بیل گردانی آیینی دو هزار ساله است

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارش های منتشر شده، بیل گردانی آیینی دو هزار ساله است.

مهدی لعل بار، مسئول نمایندگی میراث فرهنگی در شهرستان محلات و عضو ستاد بیل گردانی نیم ور توضیح داد: این آیین به کار و زندگی مردم «نیم ور» گره خورده که نوعی ورزش نیز محسوب می شود. از سویی، نمایشی از قدرت نمایی مردم نیم ور برای کسانی بوده که بدخواه آب نیم ور بوده اند و از طرفی، جشن شکرگزاری نیز محسوب میشده است. ضمن اینکه نوعی آب خواهی هم از خدا بوده که در فصل کشت جدید باران بیشتری نازل کند تا کشاورزی در این شهر از رونق نیفتد.

او ادامه داد: مراسم بیل گردانی هر سال بعد از پایان پایروبی نهر اصلی نیم ور انجام می شود. بند نیم ور روی رودخانه لعل بار بسته شده، تا زمین های کشاورزی (حدود 18 کیلومتر) نهرکشی شده و هر سال گل و لای میگرفته و باید لایروبی میشده است تا آب به زمین های کشاورزی برسد. کشاورزها براساس قانونی که بین خودشان وضع کرده بودند، تقسیم کار میکردند که هر فردی به میزان زمین کشاورزی اش، جوی را لایروبی کند.

لعل بار اضافه کرد: پس از پایان لایروبی، کشاورزها به میدان اصلی شهر می آمدند که زمانی میدان «چاله قنات» نام داشت و بعدها در پامنار جمع می شدند. سپس هفت بیل را در دو دسته سه و چهارتایی با موی بز به یکدیگر می بستند (سه تا دست چپ و چهارتا دست راست)، وزن آنها هم بین 25 تا 30 کیلوگرم بوده است. بعد این بیل ها را با یک روش خاصی بالا سرشان می چرخاندند که علاوه بر زور زیاد به مهارت خاصی نیاز داشت. ممکن است فردی زور زیاد هم داشته باشد اما نتواند این کار را انجام دهد.

نماینده میراث فرهنگی شهرستان محلات درباره باورهایی که در این مراسم نقش دارند، گفت: چندین باور و فلسفه برای انتخاب «هفت عدد بیل» در بین مردم وجود داشته است؛ یکی اینکه عدد هفت بطور کلی برای ایرانی ها مقدس است. همچنین نشان دهنده هفت آسمان است که با نزول برکات منجر به رونق کشاورزی می شود و هم نمادی از هفت شبانه روز است. از سویی در نیم ور زمین های کشاورزی هفت دانگ است که یکی دیگر از دلیل های انتخاب هفت بیل است و اینکه نیم ور هفت جوی آب دارد.

به گفته عضو ستاد بیل گردانی نیم ور، در گذشته جوی آب نیم ور خاکی بوده و تا روزی 120 نفر هم برای لایروبی می رفتند. اما امروز هم جوی سیمانی شده و هم تعداد کشاورزان کم شده است و لایروبی به صورت دستی و مانند گذشته انجام نمی شود. همچنین در گذشته اسفند لایروبی انجام میشده و مراسم بیل گردانی بلافاصله بعد از آن انجام میشده است. اما در سالهای اخیر ستاد مردمی بیل گردانی نیم ور تشکیل شده تا این مراسم بهتر و در یک مکان مناسب انجام شود. تاریخ مشخصی هم برای مراسم معین شده است.

بر این اساس اظهارات لعل بار، آخرین جمعه فروردین تاریخی است که هر سال مراسم بیل گردانی انجام می شود، اما امسال به دلیل همزمانی ماه رمضان، این مراسم یک هفته با تاخیر و روز هشتم اردیبهشت ساعت 16 در شهر نیم ور محلات استان مرکزی برگزار می شود.