بقعه عبدالرحمن گهواره گر یکی از دیدنی های خراسان رضوی به شمار می رود

سیری در ایران/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، بقعه عبدالرحمن گهواره گر یکی از دیدنی های خراسان رضوی به شمار می رود.

بقعه عبدالرحمن گهواره گر مربوط به سده هشت یا 9 و 10 هجری قمری بوده و در بخش گلمکان شهرستان گلبهار واقع شده است. این مکان در 25 آذر 1375 با شماره 1812 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. روستای نوزاد از دهستان گلمکان و از توابع شهرستان چناران در میان دره ای کم عمق به فاصله حدودا سی کیلومتری شرق چناران قرار گرفته و از نواحی ییلاقی قلمداد می شود. در حاشیه شرقی روستا، تپه ای ماسه ای وجود دارد که بر فراز آن بنای معروف به آرامگاه عبدالرحمن گهواره گر احداث گردید.

این بقعه از بناهای عهد تیموریان است که بر روی گور عبدالرحمن گهواره گر از عرفای قرن هشتم احداث گردید. در چهار طرف گنبد رواق یا ایوان ها دور می زند. و لیکن چون سالهاست مورد مراقبت و تعمیر نبوده، سقف ایوان ها جا به جا ریخته و ناودان های سنگی بام آنجا فرو ریخته و مقداری از آجرهای سقف را بارندگی برف و باران ریخته است. مقبره عبدالرحمن گهواره گر در زیر گنبد در حجره کوچکی است که قبر در وسط آن واقع شد.

مصالح بنا را آجرهای مربع شکل تشکیل می دهند. سنگ قبر یا کتیبه اولیه آرامگاه از بین رفته و سنگ قبری مرمرین در سالهای اخیر بر مدفن خواجه تعبیه گردیده است. سطح دیوارهای بنا طی چند مرحله با گچ اندود گردید. در قسمتهای فرسوده حداقل چهار لایه اندود گچ به ضخامت های مختلف قابل تشخیص است. نکته قابل توجه در گچکاری بنا، تفاوت رنگ لایه های گچ هست. گج به رنگ قرمز احزایی بوده که به نظر می رسد مقصود از این عمل تزئین بنا بوده است. در دیوار سمت چپ ایوان ورودی مقبره، نقش هایی از قبیل قمه، خنجر، دست نقوش ردیف صلیب شکسته معروف به کلید یونانی نقش گردید.

عرصه زمین زیر بنای مقبره شانزده در شانزده متر و جمعا دویست و پنجاه و شش متر مربع شامل تمام ساختمان مقبره هست. عرض رواق های اطراف پنج متر و ارتفاع بنا نیز پنج متر و نیم است. از پایه های ایوان ها چوب هایی برای استحکام و پشت بند گنبد نصب شده و سقف تمام رواق ها یا ایوان ها رو به خرابی است. بلندی ساقه گنبد پنج متر بوده و ارتفاع نیزه گنبد از روی زمین چهارده متر و نیم هست. بلندی گنبد از پشت بام ایوان ها نه متر است.

ورودی مقبره در طرف شمال واقع شده و در مقابل در تا قریب ده متر به طرف شمال راهی را برای مقبره سنگ فرش کرده بوده اند. سنگ فرش مذکور به دو پایه آجری نیمه خراب منتهی میشده و آن دو پایه به منزله دروازه ورودی به فضای اطراف مقبره بوده است. سنگ قبرهای قدیمی قبرستان سطح تپه از نوع سنگهای متوسط سیاه رودخانه ای و مربوط به دوره صفوی و قاجار هست. در اطراف مقبره گهواره گر، اشجار کهنسالی بطور طبیعی روییده که فقط از آب برف و باران بهره مند است. چون در نزدیکی مقبره واقع گردیده، مردم به احترام مقبره از دست اندازی و شکستن و بریدن شاخه های اشجار خودداری می کنند. در میان دره سمت غرب تپه ای که آرامگاه بر آن استوار گردیده، محوطه ای باستانی وجود دارد که به استناد سفالینه های پراکنده بر سطح آن، میتوان آن را به قرون اولیه اسلامی نسبت داد.