مسجد ظهیریه یکی از مساجد دیدنی شهر تبریز است

جاذبه ها/ براساس خبر و گزارش های منتشر شده، مسجد ظهیریه یکی از مساجد دیدنی شهر تبریز است.

بنای مذکور که یک بنای مستطیل شکل است، متعلق به دوران صفویه بوده و تاریخ آن را 1087 ه.ق عنوان نموده اند. گنبد خانه بسیار زیبا، تزئینات الوان کاشیکاری داخلی و ازاره ها و طاق های مرمرین محراب که با مهارت بسیار به نمایش درآمده اند، از جمله ویژگی های حائز اهمیت این بنا بشمار می آیند. مسجد ظهیریه تبریز که در گذشته به «قزللو مسجد» معروف بوده، در جهت غربی بقعه امامزاده سید حمزه و نیز در همجواری خیابان ثقه الاسلام واقع شد. ویژگی های معماری و تزئینات هنری این مسجد را به دوران صفویه منسوب دانسته اند. بانی مسجد ظهیریه را شخصی به نام ظهیرالدین که پسر وزیر آذربایجان به نام صدرالدین بوده، معرفی نموده اند و حتی ساخت ملحقات آن نیز که شامل دارالشفاء، شبستان و مدرسه بوده را نیز به آن نسبت داده اند.

ظهیرالدین مدرسه و بقعه سید حمزه را مرمت و مسجد ظهیریه را در سال 1087 ه.ق احداث نموده است. بنای مذکور دارای وقف نامه بوده و در عصر ناصرالدین شاه نیز مرمت گردیده است. گفته شد مسجد ظهیریه تبریز یک مسجد بدون ستون بوده و دارای ابعاد 8*20 متر هست. این بنای مستطیل شکل دارای تزئینات و نوشته ها یا کتیبه های زیبا در سقف بوده است. فضای مسجد به وسیله یک گنبد بزرگ که دارای قطری هشت متری بوده و نیز دو گنبد کوچکتر در جهت های شمال و جنوب و نیز توسط دو طاق مسقف گردیده است. چندین رواق و اتاق در اطراف گنبد خانه مسجد قرار گرفته اند. مسجد دارای دو درگاه بوده که آن را به صحن روباز بقعه سید حمزه و نیز خیابان ثقه الاسلام وصل می نماید.

ازاره های زیبای مرمرین خوش رنگی دورا دور مسجد ظهیریه را در برگرفته اند. این ازاره ها دارای ارتفاع 105 سانتیمتر بوده که در قسمت بالای آن، کتیبه هایی به خط ثلث و از سوره مبارکه اسراء به صورت برجسته نقر گردیده است. در جهت شمالی ورودی بزرگ مسجد ظهیریه، سنگ قبر شخصی به نام «ملا محمد باقر تبریزی» که متولی بقعه سید حمزه بوده، قرار گرفته است. نقش مایه های ترنج، اسلیمی، ختایی و نیز کتیبه های قرآنی که متعلق به دوران اولیه ساخت بنا بوده، در قسمت های طاق های مرمرین محراب، پستوهای کوچک مجاور در ورودی مقابل محراب و نیز خود در مشاهده می شود.

در دو جهت بالای طاق مرمری محراب مسجد، در درون یک ترنج که دارای قاب مربع شکل بوده، آیه 115 سوره بقره و در میان این دو گوشه نیز قسمت انتهایی آیه 125 سوره مذکور و در جهت غربی طاق آیه 144 و در جهت شرقی نیز آیه های 148 و 149 سوره بقره به خط ثلث و به طریق برجسته کاری انجام شد. همچنین قابل ذکر است که در دیگر طاق های مسجد نیز کتیبه های قرآنی نقر شده اند. فضای داخلی گنبد بزرگ مسجد ظهیریه با اسماء، جلاله، آیات و نقوش مایه های تزئینی رایج در هنر اسلامی مزین گردیده که زیبایی چشمگیری را به آن بخشیده است.