسال بیش از 2300 زائر بالای 80 سال در حج داشتیم، افزود: بنابراین طبیعی بود که شرایط سنی زائران و تغییرات آب و هوایی و شرایط گرمای هوا، میزان موارد گرمازدگی را افزایش دهد. برهمین اساس نیز ما برنامه و پروتکل خاصی را برای گرمازدگی در نظر گرفتیم؛ هرچند که برخی ممکن است این موارد را رعایت نکنند؛ چرا که زائر حدود 16 سال در نوبت تشرف مانده بود و تاریخ اسلام هم همه در مکه و مدینه است و همه مشتاق دیدن و بهره معنوی هستند؛ بنابراین این موضوع و همچنین اعمال در ایام تشریق بخصوص در منا و رمی جمرات نیز مستلزم طی مسافتهایی در طی روز و آفتاب است و همین موضوع هم شانس گرمازدگی را بیشتر میکرد.

مرعشی پیرامون تشریح مجموعه خدمات و اقدامات هلال احمر در سرزمین وحی گفت: اما با وجود این موارد امسال حج خوبی بود و خدماتی که داده شد مجموعا خدمات قابل قبولی بود؛ به طوری که در یکی از جلسات بعثه مقام معظم رهبری و در اواسط عملیات حج اعلام کردند که طبق نظرسنجی صورت گرفته، رضایتمندی از خدمات بهداشتی و درمانی 85 درصد بوده است که رقم قابل قبولی است؛ چرا که تقریبا بعد از سه سال حج کامل داشت برگزار میشد.

وی در پاسخ به سوال درباره تعداد نیروهای اعزامی مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر به سرزمین وحی جهت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی گفت: استعداد نیرویی ما مجموعا 420 نفر بود که در دو قسمت «بیمارستانی» و «پزشکان مجموعه و درمانگاهی» شکل گرفت. در مکه تقریبا در هر مکانی که زائران اسکان داشتند، بسته به تعداد زائران، پزشک حضور داشت. تقریبا به ازای هر 400 زائر یک پزشک داشتیم و پزشکان نیز در مطب های هشت ساعته، 16 ساعته و 24 ساعته فعالیت می کردند. در مکه 12 مکان هشت ساعته و مابقی همگی 16 ساعته و 24 ساعته بودند.

مرعشی همچنین گفت: در تخصص های بیمارستانی هم متخصص داخلی و زیرگروه های فوق تخصصی شامل فوق تخصص ریه، غدد، گوارش، متخصص قلب، اعصاب و روان، نورولوژی، رادیولوژیست، زنان و زایمان، طب اورژانس و دندانپزشک در بیمارستان هلال ایران در مکه حضور داشتند.

رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر همچنین درباره داروهای ارسالی به عربستان گفت: در زمینه دارو نیز براساس رصدی که از سالهای قبل داشتیم و امکان بیماری های موجود، گروه فارماکوپه تخصصی مرکز پزشکی حج و زیارت شامل داروسازان آشنا به حج و تعدادی از اعضای هیات علمی دانشگاه ها، مجموعا فارماکوپه دارویی شامل 400 قلم دارو را تهیه می کنند و میزان آن بسته به مصارف سالهای قبل با درصدی بیشتر با توجه به شرایط موجود انتخاب می شود.

وی افزود: عمده داروها از کشور خودمان خریداری و قبل از اعزام زائر، با هماهنگی سعودی ارسال می شود. داروها نیز با روش غیرمستقیم ارسال می شود، چرا که پرواز مستقیم به جده و مدینه نداریم و در نتیجه باید با ایرلاین دیگری قرارداد ببندیم و دارو حمل شود به دبی یا استانبول و از آنجا برای جده بارگیری شود. این پروسه برای امسال هم صورت گرفت و بر همین اساس هم هزینه نسبتا سنگینی برای ارسال دارو تحمیل می شود. اما علیرغم این موارد باز هم صرفه به خرید داروی داخل کشور است؛ چرا که هم پشتیبانی از تولید داخل صورت گرفته، هم پزشکان کشورمان با این داروها آشنا هستند و همچنین این داروها با سلیقه و ذائقه زائر نیز سازگار است.

البته هر سال بخشی از داروها نیز از عربستان خریداری می شود مثلا سرم یا بخشی از داروهای شربتی به دلیل وزن سنگین و قیمت و حمل و نقل بصرفه تر است که از همان جا خریداری شوند و این اقدام نیز صورت می گیرد.

مرعشی با بیان اینکه دوم مرداد عملیات حج مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر به پایان می رسد و اکنون تقریبا مکه خالی از زائر شده و مدینه همچنان ادامه دارد، درباره خدمات ارائه شده تا 30 تیر گفت: مجموع خدماتی که در حج امسال داده شد بیش از 680هزار خدمت بود که بیش از 500 هزار مورد آن ویزیت در مجموعه ها و بیمارستان ها بود. همچنین 32 هزار مورد از این ویزیت ها ویزیت تخصصی بوده و بیش از 3هزار خدمت رادیولوژی و سونوگرافی ارائه شده است؛ به طوری که بیش از 2100 رادیوگرافی و بیش از 800 مورد سونوگرافی انجام است. همچنین بیش از 2500 مورد بیمار بستری در بیمارستان هلال ایران در عربستان و 265 بستری در بیمارستان سعودی داشتیم.

رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر افزود: در این مدت 94 مورد عمل جراحی صورت گرفته که اکثر این اعمال، جراحی ارتوپدی بوده که ناشی از زمین خوردن و شکستگی های مختلف در اندام ها بوده است. بیشترین شکستگی نیز شکستگی گردن استخوان ران بوده که تحت عمل قرار گرفتند. بیش از 500 مورد دیالیز نیز برای 19 بیمار دیالیزی که در این سفر همراه ما بودند انجام شده و این بیماران به طور معمول به هفته ای دو تا سه مرتبه دیالیز نیاز داشتند. یک عمل جراحی قلب باز و سه مورد هم استنت گذاری عروق قلب در این مدت برای زائران و البته به صورت رایگان انجام شده است.

به گفته مرعشی، مسن ترین زائر حج امسال فردی 111 از کردستان و کوچکترین هم شیرخوار 9 ماهه از استان کرمان بوده است.

وی همچنین در پاسخ به سوال درباره بیشترین بار مراجعات زائران به پزشکان در حج امسال گفت: بیشترین مراجعات در درجه اول ناراحتی های تنفسی بوده است؛ چرا که آنجا زائران از همه کشورهای اسلامی حضور دارند و تجمع هم خیلی فشرده است و این موارد باعث می شود که عفونت های تنفسی که سرعت انتقال زیادی دارند سریع منتقل شوند. همین موضوع هم دلیل مراجعات زیاد می شود؛ چرا که زائر حدود 30 روز در آنجا حضور دارد و تمایل دارد که حداکثر استفاده را از زمان ببرد و در صورت بیمار شدن نیز خواهان تسریع در بهبودی است. این درحالیست که در این بیماری ها نیز عمده تجویزها مصرف مایعات گرم و استراحت است. زائری را داشتیم در این سفر 18 مرتبه برای ویزیت مراجعه کرده است.

مرعشی دومین علت مراجعه به پزشکان را گرمازدگی عنوان کرد و گفت: امسال تقریبا 4600 گرمازده در منا و عرفات داشتیم؛ این موارد از شدتهای کم تا شدید که منجر به نارسایی کلیه می شود، وجود داشته است. با توجه به گرمای هوا، هم دولت سعودی اقداماتی را برای ایام تشریق انجام داده بود و هم ما مثل هر سال و با توجه به تجربه تیم پزشکی در اربعین اقداماتی را انجام دادیم؛ به این ترتیب هم در منا و هم در عرفات تونل های هوای سرد را تعبیه کرده بودیم تا زائرانی که گرمازدگی شدید دارند از آن استفاده کنند. سرم سرد هم به مقدار کافی آماده وجود داشت تا به محض ورود زائر گرمازده، رگ گیری شده و با استفاده از این سرم ها درجه حرارت وی پایین آید. به دنبال همین اقدامات نیز امسال در منا و عرفات فوتی ناشی از گرمازدگی نداشتیم.

رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر افزود: هم در منا و هم در عرفات دو اورژانس کامل با تختهای زیاد فراهم کردیم. لازم به ذکر است که کل مجموعه پزشکی 420 نفره در ایام تشریق تقسیم می شوند؛ چرا که همزمان تعدادی زائر بیمار داریم که از مکه با اتوبوس آمبولانس، آمبولانس و تیم پزشکی به منا و عرفات منتقل و سپس به بیمارستان در مکه بازگردانده می شوند. در نتیجه همزمان باید یک تیم در بیمارستان مکه داشته باشیم. یک تیم هم در منا داریم؛ چرا که در حالی که همه زائران ما در عرفات هستند به دلیل اینکه اهل سنت در فقه شان هست که باید اول به منا مشرف شوند و بعد به عرفات بروند، در نتیجه روز هشتم هم در مکه بیمارستانمان فعال است هم در منا یک تیم پزشکی داریم هم در عرفات یک تیم کامل داریم.

البته سالهای گذشته عمده فعالیتمان در مجموعه بیمارستانی در عرفات و منا بود؛ اما امسال در قسمتهای مختلفی که زائران حضور داشتند؛ شامل هشت منطقه در عرفات و هشت منطقه در منا؛ هشت درمانگاه شبانه روزی نیز با تیم های پزشکی مستقر شدند تا دسترسی زائر آسان تر باشد و در این هوای گرم رفت و آمد به بیمارستان نداشته باشند. بر همین اساس هم خوشبختانه سرویس مناسب و خوبی داده شد.

مرعشی همچنین به اقدام جدید مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر در حج امسال برای استفاده از ظرفیت کادر درمان حاضر در کاروان ها گفت: با توجه به مشخص بودن شغل زائران در زمان ثبت نام اولیه در کاروان ها، قبل از اعزام کاروان ها با این افراد تماس گرفته شد که آیا حاضر هستند ضمن این که زائر هستند به تیم پزشکی هم کمک کنند، درصدی از این افراد نیز اعلام آمادگی کردند و به این ترتیب از خدمات آنها در همان مجموعه هایی که خودشان ساکن بودند استفاده شد و بعضا هم برخی از آنها حتی بیش از یک شیفت کاری ارائه خدمات داشتند.

وی همچنین اعلام کرد که دیگر زائر بدحال در عربستان نداریم؛ زائرانی که بدحال بوده و زیر دستگاه تنفس مصنوعی بودند طی پروازهای گذشته به کشور اعزام شدند. در حال حاضر نیز سه - چهار مورد بستری ناشی از شکستگی استخوان داریم که می توانند با شرایط عادی طی دو - سه روز آینده به کشور منتقل شوند و مشکل خاصی ندارند.

رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات هلال احمر ایران با کشورهای دیگر در ایام حج گفت: امسال برای اولین بار در ایام حج ما دعوتی از بعثه های طبی کشورهای اسلامی داشتیم و استقبال خوبی نیز صورت گرفت؛ به طوری که بیش از 30 نفر از کشورهای مختلف از جمله کشورهایی که بعثه های طبی فعال دارند مانند ترکیه، سنگال، عراق، اندونزی، پاکستان و...حضور یافتند و جلسه خوبی در جهت انتقال تجربیات برگزار شد و البته امکانات بیمارستان ما در مکه برایشان بسیار جالب بود. در آن جلسه عنوان شد که اگر نشستهایی را داخل ایران داشته باشیم و این تبادل اطلاعات صورت گیرد، می تواند بسیار کمک کننده باشد. بر همین اساس هم مقرر شد بعد از اربعین کنگره ای را در این زمینه داشته باشیم و از این کشورها دعوت شود.

وی همچنین درباره همکاری عربستان در حج امسال گفت: امسال همکاری ها بسیار خوب بود. عمده مشکلاتی که ما هر سال داشتیم یکی در مورد ترخیص دارو بود و دیگری گرفتن مجوزهای مراکز درمانی؛ این موارد امسال به نسبت سالهای گذشته بسیار تسهیل شده بود و همکاری نزدیکتر بود. نشستی را نیز دکتر کولیوند با رئیس جمعیت هلال احمر عربستان داشتند که جلسه بسیار مفید و سودمندی بود و روابط و ارائه خدمات را تسهیل کرد. همچنین نشستی هم با روسای بیمارستانهای سعودی و بازدیدی از بیمارستانهایشان داشتیم که مانند هر سال موثر بود.

رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر در بخش پایانی صحبت هایش گفت: به طور طبیعی آسیب شناسی هر عملیاتی به بهبود آن عملیات برای سال بعد کمک می کند؛ بنابراین این آسیب ناشی را در ایام حج انجام دادیم و به بعثه مقام معظم رهبری، سازمان حج و زیارت و همچنین ریاست محترم هلال احمر ارائه دادیم و امیدواریم با رفع برخی چالش ها، خدمات سال آینده بهتر انجام شود.

وی گفت: بنابراین اگر حج عمره نیز راه بیفتد که امیدواریم امسال این کار انجام شود، خدمات بهتر و راحت تر می تواند انجام شود؛ چرا که قسمتی از زیرساختهای ما در زمان عمره باید آماده و در موسم حج از آن استفاده شود.