سفر به لیوواردن | شهری در هلند که اسم آن پیوسته تغییر می کند

میدان تاریخی Oldehoofsterkerkhof در لیوواردن Leeuwarden مرکز استان فریسلاند هلند ترکیبی جذاب از عجیب بودن و شگفت انگیز بودن در تاریخچه لیوواردن است. برج De Oldehove، برج ناتمام باقی مانده از قرن شانزدهم میلادی در این میدان قرار دارد. برجی که از برج پیزا در ایتالیا کج تر بوده و از دیدنی های سفر به لیوواردن می باشد. موزه ملی سرامیک پرینسهوف Princessehof National Museum of Ceramics نیز که یک خانه بازسازی شده پر از آثار پیکاسو و مینگ بوده در این میدان قرار دارد. این بنا همچنین خانه کودکی ام سی اشر MC Escher، هنرمند گرافیست قرن بیستم که صحنه های تخیلی غیر ممکنی از پلکان های بی پایان و آبشارهای تحریک کننده خطای دید را خلق کرده است، نیز بوده است. البته بنای Gemeentehuis یا شهرداری جایی که هلندی ها برای اولین بار افسانه گروت پی یر Grutte Pier، دزد دریایی غول پیکری که با نیروی فوق بشری خود هر کسی را که فریسی نبود به قتل می رساند را در تاریخچه لیوواردن شنیدند. اما عجیب تر از همه این ها بنای Lân fan taal می باشد. خانه ای که به هزاران زبان اختصاص یافت. این بنا که از ماه ژانویه به طور دائم به این میدان اضافه شده و به عنوان بخشی از برنامه انتخاب پایتخت فرهنگی اروپا Leeuwarden-Friesland European Capital of Culture برپا شده است و به ارائه 6720 زبان، کاتالوگ کاملی از زبان های صحبت شده در جهان از جمله زبان فریسی، زبان اصلی این ایالت می پردازد. این انتخاب، انتخاب بسیار مناسبی به نظر می رسد زیرا این شهر که بین قرن های یازدهم تا نوزدهم میلادی با اسم های مختلف و متنوعی مانند Leeuwarden یا Ljouwert ،Liwwadden، Leewadden ،Luwt ،Leaward یا Leoardia خوانده شده، با عنوان شهر 100 اسم شناخته می شود. اگر می خواهید در مورد سفر به لیوواردن بیشتر بدانید، با همگردی همراه باشید.

سفر به لیوواردن، شهری دارای رکورد جهانی گینس

سیارت اسمیت Siart Smit، مدیر برنامه Lân fan taal می گوید : "ما سعی داریم به زبان های مختلف جان دهیم و هیچ جایی در جهان بهتر از پایتخت فرهنگی اروپا نیست چرا که این شهر تاریخ زبان شناسی منحصر به فرد خود را دارد. این استان یک استان دوزبانه بوده که مردم آن به دو زبان فریسی و هلندی صحبت می کنند و 128 ملیت مختلف در پایتخت فرهنگی اروپا در حال گذران زندگی خود هستند. بنابراین ما هم به خاطر تنوع نژادی و انسانی خود جشن می گیریم و چند زبانه بودن را تشویق می کنیم." این حقیقت که نزدیک به نیمی از زبان های جهان در معرض تهدید از بین رفتن می باشند، دلیل محکمی است که باید به دنبال Lân fan taal باشیم. در سرتاسر این نمایشگاه فوق العاده، تخته های چوبی حک شده با زبان های مختلف به ترتیب حروف الفبا از سقف آویزان هستند. زبان هایی که بیشتر آن ها برای اغلب بازدید کنندگان تاریخچه لیوواردن ناشناخته و جدید به شمار می روند. در جاهای دیگر 84 تابلوی نئون در رنگ های سفید، سرخ، آبی و سبز وجود دارند که نشان می دهند مردم چگونه کلمات مختلف را برای بیان کردن ایده های مشابه به کار می برند و همچنین کل این مکان را نور های رنگین کمانی فرا گرفته اند. اما نکته جالب اینجاست که شهر لیوواردن Leeuwarden داستان بسیار عجیبی در زمینه زبان شناسی دارد. اسم این شهر از قرن دهم میلادی در معرض تغییرات پی در پی بوده است. اگر سری در تاریخچه لیوواردن به رکورد های جهانی گینس بزنید، متوجه می شوید این شهر دارای 225 تغییر اسمی بوده، نه فقط 100 اسمی که معمولا به آن اشاره می شود. سوال این است که چگونه و به چه علت پایتخت فرهنگی اروپا این همه اسم داشته است.

دلیل اصلی وجود اسم های متعدد برای این شهر

برای شروع سفر به لیوواردن باید گفت، یکی از دلایل مهم آن موقعیت جغرافیایی شهر است. استان فریسلند در بخش دور افتاده شمال غربی کشور قرار گرفته و از سه جهت با مرداب ها، دریاچه های مختلف و دریای وادن Wadden Sea احاطه شده است. این استان که در میانه جنگ های ناپلئونی در اوایل قرن نوزدهم میلادی، زمانی که سایر کشورهای اروپایی بر علیه رهبر فرانسوی شورش کرده بودند به وجود آمد و به پادشاهی مدرن هلند پیوست. اما امروزه هنوز هلندی ها فریسلند را مانند یک کشور خارجی می بینند. خانه های شیروانی دار، کانال های پر پیچ و خم و خط های ویژه دوچرخه سواری پر از گل و گیاه دقیقا مانند هر جای دیگری در هلند، در این بخش هم موجود هستند اما زندگی در این منطقه با سرعت کمتری پیش می رود و ساکنان آن به عنوان افرادی منزوی و بسیار سنتی شناخته می شوند. طبق تجربه من، در مدت زمانی که در این استان گذراندم، مردم اینجا بسیار کم صحبت تر از هموطنان جنوبی خود هستند. این را هم در نظر داشته باشید که فریسلند کم جمعیت ترین قسمت کشور نیز هست و شاید به همین علت است که نژادهای مختلفی که با بقیه متمایز هستند به این منطقه آمده اند. این گردافشانی فرهنگی باعث شد که لهجه و طرز نوشتن مردم لیوواردن Leeuwarden شروع به تغییر نماید.

انواع تلفظ ها و املا برای یک اسم

برای این که بیشتر در مورد تاریخچه لیوواردن بدانم، با تاریخ شناس شهر، هنک اولی Henk Oly از مرکز تاریخی تماس گرفتم. او به من گفت که توضیح اسم های این شهر نه ساده است و نه کوتاه. او توضیح داد : "اسم شهر به طور سنتی دارای فرم های مختلف فریسی (Ljouwerd) و هلندی (Leeuwarden) می باشد که جزئی از تاریخچه لیوواردن است" برای این که بیشتر گیج شوید، باید گفت در سایر بخش های استان، این شهر را با نام Luwt می شناسند و در طول قرن های گذشته، گردشگران اسم آن را با عنوان لاتین Leovardia می شناخته اند. انواع تلفظ های دیگر و دیکته های دیگر نیز برای این اسم ها وجود دارد. اولی را Oly اضافه می کند : "قبل از سال 1804 هیچ دیکته رسمی برای اسم این شهر وجود نداشت و همه نام این شهر را همانگونه که تلفظ می کردند، می نوشتند. برای مثال آن را Ljouwerd یا Ljouwert می نوشتند زیرا حرف d در آخر این اسم می توانست "د" یا "ت" تلفظ شود. یا سه اسم مشابه Lyouwerd، Ljouwerd و Liouwerd با دیکته های کمی متفاوت به کار برده می شد زیرا هر سه این کلمات یک جور تلفظ می شوند. وقتی تمامی این انواع اسامی را با دیکته ها و تلفظ های مختلف کنار هم بگذارید، پتانسیل ساخته شدن اسامی بی شماری به وجود می آید."

همه چیز از اینجا شروع شد

امروزه رکورد شکنی جهانی این شهر با 225 اسم، مدیون ووپکه ایکهوف Wopke Eekhoff، مسئول بایگانی شهر در قرن نوزدهم میلادی است. او که پسر یک نقره ساز بود، در سال 1838 وظیفه بخش بایگانی شهر را بر عهده گرفت. او به عنوان اولین شخص در هلند که چنین وظیفه ای به او تعلق گرفته بود، با یک هدف مشخص به این سمت برگزیده شد تا هر چه می تواند در مورد تاریخچه لیوواردن اطلاعات جمع کند و یک کلکسیون هنری شهری تشکیل دهد. از آنجایی که در طول قرن های متوالی، شهر لیوواردن Leeuwarden اسم های مختلفی به خود گرفته بود و دیکته اسم شهر تقریبا هر دو سال یک بار تغییر می کرد، وضعیت پیچیده ای به وجود آمده بود. اما ایکهوف یک کتاب 400 صفحه ای از تاریخ شهر تهیه کرد که فهرست اسم های شهر از اسم Livnvert در سال 1039 تا اسم Luweden در سال 1846 را در بر می گرفت. در پایان قرن تغییرات دیگری نیز فرا رسید. دو موسسه Royal Dutch Academy of Science در سال 1864 و موسسه Royal Dutch Society of Geography در سال 1884 اولین فهرست های اسامی مکان های مختلف در کشور را براساس قوانین جدید و مدرن املایی منتشر کردند. Oly در عین این که اشاره می کند که بسیاری از نقشه ها و کارهای انجام شده توسط ایکهوف هنوز مورد استفاده قرار می گیرند، می گوید : "حتی امروز نیز اسامی شهرها و روستاهای هلندی توسط دولت هلند تحت استاندارد شدن رسمی قرار نگرفته و هیچ قانون خاصی در تاریخچه لیوواردن در این زمینه وجود ندارد. بنابراین از اوایل قرن بیستم میلادی ما در زبان هلندی از اسم Leeuwarden استفاده کردیم و دولت فریسی اسم Ljouwert را به عنوان اسم رسمی شهر به کار می برد."

پایتخت فرهنگی اروپا و همزبانی فرهنگ ها

برای بازدید کننده امروزی، زره و اسلحه ای که روی پرچم و ساختمان های دولتی شهر لیوواردن Leeuwarden نقش بسته است نیز به نظر یک معما در سفر به لیوواردن می آید. در این طرح، یک شیر طلایی روی یک زمینه آبی سلطنتی قرار گرفته و یک تاج پر از یاقوت و زمرد آن را تزئین کرده است. کریستینا واکر Christina Volker، راهنمای تور می گوید : "بیشتر مردم فکر می کنند لیو Leeu که در قسمت اول اسم شهر قرار گرفته، به معنای شیر است اما این درست نیست. اسم شهر در اصل از کلمه های فریسی Leeuw به معنی "بدون باد" و warden به معنی "تپه های کوچک" آمده است. این شهر روی سه تپه مصنوعی دست ساز ساخته شده که باعث می شود در برابر دریا ایمن باشد. این موضوع از این شهر یک محیط آرامش بخش و دنج ساخته است."با این که این شهر در طول تاریخ همیشه آرام و در سکوت بوده است ولی به تازگی لقبی پر سر و صدا را از آن خود کرده است: پایتخت فرهنگی اروپا European Capital of Culture. دلیل آن را می توان در صف های طولانی موزه فریسلند Museum of Friesland و منظره های بسیار زیاد نقاشی شده و چاپ شده از شهر که ابتدا توسط ایکهوف Eekhoff جمع آوری شده بودند و هم اکنون در گالری های مرکز تاریخی به نمایش گذاشته شده اند به وضوح دید. با ارائه دادن چنین تاریخ زبان شناسی غنی از شهر در سفر به لیوواردن می توان گفت که شهر لیوواردن Leeuwarden به گذشته بازگشته است. اما هم اکنون فریسی ها مطمئن هستند که جهان نام شهر را می داند و آن را درست تلفظ می کند که می تواند از زیبایی های تاریخچه لیوواردن باشد.