کلید رونق اقتصادی در مناطق کویری توجه به گردشگری مبتنی بر بیابان و کویر است

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، کلید رونق اقتصادی در مناطق کویری توجه به گردشگری مبتنی بر بیابان و کویر است.

فرید جواهرزاده، رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران اظهار کرد: در محیط های بیابانی بخش هایی تحت عنوان کویر ایجاد شده که اغلب با بیابان اشتباه گرفته می شود. در واقع کویر به مناطقی گفته می شود که میزان نمک و مقدار تبخیر در آنها بسیار بالاست. بطور کلی سرزمین های بسیار خشکی که میزان بارش در آنها بسیار کم است را میتوان بیابان اطلاق کرد. در حال حاضر آنچه در ایران و بویژه مناطق مرکزی ایران وجود دارد، عمدتا در زمره بیابان ها قرار میگیرد.

وی خاطرنشان کرد: گاهی مواقع در این مناطق نیز بارش هایی صورت میگیرد که موجب فرسایش کوه می شود و رسوبات آن ممکن است به لایه های پایین تر منتقل شود و پستی و بلندی هایی در نواحی کویری ایجاد کند.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران بیان کرد: بیابان گردی برای بسیاری از ساکنان کشورهایی مانند اروپا بسیار جذاب است، زیرا بوم و اکوسیستمی طبیعی است که بسیاری از کشورها از آن بی بهره هستند. از این رو یکی از زمینه های گردشگری را بیابان ها می تواند تشکیل دهد. ماسه های روان (تل ماسه ها) نوع زندگی جانوری و اقلیم متنوع آن، نوع زندگی گیاهی، آرامش، افق دیدی که در بیایان ها وجود دارد و شرایط آب و هوایی متغیر در بیابان ها سبب شده که کویر و بیابان به جاذبه ای گردشگری تبدیل شود.

جواهرزاده ادامه داد: بگونه ای که در سفرنامه های معروفی مانند مارکوپولو و... نیز همواره از کویرنوردی و بیابان نوردی در کشورهای منطقه و بویژه مسیر جاده ابریشم سخن های بسیاری آورده شده است. بسیاری از گردشگران با پذیرش این سختی ها از این بیابان ها عبور می کنند و سفرهای ماجراجویی برای خود رقم می زنند. ویژگی های جغرافیایی و اقلیمی که در بیابان ایجاد شده، این مناطق را به یک اکوسیستم پایدار روی کره زمین مبدل ساخته و با عنوان یکی از کانون های گردشگری گردشگران زیادی را مجذوب خود ساخته است.

وی اضافه کرد: بویژه در 2 دهه اخیر بسیاری از کشورهای جهان به این نوع از گردشگری ورود پیدا کرده اند. بنابراین رونق گردشگری در بیابان بازدهی اقتصادی خواهد داشت. همچنین می تواند بسیاری از ارزش ها و شیوه های سنتی رایج در کشورها مانند شتربانی را احیا کند. در بیابان های ایران نیز حتی در گذشته به سبب وجود کاروانسراهایی که در دل بیایان ها و در مسیر جاده ابریشم ساخته شده، آن را به جاذبه ارزشمند تاریخی مبدل ساخته است. از بیابان ها و کویرهای مشهور ایران در این زمینه میتوان به بیابان لوت، مرنجاب، کویر مصر و بشرویه اشاره کرد.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران اضافه کرد: کویرها و بیابان ها نیز به نوعی تحت تاثیر اکوسیستم است و براساس شرایط حاکم بر این مناطق آن را به شاخه های کویرهای گیاه دار و کویرهای فاقد گیاه تقسیم بندی می کنند. به عنوان مثال در مناطق مختلف کشور چندین قطعه نمکزار وجود دارد که شامل کویرهای گیاه دار می شود. در واقع مراتع کویری و منابع طبیعی تکثیر شونده در آن وجود دارد که سبب رشد گیاهان می شود. همچنین این مناطق چراگاه حیواناتی مانند شتر است.

طبیعت گرد بجز ردپای خود چیز دیگری در مقصد سفر باقی نمیگذارد

جواهرزاده افزود: کویرهای فاقد گیاه مانند کویر لوت اغلب در مناطق خشک تر و گرمتر قرار دارد. بطور کلی طبیعت گرد به شخصی اطلاق می شود که جز رد پای خود هیچ چیز دیگری در مقصد سفر خود باقی نگذارد اما متاسفانه بعضا با برخی رفتارهای هنجارشکنانه مواجه هستیم، بویژه آفرودهایی که در بیابان ها و کویرها رواج دارد و معمولا به لایه های خاکی و محیط طبیعی صدمه می زند. البته در این خصوص تحقیقات زیادی شده و لازم است نمونه های خارج از کشور مورد بررسی قرار گیرد و به صورت علمی چنین تفریحاتی مطالعه و اجرا شود.

وی تصریح کرد: مناطق کویری معمولا مدیریت منابع کویری را نیز در کنار خود دارند که ذخایر حفاظت شده در محیط بیابانی را مشخص کرده و براساس پروتکل هایی که در اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و سازمان جهانی محیط زیست تعریف شده است، ظرفیت تحمل اکولوژیک مناطق تقسیم بندی و هر منطقه شرایط امنیتی و حفاظتی از جمله گردشگری ایجاد می شود.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران گفت: بنابراین بطور معمول نباید گردشگری و توسعه گردشگری در کویر را به عنوان چالش در اکوسیستم پایدار نواحی بیابانی و کویری بدانیم. باید برای کنترل گردشگران در مقاصد و مناطق اکوتوریستی مطالعه انجام و شاخص ها و معیارهایی تعیین شود.

گردشگری راهی برای حفظ مناطق آبی و طبیعی است

جواهرزاده اظهار کرد: در حال حاضر تقریبا سه چهارم ایران از بیابان و کویر تشکیل شده است. بهره مندی از ظرفیت این مناطق فرصتی استثنایی برای اقتصاد و معیشت مردم محسوب می شود که باید غنیمت شمرده و به طور جدی به گردشگری در بیابان و کویر پرداخته شود. گردشگری می تواند راهی برای حفظ اکوسیستم، منابع آبی و حتی مناطق طبیعی باشد.

وی بیان کرد: در سالهای گذشته بی توجهی نسبت به کویر وجود داشت. بسیاری از مناطق کشور ما در زمره مناطق کم آب یا حتی بی آب قرار دارد و به شدت از محدودیت منابع آبی رنج می برد. بر این اساس لازم است به توسعه کویرنوردی و گردشگری پرداخته شود؛ در حالی که به احداث کارخانه ها و صنایع آب بر در استانهای کویری پرداخته شده است. بنابراین کلید رونق اقتصادی در مناطق کویری توجه به گردشگری مبتنی بر بیابان و کویر است.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران اضافه کرد: از جمله فعالیت های حوزه اکوتوریسم یا طبیعت گردی نواحی بیابانی میتوان به پیاده روی، شترسواری، گردشگری تندرستی، طبیعت درمانی مانند حمام آفتاب، آفتاب درمانی، ماسه درمانی، مراقبه در طبیعت، دوچرخه سواری، موتورسواری، رالی در بیابان، اسکی بر ماسه ها، قایقرانی بادی در بیابان، پرواز با گلایدر و پاراگلایدر، بازدید از کویر به وسیله بالون، چشم اندازهای کویر و بیابان، رصد آسمان کویر در شب و... اشاره کرد.