تشریح جزئیاتی درباره وام مرمت بناهای تاریخی

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، تشریح جزئیاتی درباره وام مرمت بناهای تاریخی صورت پذیرفت.

به دنبال مصوبه شورای پول و اعتبار برای تخصیص تسهیلات بانکی از 200 تا 360 میلیون تومان به منظور حفظ، مرمت و مقاوم سازی واحدهای مسکونی در بافتهای تاریخی، فاطمه داوری از پیگیری های دیگر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای افزایش سقف مبلغ این وام و دوره بازپرداخت آن خبر داد و اظهار کرد: منابع و تسهیلاتی که تاکنون دولت در این بخش تعریف کرده ویژه "بافت فرسوده" بود که شیوه اجرای آن بیشتر به رواج تخریب و نوسازی منجر شده است. یک واقعیت وجود دارد وقتی روی پهنه ای نام "بافت فرسوده" می گذاریم باید بدانیم که آن بافت در حقیقت بخش بزرگ بافت تاریخی است.

مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به شناسایی 191 شهر با پهنه تاریخی و ابلاغ آن از سال 1398 که باید مبنایی برای برنامه ریزی شهری و ملاک عمل طرح های ویژه وزارت راه و شهرسازی باشد، گفت: طبق اعلام شرکت بازآفرینی شهری تاکنون 74 هزار هکتار بافت فرسوده شناسایی شده که نزدیک به 33 هزار هکتار آن بافت تاریخی است که حدود 40 درصد از بافت فرسوده را شامل می شود. با این حال تاکنون هیچ نوع سیستم حمایتی برای واحدهای مسکونی درون این بافتها و 191 شهر تعریف نشده و ساختار بانکی فقط "وام نوسازی مسکن" پرداخت کرده و همین رویه، مرمت بناها و بافتهای تاریخی را با چالش جدی مواجه کرده است.

او در ادامه بیان کرد: تصوری در جامعه وجود دارد که دولت باید از بناها و بافت تاریخی حفاظت کند، در حالی که وظیفه دولت حمایت از مردم است تا بافت تاریخی به دست مردم محافظت شود. بنابراین لازم بود یک سیستم حمایتی با اعطای امتیازهای ویژه داشته باشیم تا با توانمندسازی مردم، به حفاظت از بافت ها و بناهای تاریخی بپردازیم و این نفس وام مرمت است که آن را ارزشمند می کند.

داوری اضافه کرد: تا پیش از این مصوبه، نظام بانکی پرونده و سند ملک های تاریخی و ارزشمند را با توجه به قدمتی که داشتند و سنی که برای بنا در نظر گرفته اند، نمی پذیرفت اما با این مصوبه به ملکهای قدیمی و تاریخی نیز تسهیلات بانکی با عنوان مرمت و مقاوم سازی تعلق می گیرد.

مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی اظهار کرد: حمایت ما با پرداخت وام مرمت، معنی تخریب نمی دهد، بلکه این تسهیلات برای مرمت و مقاوم سازی است تا بافتهای تاریخی برای سکونت دوباره آماده شوند. البته که این حمایت در حد بذر کاشتن است ولی باید اجرای آن را پیگیری و از این طرح حمایت کرد تا این بذر رشد کند و به درختی پربار تبدیل شود. البته که زمان بر خواهد بود، اما اقدام مهمی است، چون تا امروز مردم برای حفاظت از بنا و بافت تاریخی، حمایت تسهیلاتی نمی شدند. در حالی که در دنیا برای مردمی که در بناها و بافت تاریخی زندگی می کنند، امتیازهای ویژه ای را در نظر می گیرند.

داوری افزود: در قانون جهش تولید مسکن، پهنه های جدید شهری را تعریف می کنند تا فضای مسکونی را بالا ببرند، در حالی که اعتقاد ما بر است که بافت تاریخی چون زیرساخت شهری دارد و دارای ویژگی های اجتماعی است، فرصت بزرگی محسوب می شود تا با حفظ ساکنان آن و برگرداندن مردم به بافت، این پهنه ها را با احیا و حفظ بافت شهری ایجاد کرد. در دنیا دیگر دنبال ساخت شهر جدید نیستند، همان شهرهای قدیمی را با نگاهی اقتصادی توانمند می کنند.

این ظرفیت در کشور ما هم وجود دارد، میتوان با بهره گیری از بافت تاریخی از ترک سکونت جلوگیری کرد. با این اتفاق، منابع کشور هم در شهرک سازی ها هدر نخواهد رفت. اگر مردم را در بافت تاریخی نگه داریم، در چرخه اقتصادی و زیرساخت هم صرفه جویی شده و هم سرانه سکونت در بافت تاریخی نیز ارتقاء می یابد.

مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی در ادامه گفت: این وام با همکاری وزارت راه و شهرسازی درحال حاضر به نام تسهیلات مرمت و مقاوم سازی واحدهای مسکونی در بافت های تاریخی در ساختار بانکی تعریف و 27 خردادماه 1402 نیز به تمام بانک ها ابلاغ شده است. در گام بعدی وزارت میراث فرهنگی پیگیر حمایت یارانه ای از بافت تاریخی و افزایش سقف وام، با توجه به هزینه گران مرمت و مقاوم سازی است که با تدبیر دولت حتما اتفاق خواهد افتاد.

او اضافه کرد: افزایش دوره بازپرداخت این وام که درحال حاضر پنج سال تعیین شده، مطالبه دیگر وزارت میراث فرهنگی است، به هر حال همین دوره پنج ساله هم فشار اقتصادی بر مردم محسوب می شود.

داوری درباره زمان پرداخت و نحوه اجرای این تسهیلات اظهار کرد: دو بعد عملیاتی وجود دارد. در طرح عملیاتی بلند مدت باید سازوکار اجرایی شدن تهیه شود. در حال حاضر برای وام نوسازی، یک طرح تفصیلی وجود دارد. علاوه بر این شهرداری و نظام مهندسی نیز باید تایید صلاحت و پروانه ساخت برای پلاک درخواست کننده این تسهیلات صادر کنند. ملاک وام نوسازی همین پروانه ساخت است که برای دریافت تسهیلات مرمت موضوعیت ندارد. بنابراین باید چشم اندازی برای نحوه پرداخت و دریافت تسهیلات مرمت تعریف کنیم و نظام مهندسی و شهرداری را به زیرساخت لازم مجهز کنیم.

او ادامه داد: گام اول یک طرح بالاسری است که مبنای کار است و پس از آن باید دستور و نقشه راه را تدوین کنیم. در ساختار نظام مهندسی هم باید اتفاقاتی رخ دهد و کسانی باید باشند که درخواستهای وام مرمت را تایید کنند و پس از آن شهرداری و میراث فرهنگی پروانه مرمت و مقاوم سازی بدهند که مبنای پرداخت تسهیلات در بانک خواهد بود. ظاهرا به زیرساخت گسترده ای نیاز است، اما تا اجرای این طرح بلند مدت نیاز است دستور عملیاتی کوتاه مدت داشته باشیم که از همکاران استانی و وزارت راه و شهرسازی برای تدوین آن کمک گرفته ایم تا پرداخت این وام را بزودی عملیاتی کنیم.

مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی در ادامه با اشاره به بافت تاریخی شهر شیراز که تخریب آن همواره محل نگرانی بوده، اظهار کرد: در محدوده بافت تاریخی شیراز حدود 12 هزار دانه شناسایی شده که در میان آنها دوهزار بنای ثبت شده و واجد ارزش وجود دارد. مقصود ما این بود که آن دوهزار بنای تاریخی که تا کنون در سیستم بانکی حمایت نمی شدند، این تسهیلات را دریافت کنند، چون ضوابط پرداخت تسهیلات بانکی تاکنون محدود کننده بود.

داوری پیرامون تشریح جزئیاتی درباره وام مرمت بناهای تاریخی تاکید کرد: کم و کیف ماجرای این تسهیلات، فعلا در حد یک نقطه آغاز در کشور است که دست یاری به سوی همه بخش ها دراز کرده ایم تا این نقطه آغاز گسترش یابد، به هر حال مخاطب آن مردم هستند و درست است که منتهی به حفاظت از میراث فرهنگی می شود، اما تنها راهکار گسترش فرهنگ حفاظت از میراث فرهنگی، حمایت و توانمند کردن مردم است. امیدواریم دولت کمک کند و در برنامه هفتم توسعه یارانه هم به این تسهیلات اضافه شود و سقف وام مرمت و مقاوم سازی بناهای بافت های تاریخی را افزایش دهیم.