چهارمین نشست قزوین در مسیر تحول دانش بنیان برگزار شد

ایسنا/ براساس آخرین گزارش های بدست آمده، چهارمین نشست قزوین در مسیر تحول دانش بنیان برگزار شد.

چهارمین نشست از سلسله نشست های نخبگانی قزوین در مسیر تحول دانش بنیان با موضوع باغستان سنتی قزوین ظرفیت ها و چالش ها حول محور آب و محیط زیست، کشاورزی و توسعه پایدار و نیز مدیریت شهری در سالن بوستان دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) برگزار شد.

این نشست ها با همکاری معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری، جهاد دانشگاهی، بنیاد نخبگان و دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) برگزار می شود تا راهکارهای برون رفت از چالش های پیش روی استان با تضارب آرا در جمع های دانشگاهی و نخبگانی و با بهره گیری از تجربیات پیشکسوتان در هر عرصه احصا شود.

موضوع زمین شهری یک اقتصاد سیاسی است

محمد حسین عطایی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین اظهار کرد: باغستان مجموعه ای تولیدی و محور اقتصاد در استان قزوین است و لازم است فرصت های نهفته در باغستان را کشف کنیم؛ عمق خاک 70 متر در بخشی از نقاط باغستان یا درخت پسته 700 ساله اعجاب انگیز است.

وی پیرامون اینکه چهارمین نشست قزوین در مسیر تحول دانش بنیان برگزار شد، افزود: سی درصد از اراضی شرق باغستان را غیر باغداران خریده و در حفظ باغستان مشارکتی ندارند و به قوانین چند صد ساله آن هم ترتیب اثر نمی دهند.

عطایی تصریح کرد: موضوع زمین شهری یک اقتصاد سیاسی است که سبب شده باغداران در زمستان در باغ خود کشیک بگذارند، چون افرادی که امید دارند باغستان تغییر کاربری پیدا کند، مشغول کارند.

وی ادامه داد: سیصد هکتار از باغستان از طریق آتش سوزی از بین رفته و لازم است در کوتاه مدت حفاظت از باغستان به شکل نظامندی پیش رود تا دیگر قطع درخت و آتش سوزی در آن رخ ندهد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین عنوان کرد: مدیران استان به دنبال تدوین نظام حکمرانی جدید هستند و آرزوی ما هم حفظ باغستان است اما به این موضوع بیندیشیم که با چه روشی میتوان توسعه شهر را با حفظ باغستان آشتی داد.

باغستان سنتی الگویی ملی در کنترل سیلاب هاست

دکتر بیژن نظری، مدیر گروه کشاورزی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) نیز در این جلسه اظهار کرد: آینده ای که برای هر منطقه متصور است با حفظ محیط زیست محقق خواهد شد و چالش امروز ما اختلاف فرهنگ نسل جدید و نسل قدیم در حوزه کشاورزی و محیط زیست برای حفظ باغستان است.

وی عنوان کرد: در حوزه کشاورزی و باغبانی نسل گذشته عشق و علاقه و دانش و تخصص خاصی در مواجهه با باغستان داشتند و نسل جدید هنوز این ارتباط را برقرار نکرده اند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: باغستان سنتی قزوین به عنوان الگوی ملی در کنترل سیلاب ها می تواند مورد توجه قرار گیرد. کشاورزی که در پی توسعه پایدار باشد به نفع آب و خاک عمل خواهد کرد اما کشاورزی سودجویانه علاوه بر نابود کردن منابع آبی و خاکی اثرات منفی بر محیط زیست خواهد داشت.

نظری ادامه داد: در پی آن سموم کشاورزی در همه بخش های زندگی و بدن انسان رسوخ کرده ؛ آبها و خاک ها آغشته به نانو پلاستیک ها شدند و برای در امان ماندن از هجوم آلاینده ها باید به دانش نوین و بومی مجهز شویم اما فناوری های جدید نباید تجربیات چندین ساله را کنار بزند.

باغداران برای حفظ باغستان به انگیزه نیاز دارند

دکتر محمد بی جان خان، عضو هیئت علمی گروه کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) هم در این نشست عنوان کرد: باغستان همچون ماشینی است که بدون سوخت حرکت نمی کند و ما هم با تورم موجود قادر نیستیم باغدار را تشویق به فعالیت کنیم.

وی بیان کرد: باغستان قزوین ظرفیت های متعددی دارد که میتوان با همکاری مردم و گروه های مردم نهاد، باغداران، مسئولین و جامعه نخبگانی توانمندی های مغفول مانده آن را احصا و احیا کرد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه خاطرنشان کرد: تمرکز ما باید بر مزایای مالی باغستان باشد؛ اگر فقط به دنبال وجه تاریخی باغستان باشیم نتیجه نمی گیریم، چون مردم نمی توانند از آن ارتزاق کنند پس تمایلی هم به حفظ آن نخواهند داشت و اتفاقات مختلفی برای آن رقم خواهد خورد.

هدف نشست های گفتمان سازی، توسعه دانش بنیان است

دکتر مسعود سلطانی، عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب از دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) نیز در این برنامه گفت: در بسیاری از تحقیقات مرتبط با موضوع آب به صورت معمول تک بعدی و از منظر خاصی به آن نگاه شده و در تصمیم گیری ها هیچ گونه تضارب آرایی بچشم نمیخورد.

وی تصریح کرد: باغستان موجود زنده ای است که از منظرهای مختلف میتوان به آن نگاه کرد و هدف ما از این نشست ها گفتمان سازی است که باید در بین نسل جوان و جامعه دانشگاهی در جهت توسعه دانش بنیان استان شکل بگیرد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: مشکل اصلی ایران کم آبی و خشکسالی است در حالی که کشورهای اروپایی همواره با مشکل بارش ها و سیلاب ها دست به گریبانند و سالیان سال است که کشورهای پیشرو درخواست استفاده از تجربیات خشکسالی ایران را دارند.

این استاد دانشگاه افزود: آنها طی سالیان سال و با کسب تجربه سازه های اساسی برای کنترل سیلاب احداث کردند و هم اکنون مردم در کنار سیلاب های کنترل شده به سادگی به زندگی خود ادامه می دهند و خطر زندگی آنها را تهدید نمی کند.

نسبت به کاهش تراکم درختان باغستان بی توجه نباشیم

زهرا پرتوی، دانشجوی دکترای رشته کشاورزی در بررسی تغییرات باغستان با استفاده از تصاویر ماهواره ای عنوان کرد: با استفاده از ابزار سنجش از راه دور، در سه بازه زمانی با تکنیک های بصری وسعت باغستان را رصد کردیم که این یک شاخص کمی است و دیدی شفاف را در مورد باغستان به ما می دهد.

وی یادآوری کرد: یافته های ما حاکی از آن است که علاوه بر کاهش وسعت باغستان تراکم درختان هم رو به کاهش است، در ابتدا باغستان های شمال قزوین دچار آسیب شد و اینک هم باغستان های شهر قزوین دستخوش تغییراتی شده است.

این پژوهشگر حوزه باغستان یادآوری کرد: در انجام تحقیقات در پی یافتن نتایجی هستیم که آیا تغییر در اقلیم بر حقابه باغستان هم اثر گذاشته و اینکه در این تغییر اقلیم تا چه میزان عوامل انسانی نقش داشته است؟

مداخله های غیر فنی را از طبیعت حذف کنید

دکتر حسین اینانلو، دکترای اقلیم شناسی، عضو هیئت مدیره انجمن دوستداران باغستان سنتی قزوین نیز در این برنامه اظهار کرد: یکی از شاخصه های پسته قزوین رنگ سبز بی نظیر آن است که این ناشی از استفاده از آبخوان و آبهای زیرزمینی است که اگر آب کانال جایگزین آن شود، از کیفیت رنگ پسته قزوین کاسته خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: یکی از مداخلات نابخردانه در خصوص آبیاری باغستان صورت گرفته است، مداخله های غیر فنی و بزک شده که طبیعت را دچار چالش می کند. طبیعت سامان و سازمان دارد باید او را به حال خود رها کرد و دانش بومی و تجربه پیشکسوتان در این زمینه اولویت دارد.

این استاد اقلیم شناسی تصریح کرد: باغستان با نبوغ بانیان این شهر و باغستان شکل گرفته و مرهون طبیعت و انسان هوشمندی است که این سازگاری اکولوژیک را انجام داده است. همچون رابطه دما و تبخیر آب، باغستان هم معلول ساختار است که به هر دلیلی قانونی یا غیرقانونی اگر ساختار را به هم بزنیم، عملکرد باغستان از بین خواهد رفت.