کاروانسرای جمال آباد یکی از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی به شمار می رود

جاذبه ها/ براساس خبرهای واصله، کاروانسرای جمال آباد یکی از جاهای دیدنی آذربایجان شرقی به شمار می رود.

کاروانسرای جمال آباد در شهرستان میانه، بخش مرکزی، روستای جمال آباد واقع شده و در تاریخ 7 مهر 1381 با شماره ثبت 6152 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنای تاریخی در دوره ایلخانی احداث شد و بعدها توسط شاه عباس ثانی در دوره صفوی مورد مرمت قرار گرفت. کاروانسرای جمال آباد به صورت حیاط مرکزی است و چهار ایوان در اطراف آن قرار گرفته اند. سردر بنا به صورت دو طبقه بوده و چهار برج مدور در چهار ضلع آن واقع شده اند.

تاریخ بنای این اثر بخاطر مرمت و بازسازی آن توسط شاه عباس به زمان صفویه یعنی قرن 11 هجری نسبت داده می شود اما این کاروانسرا قبل از آن به صورت چاپارخانه در قرن هشتم هجری قمری از کاربرد زیادی برخوردار بوده است. نوشته های جهانگردان این گفته را تائید می کند. شوالیه شارون، نویسنده و جهانگرد معروف تاریخ بنای این کاروانسرا را 733 قمری و به دست غیاث الدین محمد، وزیر سلطان ابوسعید مغول میداند. همچنین موریس دوکتز بوئه که در سال 1234 قمری از میانه عبور میکرده، شب را در این کاروانسرا اقامت میکند و میگوید: بالاخره در کاروانسرای جمال آباد مبیت کردیم که 520 سال تاریخ بنای آن میگذرد و در اوج استحکام باقی مانده است.

ذکر عدد 520 معلوم است که او تقریب نزده است، چرا که در این صورت باید میگفت: 500 سال. احتمالا آن موقع کتیبه ای بوده که بنای ساخت را نوشته است. حال اگر 534 سال را از 1234 کم کنیم، سال بنای کاروانسرای جمال آباد به سال 700 قمری می رسد که 33 سال با گفته شارون فرق دارد. اگر 33 سال را در مقابل 700 سال چشم پوشی کنیم، سال بنای این کاروانسرا را 700-733 قمری و سال مرمت آن را به سال 1065 قمری قبول می کنیم.

پس تاریخ بنای 1065 اشتباه است. بعید است در سال 1065 این بنا ساخته شود و 170 سال بعد جهانگرد و باستان شناسی به نام موریس دوکتز فرق بنای 170 ساله و 520 ساله را تشخیص ندهد. همچنین در سال 1112 قمری جملی کارری در نوشته های خود از وجود برج های هفت گانه و زیبای این بنا خبر داده است. این کاروانسرا در زمینی به مساحت 50 در 60 متر مربعی بنا شد. تاروینه، سیاح فرانسوی که مدتی را در این کاروانسرا سپری میکند، از آن به عنوان بنایی جدید نام میبرد ولی گویا او بنای مرمت شده توسط شاه عباس را با بنای کهن چاپارخانه جمال آباد اشتباه گرفته و آن را تازه ساز میداند.